توسعه پالایشگاه بندرعباس؛ وعده‌های سرمایه‌گذاری و چالش‌های مالی
در حالی که پالایشگاه بندرعباس به‌عنوان یکی از مهم‌ترین قطب‌های پالایشی کشور، در مسیر توسعه و ارتقای کیفیت محصولات خود قرار دارد، کمبود منابع مالی و مطالبات معوقه، اجرای پروژه‌های این مجموعه را با چالش‌های جدی مواجه کرده است.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، در بازدید از این پالایشگاه، از آمادگی این سازمان برای تأمین مالی بخشی از طرح‌های توسعه‌ای از طریق ظرفیت‌های سرمایه‌گذاری بورس خبر داده است. اما آیا این حمایت مالی کافی خواهد بود؟ و آیا دولت به تعهدات مالی خود در قبال این صنعت استراتژیک عمل خواهد کرد؟
پالایشگاه بندرعباس؛ ظرفیت بزرگ، چالش‌های بزرگ‌تر
پالایشگاه نفت بندرعباس با ظرفیت پالایش روزانه ۳۵۰ هزار بشکه نفت خام و میعانات گازی، یکی از مهم‌ترین پالایشگاه‌های کشور است که سهم قابل‌توجهی در تأمین سوخت داخلی و صادرات فرآورده‌های نفتی دارد.
با این حال، این مجموعه بزرگ پالایشی، مانند بسیاری از دیگر پالایشگاه‌های کشور، با مشکلات مالی و بدهی‌های معوقه دست‌وپنجه نرم می‌کند که اجرای طرح‌های توسعه‌ای آن را کند کرده است.
طبق اعلام مدیرعامل این پالایشگاه، پروژه ارتقای کیفیت محصولات سنگین با هدف کاهش تولید نفت کوره و افزایش ارزش افزوده در حال اجراست، اما اجرای این طرح، مستلزم تأمین مالی گسترده و حمایت دولت است.
سؤال اینجاست که آیا وعده‌های سازمان بورس و اوراق بهادار برای تأمین مالی، می‌تواند گره‌ای از مشکلات این پالایشگاه باز کند؟ یا اینکه همچنان نبود نقدینگی و معوقات دولتی، این صنعت را در مسیر توسعه متوقف خواهد کرد؟
نقش بورس در تأمین مالی پالایشگاه‌ها؛ حمایت واقعی یا مسکنی موقت؟
رئیس سازمان بورس در این بازدید اعلام کرده است که بخشی از تأمین مالی پروژه‌های توسعه‌ای پالایشگاه بندرعباس از طریق ظرفیت‌های سرمایه‌گذاری این سازمان انجام خواهد شد.
این در حالی است که نماد «شبندر» در بورس، یکی از نمادهای مطرح در بازار سرمایه محسوب می‌شود و عملکرد مالی پالایشگاه، برای سهامداران و سرمایه‌گذاران بورسی اهمیت زیادی دارد.
اما چالش اصلی اینجاست: آیا تأمین مالی از طریق بازار سرمایه می‌تواند مشکل ساختاری نقدینگی در صنعت پالایش کشور را حل کند؟ یا اینکه همچنان نیاز به حمایت دولت در پرداخت مطالبات پالایشگاه‌ها وجود دارد؟
اگرچه بازار سرمایه می‌تواند بخشی از منابع مالی موردنیاز را تأمین کند، اما بدون پرداخت بدهی‌های معوقه دولت به پالایشگاه‌ها، این تأمین مالی نمی‌تواند رشد و توسعه پایدار را برای این صنعت تضمین کند.
مطالبات معوقه پالایشگاه‌ها؛ چالش ادامه‌دار صنعت نفت
یکی از دغدغه‌های جدی پالایشگاه بندرعباس، مطالبات معوقه از دولت است که به گفته مدیرعامل این شرکت، اجرای پروژه‌های توسعه‌ای و همچنین حفظ چرخه تولید پایدار را با مشکل مواجه کرده است.
مشکل معوقات مالی، تنها محدود به این پالایشگاه نیست؛ بلکه بسیاری از پالایشگاه‌های کشور، سال‌هاست که از تأخیر در پرداخت مطالبات خود توسط دولت گلایه دارند.
این تأخیرها، نه‌تنها باعث کاهش نقدینگی شرکت‌های پالایشی شده، بلکه توان آن‌ها را در سرمایه‌گذاری برای بهینه‌سازی و کاهش آلاینده‌های زیست‌محیطی نیز کاهش داده است.
