هکتارها تغییر کاربری شائبه‌دار در شهر بندرعباس/ در باطن شهر چه خبر است؟

به گزارش اشکان نیوز ، بندرعباس به عنوان بزرگترین شهر بندری و بنابر موقعیت قرارگیری در شمال تنگه هرمز یکی از مهمترین شهرهای کشور محسوب می‌شود که با توجه به همجواری با مهمترین مراکز فعالیتی جنوب کشور همچون بنادر بزرگ، پالایشگاه‌ها، جزایر و مناطق ویژه و آزاد و …. طی دهه‌های گذشته همیشه شاهد جذب جمعیت فعال کشور در حوزه صنعت و بازرگانی بوده است.

تقاضای بسیار بالای سکونت در این شهر از سویی و محدودیت‌های رشد سطحی آن از شمال و جنوب و شرق و غرب از سوی دیگر، مشکلات عدیده‌ای را در حوزه زمین و مسکن و اقتصاد آن را سبب شده است و فقدان اطلاع عمومی مردم از آنچه در زمینه امورات مدیریت شهری در حال انجام است، سبب شده تا در سایه نبود شفافیت در تصمیم‌گیری‌هایی شهری شاهد اتفاقات عجیبی باشیم که بررسی اجمالی آنها می‌تواند روشن‌کننده ذهن مردم و بدون شک پیگیری مسؤولان دستگاه‌های نظارتی باشد.

چنانچه پیشتر نیز عنوان شد، شهر بندرعباس با توجه به موقعیت خود با تقاضای بسیار شدید سکونت مواجه است. روشن است که پاسخگویی به این تقاضا نیازمند تأمین خدمات جانبی و پشتیبان سکونت همچون مدارس، کتابخانه ها، درمانگاه ها و بیمارستانها، ورزشگاهای محله‌ای و شهری و … است.

در بندرعباس کمتر کسی فکر می‌کرد که طی مدت زمان کوتاهی، شهر بدین شکل شلخته گسترش پیدا کند اما صحنه‌گردانان این قضایا در معرض قضاوت افکار عمومی قرار نمی‌گیرند مگر زمانیکه شفافیت بر عملکرد کمیسیون‌های مربوطه و تصمیم‌گیر بر آن حاکم شود و با احترام به قانون دسترسی آزاد اطلاعات، کارکرد و مصوبات این کمیسیون‌ها در منظر دید عموم قرار گیرد. دقیقا همان چیزی که سال‌ها است از شهرداری به عنوان میزبان اصلی چنین کمیسیون‌هایی انتظار می‌رود اما عملا پاسخی بدان داده نمی‌شود.

در ادامه به بررسی برخی از این تصمیمات در طول سال‌های اخیر می‌پردازیم که منافع جمیع شهروندان بندرعباسی را فدای منافع فردی و گروهی ساخته است و ثمره آن برای مردم شهر چیزی جز «هیچ» نبوده است!

تغییر عملکرد ۱۷ هزار مترمربع اراضی ورزشی به تجاری و مسکونی در محله باغ منیر

وجود ورزشگاه خلیج فارس در شرق بندرعباس وضعیت محلات شرقی شهر همچون داماهی و گلشهر را از منظر دسترسی به خدمات ورزشی در جایگاه مناسب‌تری نسبت به محلات بخش غربی شهر همچون باغ منیر و ۲۲ بهمن قرار داده است. وجود ورزشگاهی جهت استفاده جوانان این محلات همیشه از درخواست‌های ساکنان آنها از مدیران شهری بوده است. با این حال، اخبار واصله از مصوبات مدیریت شهری طی ماه گذشته حکایت از تغییر کاربری بزرگترین زمین ورزشی این محدوده با مساحت ۱۷ هزار متر مربع در حاشیه بلوار هرمز و باغ منیر به کاربری تجاری و مسکونی داشته است.

تغییر کاربری ۲.۵ هکتار عملکرد ورزشی به مسکونی و تجاری در بلوار هرمز
سؤال این است که مدیران شهری منافع کدام قشر از شهروندان را در تغییر کاربری زمین ورزشی به تجاری و مسکونی دیده‌اند؟ مدیران شهری که مسئولیت افزایش کیفیت زندگی تمامی شهروندان را بر عهده دارند و نه گروه‌های خاص سوداگر زمین، تغییر مالکیت زمین فوق در سالهای اخیر شائبه‌های بیشتری را در خصوص روند ارتقای ارزش افزوده آن از سوی مدیریت شهری، در ذهن هر شهروند و فرد متخصص و غیر متخصصی قرار داده است.

