گودبرداری در حریم سرو ۴۵۰۰ ساله ابرکوه؛ تهدیدی برای میراث طبیعی ایران
گودبرداری عمیق در حریم درخت سرو باستانی ابرکوه، که با قدمتی ۴۵۰۰ ساله یکی از کهن‌ترین درختان جهان محسوب می‌شود، نگرانی‌های گسترده‌ای در میان دوستداران محیط زیست و میراث طبیعی ایجاد کرده است. این اقدام که به بهانه نصب منبع آب برای اطفای حریق صورت گرفته، با مشاهده آسیب به ریشه‌های درخت و استفاده از آهک، به یک بحران زیست‌محیطی تبدیل شده است.
گودبرداری در قلب تاریخ؛ سرو ابرکوه در معرض خطر کهن‌سال‌ترین موجود زنده ایران و یکی از نمادهای طبیعی کشور، سال‌هاست که به‌عنوان یکی از شگفتی‌های طبیعی جهان مورد توجه قرار گرفته است. این درخت با شکوه که در فهرست آثار طبیعی ملی ایران ثبت شده، همچنان منتظر ثبت جهانی در میراث طبیعی یونسکو است.
اما اخیراً اقداماتی از سوی مسئولان محیط زیست استان یزد، تهدیدی جدی برای این درخت کهنسال ایجاد کرده است. گودبرداری عمیق با عمق سه متر و استفاده از آهک در اطراف این درخت، نگرانی‌های جدی در خصوص تأثیرات مخرب بر ریشه‌های آن به وجود آورده است. به گفته شاهدان عینی، ریشه‌های این درخت در حین گودبرداری مشاهده و از گودال بیرون آورده شده‌اند، که می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری به این میراث طبیعی وارد کند.
بهانه اطفای حریق یا تهدید اکوسیستم؟
مسئولان محیط زیست یزد، این گودبرداری را با هدف نصب منبع آب برای مقابله با آتش‌سوزی‌های احتمالی در منطقه توجیه کرده‌اند. هرچند تأمین منابع آبی برای مقابله با حوادث طبیعی امری ضروری است، اما انتخاب چنین محلی برای گودبرداری و استفاده از موادی مانند آهک، سؤال‌برانگیز است.
کارشناسان محیط زیست هشدار داده‌اند که هرگونه تغییر در ساختار خاک یا آسیب به ریشه‌های این درخت، می‌تواند منجر به کاهش طول عمر آن شود. سرو ابرکوه نه‌تنها یک درخت است، بلکه بخشی از هویت تاریخی، طبیعی و فرهنگی ایران محسوب می‌شود.
واکنش دوستداران محیط زیست و درخواست کمک از متخصصان
اقدامات اخیر در اطراف این درخت باعث بسیج دوستداران محیط زیست شده است. این افراد با ابراز نگرانی نسبت به آینده سرو ابرکوه، از متخصصان درخت‌شناسی و کارشناسان محیط زیست خواسته‌اند که وضعیت این درخت را به دقت بررسی کنند و نظر کارشناسی ارائه دهند.
دوستداران این درخت معتقدند که ثبت جهانی این اثر طبیعی توسط یونسکو می‌تواند نقش بسزایی در حفاظت از آن داشته باشد. اما آیا تا پیش از تحقق این هدف، آسیب‌های وارد شده به این درخت قابل جبران خواهد بود؟
چالش حفاظت از میراث طبیعی در برابر اقدامات ناآگاهانه
اقدامات مشابه در گذشته نشان داده که مدیریت غیرحرفه‌ای در حفاظت از میراث طبیعی، گاه به نتایج فاجعه‌باری منجر شده است. درخت سرو ابرکوه، که به‌عنوان نمادی از پایداری و استقامت طبیعت شناخته می‌شود، اکنون نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و حفاظت علمی است.
فعالان محیط زیست تأکید می‌کنند که هرگونه تغییر در محیط زیست این درخت باید با مطالعات دقیق و با مشورت متخصصان انجام شود. استفاده از مواد شیمیایی مانند آهک و گودبرداری در این عمق، بدون ارزیابی اثرات زیست‌محیطی، نشان‌دهنده ضعف در مدیریت منابع طبیعی است.
لزوم ثبت جهانی سرو ابرکوه؛ راهی برای حفاظت بلندمدت
ثبت جهانی سرو ابرکوه در فهرست میراث طبیعی یونسکو، می‌تواند تضمینی برای حفاظت از این درخت در برابر تهدیدهای مختلف باشد. این اقدام نه‌تنها اهمیت زیست‌محیطی آن را در سطح بین‌المللی برجسته می‌کند، بلکه باعث جلب توجه بیشتر به ضرورت مدیریت پایدار منابع طبیعی ایران خواهد شد.
فعالان محیط زیست خواستار تسریع در این فرآیند و نظارت دقیق بر اقدامات حفاظتی در حریم این درخت هستند. آنها معتقدند که ثبت جهانی، می‌تواند مانعی جدی در برابر اقدامات ناآگاهانه و تهدیدکننده باشد.
درختی کهن، نیازمند توجهی ویژه
سرو ۴۵۰۰ ساله ابرکوه، شاهدی بر تاریخ و فرهنگ ایران است که اکنون در برابر چالش‌های ناشی از مدیریت ناکارآمد قرار گرفته است. حفاظت از این میراث طبیعی، وظیفه‌ای است که نه‌تنها بر عهده مسئولان محیط زیست، بلکه بر عهده همه مردم ایران است.
آیا می‌توانیم با اقداماتی علمی و مسئولانه، آینده‌ای امن برای این درخت کهنسال و سایر میراث طبیعی ایران رقم بزنیم؟ یا اینکه بی‌توجهی به اصول حفاظتی، این نماد باشکوه طبیعت را از دست خواهد داد؟
انتهای پیام