سؤال اینجاست که چرا دولت، علی‌رغم سودآوری و اهمیت استراتژیک صنعت پالایش، همچنان در پرداخت تعهدات مالی خود تأخیر دارد؟ آیا این تأخیرها، در نهایت منجر به کاهش تولید و مشکلات بیشتر در زنجیره تأمین انرژی کشور نخواهد شد؟
پتروپالایشگاه؛ راه نجات یا پروژه‌ای روی کاغذ؟
مدیرعامل پالایشگاه بندرعباس در این نشست، از برنامه‌های این مجموعه برای تبدیل پالایشگاه به پتروپالایشگاه خبر داده است.
این اقدام، در صورت اجرا، می‌تواند به افزایش ارزش افزوده محصولات، کاهش وابستگی به فروش نفت خام و همچنین توسعه صنایع پایین‌دستی منجر شود.
اما نکته مهم اینجاست که راه‌اندازی پتروپالایشگاه، نیازمند سرمایه‌گذاری کلان، فناوری‌های نوین و همچنین حمایت گسترده دولت است.
بدون تأمین منابع مالی مناسب و سیاست‌گذاری شفاف، این طرح‌ها ممکن است به سرنوشت بسیاری از پروژه‌های نیمه‌کاره کشور دچار شوند. آیا این برنامه به مرحله اجرا خواهد رسید یا تنها در حد یک ایده باقی خواهد ماند؟
چه باید کرد؟ راهکارهایی برای توسعه پایدار صنعت پالایش
برای حل مشکلات مالی پالایشگاه بندرعباس و سایر پالایشگاه‌های کشور، چند اقدام اساسی باید انجام شود:
۱. تسریع در پرداخت مطالبات معوقه پالایشگاه‌ها توسط دولت
• دولت باید متعهد شود که بدهی‌های پالایشگاه‌ها را در اسرع وقت پرداخت کند، تا این شرکت‌ها بتوانند برای توسعه و بهینه‌سازی خود سرمایه‌گذاری کنند.
۲. استفاده بهینه از ظرفیت‌های بازار سرمایه
• تأمین مالی از طریق بورس، اگر با برنامه‌ریزی دقیق و تضمین سودآوری همراه باشد، می‌تواند به رفع بخشی از مشکلات نقدینگی کمک کند.
۳. ایجاد مشوق‌های مالی و حمایتی برای توسعه پتروپالایشگاه‌ها
• دولت باید با ارائه تسهیلات و سیاست‌های حمایتی، مسیر سرمایه‌گذاری در پتروپالایشگاه‌ها را هموار کند.
۴. کاهش وابستگی پالایشگاه‌ها به فروش نفت خام و تمرکز بر فرآورده‌های با ارزش افزوده بالا
• تنوع‌بخشی به محصولات پالایشی و توسعه صنایع پایین‌دستی، می‌تواند سودآوری این شرکت‌ها را افزایش داده و از نوسانات قیمت نفت خام مصون کند.
آیا حمایت‌های مالی، آینده پالایشگاه بندرعباس را تضمین می‌کند؟
پالایشگاه بندرعباس، با ظرفیت و جایگاه مهم خود، نیازمند سرمایه‌گذاری‌های کلان برای توسعه و بهینه‌سازی است.
در حالی که رئیس سازمان بورس از تأمین مالی این پالایشگاه خبر داده، اما تا زمانی که دولت بدهی‌های خود را پرداخت نکند و حمایت‌های ساختاری از این صنعت انجام نشود، مشکلات اساسی پابرجا خواهد بود.
پتروپالایشگاه‌سازی، راهی برای ایجاد ارزش افزوده و کاهش خام‌فروشی است، اما بدون تأمین مالی مناسب، تنها در حد یک ایده باقی خواهد ماند.
اگر دولت و سازمان‌های مرتبط، به‌جای وعده‌های تکراری، اقدامات عملی برای حل مشکلات مالی این صنعت انجام ندهند، پالایشگاه بندرعباس و سایر پالایشگاه‌های کشور، نه‌تنها در مسیر توسعه قرار نخواهند گرفت، بلکه ممکن است در آینده‌ای نه‌چندان دور، با بحران‌های بیشتری مواجه شوند.
انتهای پیام