تفکیک نزدیک به ۴۰ هکتار از زمین‌های اضافه شده به شهر با کاربری تجاری و مسکونی

اختصاص کاربری‌هایی به امر سکونت و فعالیت تجاری به صورت عام صرفاً در محدوده قانونی شهر ممکن است. از این رو مدیران شهری با عنایت به امکان ایجاد ارزش افزوده برای اراضی پس از ورود به محدوده شهر، از این ابزار برای تأمین برخی از کمبودهای شهر با هزینه‌ای پایین بهره می‌برند. در بندر عباس نیز طی چند سال اخیر محدوده‌هایی به شهر اضافه شده است. مهمترین این اراضی مربوط به زمین‌هایی با کاربری نظامی در غرب بلوار هرمز است. بر این اساس انتظار بر این بود که مدیریت شهری با استفاده از ابزار الحاق به محدوده و امکان توسعه کاربری‌های مسکونی و تجاری در این محدوده‌ها بخش‌هایی از نیازهای خدماتی شهر و مناطق و محلات همجوار با این محلات را نیز تأمین کنند. ولی نتیجه در کمال تعجب تفکیک قریب به ۴۰ هکتار از این اراضی با کاربری‌های تجاری و مسکونی بدون اختصاص بخشی از آنها به خدمات شهری بوده است.

تغییر کاربری بیش از ۱ هکتار زمین اضافه شده به شهر به کاربری تجاری
بدین ترتیب اراضی الحاق شده به شهر نه تنها کمکی به ارتقای کیفیت زندگی در شهر نمی‌کند بلکه خود آنها نیز به اندک کاربری‌های خدماتی شهری ناکافی موجود متکی خواهند بود. اسف‌بارتر آنکه نزدیک به ۳ هکتار از اراضی این محدوده به کاربری تجاری تغییر یافته بدون آنکه شهروندان از این الحاق منفعتی برند.

اجرای پروژه‌های کلان مقیاس تجاری خارج از چارچوب و قواعد مصوب و روال‌های قانونی

آنچه بیش از همه در میان متخصصان امر باعث ابهام و تعجب شده عدم توجه تصمیم گیران مدیریت شهری به چارچوب‌ها و روال‌های قانونی در تغییر کاربری اراضی و فروش تراکم‌های ساختمانی در شهر بندرعباس است. مثالهای بسیار فراوانی از این پروژه‌ها در مراحل مختلف بهره برداری، ساخت و یا اخذ پروانه ساختمانی هستند را می توان در شهر بندرعباس معرفی کرد.

پروژه تجاری اداری و مسکونی مگامال با بیش از ۸۰۰ درصد تراکم ساختمانی در ۱۳ طبقه، پروژه بندرمال در خیابان اتوبوسرانی با بیش از ۵۰۰ درصد تراکم ساختمانی، مجتمع تجاری اداری شمال کارگزاری با بیش از ۹۰۰ درصد تراکم ساختمانی و در ۱۰ طبقه، اراضی سردخانه مستعان، پارکینگ شهربانی قدیم و …. همگی مثال‌هایی از اقدامات مدیران شهری در نادیده گرفتن رویه‌ها و الزامات قانونی است.

تفکیک ۱۸ هکتار زمین با عملکرد قبلی نظامی اضافه شده به شهر به صورت مسکونی و تجاری بدون تامین شدن نیازهای کارکردی شهری (مانند بیمارستان، فرهنگسرا و …)

گفتنی است برخی از این پروژه ها در اراضی با قابلیت اجرای خدمات شهری تصویب گشته‌اند به عنوان مثال پروژه بندرمال در اراضی اتوبوسرانی قدیم که مالکیت آن در اختیار شهرداری بندرعباس بوده، اجرا شده است. اراضی‌ که قابلیت ایجاد فضاهای سبز مجهز و یا بیمارستان‌ها و کلنیک‌های تخصصی را درون خود داشته‌اند.

