شب مانی برگزار شد
شبِ مانی به عنوان نخستین نشست از برنامه‌های هنر و هنرمندانِ کتاب‌آرایی با همکاری مجله‌ی بخارا و موسسه‌ی کتاب‌آرایی ایرانی برگزار شد.
حسین قنواتی: در نشست عصر سه‌شنبه چهارم بهمن که در محل سالن نمایشگاهی موسسه‌ی کتاب‌کتاب‌کتاب‌آرایی ایرانی بر پا گردید و مورد استقبال علاقمندان هنرهای ایرانی و پژوهشگران خوشنویسی، تذهیب و نگارگری قرار گرفت؛ استاد حسن محمدی-مدیر موسسه، دکتر محمد شکری‌فومشی- پژوهشگر متخصص در حوزه‌ی خط‌های باستانی و نسخه‌های مکتوب، بهرام برومند امین- کارشناس خوشنویسی و پژوهشگر این هنر، دکتر محمد محمدی و خانم آزاده فتحی پور سخن راندند.
در آغاز برنامه که با مدیریت علی دهباشی- مدیر مسوول مجله‌ی فرهنگی بخارا به انجام رسید، حسن محمدی، استاد تذهیب و خوشنویسی به عنوان مدیر موسسه‌ی کتاب‌آرایی ضمن تشریح برنامه‌های هنر و هنرمندان کتاب‌آرایی، مانی را نخستین کتاب‌آرای ایرانی خواند.
محمدی هم‌چنین از استقبال علاقمندان در نخستین نشست این برنامه‌ها سپاس‌گزاری و اعلام کرد این برنامه‌های پژوهشی و هنری در عرصه‌ی هنرهای سنتی کتاب‌آرایی ادامه خواهد داشت.
او هم‌چنین از کارشناسان و سخن‌ران‌های این برنامه برای پذیرش دعوت تقدیر کرد و گفت: در تدوین برنامه‌های هنر و هنرمندان کتاب‌آرایی، نخستین نشست به مانی اختصاص یافت، زیرا بر اساس منابع و نظر کارشناسان، از آن‌جا که مانی از هنر نقاشی و خوشنویسی برای تاثیر بیش‌تر کتاب و متون بهره گرفت را می‌توان نخستین کتاب‌آرای تاریخ هنر ایران دانست.
مدیر موسسه‌ی کتاب‌آرایی ایرانی تصریح کرد که در تنظیم رویکرد این نشست و سخن‌ران‌ها، وجهه‌ی هنری آثار مانی مورد دقت و نظر قرار گرفته است.
سپس دکتر محمد شکری‌فومشی ضمن قدردانی از برگزاری این نشست، با توجه به این که سال‌ها است همایشی با این موضوع برگزار نشده؛ نخست به معرفی مختصر شخصیت و زندگی مانی پرداخت.
وی که در باب “کتاب و کتاب‌آرایی مانوی” سخن راند، درباره‌ی آثار به جای‌مانده از مانی و مانویان گفت: آثار مکتوب ماندی هم در غرب موجود بوده و هم در شرق. با این‌حال از آثار مانی آن‌چه در دست است، آثاری است که در شرق و منطقه‌ی شین‌جیانگ یا ترکستان شرقی کشف شده و بیش‌تر مورد پژوهش قرار گرفته است.
این کارشناس و پژوهشگر برجسته ادامه داد: از سال ۲۰۰۴ میلادی به این سوی، در آن منطقه واقع در شرق چین و نزدیک به ژاپن و تایوان نیز آثار بی‌نظیری کشف شد که حکایت از آن دارد که مانویان ساکن در آن اقلیم تا دوران معاصر نیز زندگی می‌کرده‌اند که خوب است این موضوع تحت بررسی کارشناسان مردم‌شناسی قرار گیرد.
دکتر شکری‌فومشی با اشاره به تاکید مانی بر کتاب و کتابت، خاطر نشان کرد که تا کنون هفت کتاب از این شخصیت تاریخی به ثبت رسیده است و به نظر می‌رسد او اصرار داشته که شاگردانش نیز از هنرهای خوشنویسی، تذهیب و نگارگری و حتا موسیقی برای تاثیرگزاری نویسه‌ها و برپایی آیین‌ها بهره بگیرند.
وی سپس با پخش تصاویری به بررسی حروف خط مانوی و اصول کتاب‌آرایی آن دوره و مهاجرت مانویان و استقرار آن‌ها در شرق بر نقشه‌ی جهان و منتهای راه‌ابریشم را تشریح کرد.
پس از دکتر شکری فومشی، بهرام برومند امین با موضوع “تاثیر مانی بر خوشنویسی ایرانی” به سخن‌رانی پرداخت.
این کارشناس خوشنویسی با پخش تصویر “قطعه‌ی شیراز” که سال ۸۸ در شیراز کشف شده و به این نام ثبت گردیده، اصول دوازده‌گانه‌ی خوشنویسی ایران را که اکنون هم مورد دقت خوشنویس‌ها است را بر قطعه.ی یاد شده بررسی و تصریح کرد: مانی و مانویان این دوازه اصل و حتا مصدربندی رویه‌های کتاب را به دقت مد نظر داشته‌اند.
سپس دکتر محمد محمدی، با موضوع “رد پای نقاشی مانوی در نگارگری ایرانی” به ایراد سخن پرداخت و این بار وی بر اساس نقاشی و تزیین‌های به کار گرفته شده در کتاب‌های مانوی، نقش و تاثیر مهم آن را در نگارگری و تذهیب ایرانی را بررسی کرد.
آزاده فتحی‌پور نیز در آخرین سخن‌رانی با موضوع “شمایل‌نگاری و شمایل‌شناسی نقش‌مایه‌های انسانی در هنر مانوی” از قرن هشتم تا یازده میلادی را با ارائه یک اثر تبیین کرد.
انتهای پیام
