آیا رسانه‌ها بی‌طرف بودند؟

در ماجرای انتخابات آمریکا اتفاق بسیار مهمی رخ داد که تحت تأثیر اصل انتخابات قرار گرفت و در باره درستی یا نادرستی آن حداقل تاکنون بحث و گفتگو نشده است. این اتفاق خط‌مشی ضد ترامپی بیشتر رسانه‌های آمریکا و نیز اروپایی اعم از خبرگزاری‌ها، شبکه‌های تلویزیونی و شبکه‌های اجتماعی و مطبوعات است. این خط‌مشی تا حدی قابل فهم و حتی قابل دفاع هم بود. بویژه آنکه رفتار ترامپ فراتر از رقابت‌های معمول حزبی و سیاسی بود، و نوعی کینه و دشمنی را علیه آزادی رسانه‌ها به نمایش می‌گذاشت. هر چند ترامپ همچنان در کنفرانس‌های خبری خود حاضر می‌شد و به گفتگو و پاسخگویی می‌پرداخت.

از سوی دیگر رسانه‌ها نیز در هر صورت دارای خط‌مشی‌ای هستند و بی‌طرفی مطلق سیاسی نوعی خیال و توهم است و باید حق داد که به صورت متعارف له یا علیه یکی از نامزدها موضع‌گیری داشته باشند و این اجتناب‌ناپذیر است.

تا اینجای ماجرا به نظرم اتفاق نامتعارف و غیر قابل قبولی رخ نداده بود ولی در چند روز پایانی اتفاقی مهمی افتاد بویژه در توییتر که بخشی از توییت‌های ترامپ را که ادعا داشتند دروغ است با علامت هشدار، پنهان می‌کرد و یا علامتی را به آن الصاق می‌کرد. این مسأله از مدت‌ها پیش در باره ترامپ آغاز شده بود ولی در انتخابات خیلی تکرار شد.

به نظر می‌رسد که این رسانه‌ها بویژه توییتر در این ماجرا از موضع بی طرفی خارج شده‌اند. شاید به نظر برسد که آنان جلوی دروغ را گرفته‌اند و این کار خوبی است. قطعاً جلوی انتشار دروغ را گرفتن پسندیده است ولی این کار را نمی‌توان به صورت گزینشی انجام داد. این شیوه مبنای یک انحراف خواهد بود. اگر توییتر مخالف دروغ است، چرا فقط بخش خاصی از دروغ‌ها بویژه دروغ‌های انتخاباتی را مشمول این حکم قرار داده است؟

کدام توییت ترامپ دروغ نبود که اینها نباشد. ترامپ در باره کشورهای خارجی فراوان و مثل آب خوردن دروغ گفته است، چرا آنها را جلوگیری نکرده‌اند؟ به علاوه توییتر چگونه مرجع تشخیص راست و دروغ شده است؟ اگر ترامپ بگوید رأی تقلبی به صندوق ریخته شده است، چرا باید مشمول این حکم شود؟ حالا اگر در کشوری دیگر هم کسی چنین بگوید مشمول آن خواهد شد؟

البته شخصاً مثل خیلی‌ها از اینکه ترامپ شکست خورده و سایه احتمالی فاجعه‌بار او از روی جهان برداشته شده است خشنود هستم، ولی داوری درباره این رفتار رسانه‌ای بحث دیگری است. آیا فردا اگر بایدن هم دروغ بگوید آن را سانسور خواهند کرد؟ دروغ گفتن در باره کشورهای دیگر را چطور؟ به علاوه دروغ‌هایی که در کشورهای دیگر منتشر می‌شود چطور؟ برای نمونه بد نیست آخرین توییت‌های ترامپ را که در باره انتخابات است مرور کنیم:

“به ناظران اجازه ورود به مراکز شمارش رای داده نمی‌شود. من با ۷۱ میلیون رای قانونی برنده انتخابات شدم. اتفاقات بدی رقم خورد که ناظران قادر به مشاهده آنها نبودند. قبلا چنین اتفاقاتی هرگز رخ نداده بود. میلیون‌ها رای پستی به نام افرادی که هرگز ثبت نام نکرده بودند، ثبت شد.”
“۷۱ میلیون رای قانونی به دست آوردم. بیشترین آرایی که یک رئیس جمهور برای نشستن بر کرسی ریاست تاکنون به دست آورده است!”

توئیتر بلافاصله روی این توییت‌های وی برچسب گمراه کننده زد. همچنین شبکه های بزرگ خبری امریکا؛ ای بی سی‏، سی بی اس، و ان بی سی هنگامی که ترامپ در کنفرانس خبری پنجشنبه خود درباره تقلب در انتخابات امریکا صحبت کرد، پخش زنده سخنرانی او را قطع کردند.

من هم گمان می‌کنم که ترامپ بیهوده گفته است، ولی آیا با این منطق می‌توان متن او را با برچسب هشدار نشان داد یا قطع کرد؟ مبنای توییتر برای چنین برچسب‌زنی چیست؟ این کار به سادگی تبدیل به رویه غالب خواهد شد، بدون اینکه براساس معیاری عام انجام شده باشد.

طبیعی است که وظیفه رسانه اطلاع‌رسانی کامل و در عین حال نقد آن‌ها است و نه این‌چنین داوری کردن. اصل سخنان ترامپ از این حیث که رییس‌جمهور آمریکا و نامزد ریاست‌جمهوری آنجا گفته یک خبر واقعی است اگر چه محتوایش دروغ باشد. جامعه حق دارد که چنین خبری را مطلع شود.

منبع: اعتماد

انتهای پیام