مثال دیگر زمین شهربانی قدیم در میدان شهربانی است که مالکیت آن زمانی در اختیار نیروی انتظامی بود ولی پس از واگذاری آن به بخش خصوصی کاربری آن به تجاری و فرهنگی تغییر یافت.

تغییر کاربری بیمارستانها و مدارس موجود شهر به مراکز تجاری

شهر بندرعباس با قریب ۷۰۰ نفر ساکن، از نظر تأمین خدماتی رفاهی شهروندان همچون مدارس، پارک‌ها، بیمارستانها، ورزشگاه‌ها و مجموعه‌های فرهنگی در مضیقه است. با این حال تصمیم گیران و مدیران شهری در اقداماتی سؤال بر انگیز بسیاری از بیمارستانها و مدارس موجود و در حال بهره‌برداری شهر را به کاربری تجاری تغییر داده‌اند که از میان آنها به بیمارستان کودکان در مجاورت خیابان‌های امام و داروپخش و دبستان مفتح در حاشیه خیابانهای شهید خراسانی و سید جمال الدین اسد آبادی اشاره کرد.

اجرای پروژه مگامال با مساحت زمین ۵۰۰۰ مترمربع و تراکم ساختمانی ۱۳۰۰ بدون طی کردن مراحل تصویب در سطوح عالی

آنچه مشخص است این است که در بندرعباس هیچ محدودیتی برای تغییر کاربری خدمات شهری و بیمارستانها وجود ندارد و همانگونه که در میان متخصصان امر به مَثلی تبدیل شده است چنانچه سرمایه کافی داشته باشید شرایط برای تغییر کاربری همه چیز حتی دریا هم وجود دارد!

ریشه اصلی این مشکلات را در جعبه سیاه تصمیم گیری مدیران شهری می توان جستجو کرد. آنجا که مدیران شهری خود را در برابر هیچ یک از شهروندان پاسخگو نمی بیند و هر تغییری را بدون در نظر گرفتن مصالح جمیع شهروندان مجاز می‌دانند.

اجرای پروژه تجاری اداری در حدفاصل خیابانهای کارگزاری و امام با مساحت زمین ۵۰۰۰ مترمربع و تراکم ساختمانی ۱۰۰۰ بدون طی کردن مراحل تصویب در سطوح عالی

واکاوی‌ که دستگاه نظارتی باید به طور هرچه جدی‌تری ورود کنند

امروز با یک نگاه از راه دور به شهر بندرعباس هکتارها تغییر کاربری بزرگ و کوچک می‌بینیم که ۱۲ نقطه برجسته دارد که در نمونه خود در بین شهرهای ایرانبی‌نظیر و منحصر به فرد هستند و گل سر سبد این تغییر کاربری‌ها بدون در نظر گرفتن فضای سبز و محیط‌های خدماتی برای مردم در باغ منیر و بلوار هرمز اتفاق افتاده است. به عنوان نمونه اخیرأ با تغییرکاربری ۲.۵ هکتار از باغ منیر با عملکرد ورزشی به مسکونی و تجاری در حالی صورت می‌گیرد که با گسترش شهر روزگاری این منطقه در خارج از محدوده شهری قرار داشت ، الان چرا موافقان تجاری و مسکونی‌سازی زمین در آن مراکز فرهنگی ، پارک و … را نمی‌بیند.

چطور زمین نرسیده به هدیش وارد محدوده شهری شد؟

سوالی که مطرح است چرا تغییر کاربری بیش از ۱ هکتار زمین اضافه شده به شهر در محدوده هدیش، به کاربری تجاری منظور می‌شود؟ آیا به لحاظ ابنیه، فرم و کالبد، شهری بجز قناسی و شلختگی محیطی برای آیندگان به یادگار می‌گذاریم. آنهم فقط به خاطر موقعیت خوب و وسعت هکتاری که طبیتعتا برای بسیاری وسوسه کننده است.

برای کسانی که دستی در ساخت و ساز دارند وجود چنین زمینی‌هایی، همچون گنجی نه در زیر زمین، بلکه در مقابل دیدگان است که سود حاصل از ساخت و ساز در آن به هزارها میلیارد تومان می‌تواند برسد.

تغییر عملکرد بیش از ۴ هکتار بیمارستان کودکان به تجاری

زمین‌های مرغوب را برای کل مردم بندرعباس در نظر بگیرند نه عده‌ای سودجو

در رابطه با تغییر کاربری بیش از ۱ هکتار زمین اضافه شده به شهر به کاربری تجاری در این منطقه، بهمن‌نژاد شهروند بندرعباسی در این‌باره می‌گوید: مسؤلان شهری و استانی باید از این زمین‌های مرغوب که حالا در مرکز شهر جا خوش کرده همانند نگین انگشتری گران بهاء در مقابل سوداگران زمین محافظت کنند و این زمین‌ها را برای کل مردم بندرعباس در نظر بگیرند و نه عده‌ای سود جو.

بندرعباس تفرجگاه فرهنگی یا پارکی آبرومندانه برای استفاده شهروندان و مسافرین ندارد

شهروندی دیگر در رابطه با تفکیک بیش از ۲۰ هکتار از زمین‌های با عملکرد قبلی نظامی اضافه شده به شهر به صورت مسکونی و بدون عملکرد خدمات شهری می‌گوید: بندرعباس را باید تنها شهری در کشور دانست که علیرغم اینکه بالای ۳۰ سال است که مرکز استان است و همه ساله پذیرای میلیون‌ها مسافر از اقصی نقاط کشور میباشد اما یک تفرجگاه فرهنگی و یا پارکی آبرومندانه برای استفاده شهروندان و مسافرین ندارد و به نظرم تبدیل زمین‌های نظامی به این نوع مراکز بهتر از ساخت و سازهای بدقواره و بدترکیبی است در جای جای شهر می‌بینیم.

تغییر عملکرد ۲۵۰۰ متر مربع زمین شهربانی سابق پس از خرید از نیروی انتظامی با عملکرد اداری به عملکردهای تجاری و فرهنگی

یک کارشناس معماری نیز در خصوص تفکیک ۱۸ هکتار زمین با عملکرد قبلی نظامی اضافه شده به شهر به صورت مسکونی و تجاری بدون تأمین شدن نیازهای کارکردی شهری (مانند بیمارستان، فرهنگسرا و …) چگونگی بهره برداری از این زمین‌ها گفت: در این خصوص گزینه‌های مختلفی می‌تواند مطرح شود و براساس طرح تفصیلی خدمات شهری از این فضا استفاده کرد.

علیرضا عباسی ادامه داد: شهر بندرعباس دارای کسری فضای شهری برای تعامل شهری، فضای دسته جمعی، میدان گاهی برای برگزاری مراسمات آئینی و ملی است که این زمین‌های هکتاری نظامی بهترین مکان برای طراحی و ایجاد همچین فضاهایی بودند.

حالا با این شلختگی، در طرح و نقشه اولیه چه سرانجام و آینده‌ای شهر خواهد داشت؟

اجرای پلاژ بانوان در خارج از محدوده قانونی خدماتی شهر بدون طی کردن مراحل قانونی در سطح عالی (با وجود پیامدهای فراوان زیست محیطی) اکوسیستم شهری را بهم ریخته واین اقدام غیرکارشناسی شده در حال حاضر آثار و خسارت غیر قابل جبرانی بر تاریخ و اکوسیستم شهری وارد کرده است.

حتی در طرح و نقشه‌های اولیه، که آپارتمان احداث میشد به اضافه واحدهای تجاری در کنار برخی مراکز فرهنگی را می‌دیدند. که ندیدند اجرای بازار ماهی فروشان جدید در خارج از محدوده قانونی خدماتی شهر و درون حریم حفاظتی دریا ، بدون طی کردن مراحل قانونی در سطح عالی هم وضعیت مشابهی دارد.

اجرای پروژه‌های بزرگ مقیاس درون حریم شهر همچون پلاژبانوان و بازار ماهی فروشان

هر دو پروژه پلاژ بانوان در جنوب غرب محله سورو و بازار ماهی فروشان در جنوب محله پشت شهر در شرایطی که مکان‌یابی مناسبی می‌داشتند و همچنین فرایندهای قانونی برای اجرای آنها طی می‌شد قادر بودند تا به مثال‌هایی از پروژه‌های موفق در شهر بندرعباس تبدیل گردند. با این حال یکی از آنها (پلاژ بانوان) با توجه اثرات بسیار نامطلوب زیست محیطی برآبها و اراضی ساحلی همجوار در مجامع فنی به مثالی از ضعف مدیریت شهری در پیش‌بینی عواقب فنی و طبیعی پروژه های شهری و دیگری (بازار ماهی فروشان) به مثابه کوته اندیشی تصمیم گیران در حفظ منظر دریا و ایجاد دیواری در مقابل محور ساحلی شناخته می‌شوند. گفتنی است که هیچ کدام از این دو پروژه بر محمل قانون اجرا نشده‌اند به نحوی که هر دو خارج از محدوده شهر و در حریم حفاظتی دریا واقع گردیده اند.

اجرای پلاژ بانوان در خارج از محدوده قانونی خدماتی شهر بدون طی کردن مراحل قانونی در سطح عالی (با وجود پیامدهای فراوان زیست محیطی)

پروژه بندرمال در جهت استفاده در زمینه‌های فرهنگی و اجتماعی استفاده شود

شهروندی ساکن در خیابان اتوبوسرانی اجرای پروژه بندرمال با مساحت زمین ۵۰۰۰ مترمربع و تراکم ساختمانی ۱۳۰۰ بدون طی کردن مراحل تصویب در سطوح عالی می‌گوید: با توجه به موقعیت بی‌نظیر این زمین ، یک فرصت استثنایی برای شهر بندرعباس بوجود می‌آمد تا از این زمین مرغوب در جهت استفاده در زمینه‌های فرهنگی و اجتماعی استفاده کنند و شهرداری باید از سهم منتفع خود که بصورت مستقیم از بابت سهم تفکیکی بهره مند خواهد شد بگذرد تا بدون احداث واحدهای مسکونی و تجاری، این مجموعه بصورت یکپارچه در اختیار کاربری فرهنگی و فضای سبز قرار گیرد.

تغییر عملکرد نزدیک به ۲ هکتار زمین اتوبوسرانی به تجاری

نگرانی از تکرار تجربه‌های تلخ گذشته

اما بسیاری از شهروندان با تجربه تاریخی از نحوه عملکرد مسئولین در ادوار گذشته می‌گوید: تغییر عملکرد ۲۵۰۰ متر مربع زمین شهربانی سابق پس از خرید از نیروی انتظامی با عملکرد اداری به عملکردهای تجاری و فرهنگی این زمینها هکتاری مثل گوشت قربانی تکه تکه می‌شوند و در آنها ساخت و سازهای بی روح شکل می‌گیرد.

بندرعباس به عنوان شهری توریستی، گردشگری و مرکز استان، نیازمند فضایی است که در آن تعامل شهری، وقت گذرانی شهروندان با تکیه بر کاربری‌های فرهنگی و تفریحی شکل بگیرد و مایه افتخار شهروندان بندرعباسی باشد و پاسخی باشد در مقابل چالش هویت و ماهیت واقعی آن.

تغییر عملکرد یک هکتار سردخانه به عملکرد تجاری و فرهنگی

در دو سوی توجه و بی‌توجهی به تاریخ بندرعباس ایستاده‌ایم

تغییر کاربری بیش از ۴ هکتار بیمارستان کودکان به تجاری، تغییر عملکرد یک هکتار سردخانه به عملکرد تجاری و فرهنگی در چهارراه داماهی، تغییر عملکرد نزدیک به ۲ هکتار زمین اتوبوسرانی به تجاری نشانه آن است که ما در دو سوی توجه و بی توجهی به تاریخ بندرعباس ایستاده‌ایم، زیرا بسیاری از آثارمدرن آن، مانند سینماها، بازارها و حتی منظرهای شهری آن به خاطر متراکم سازی شهر و دگرگونی بی‌رویه از بین رفتند.

تفکیک بیش از ۲۰ هکتار از زمین های با عملکرد قبلی نظامی اضافه شده به شهر به صورت مسکونی و بدون عملکرد خدمات شهر

اجرای بازار ماهی فروشان جدید در خارج از محدوده قانونی خدماتی شهر ودرون حریم حفاظتی دریا، بدون طی کردن مراحل قانونی در سطح عالی

منبع: فارس
انتهای پیام