تخریب عامدانه آثار تاریخی دهدشت؛ مسئولیت میراث فرهنگی کجاست؟
در حالی که شهر تاریخی دهدشت، یکی از گنجینه‌های ارزشمند جنوب غربی ایران، تحت نظارت اداره میراث فرهنگی استان کهگیلویه و بویراحمد قرار دارد، شاهد تخریب عامدانه آثار و بناهای ارزشمند آن هستیم.
ساخت‌وسازهای بی‌رویه و بی‌توجهی به قوانین میراث فرهنگی، زخم‌های عمیقی بر پیکر این شهر تاریخی وارد کرده است.
دهدشت؛ شهری با تاریخ کهن و زخم‌های تازه
دهدشت، شهری با قدمتی قابل‌توجه که احتمالاً پیشینه‌ای قبل از اسلام دارد، در دوران اسلامی به اوج شکوه و رونق رسید. اما امروزه، این شهر که بخشی از هویت تاریخی استان کهگیلویه و بویراحمد را تشکیل می‌دهد، در معرض تخریب گسترده قرار گرفته است. با وجود استقرار اداره میراث فرهنگی و یگان حفاظت در این منطقه، بناهای تاریخی دهدشت همچنان قربانی توسعه شهری و بی‌توجهی مسئولان هستند.
تخریب قبر شاپور؛ نماد بی‌تفاوتی
یکی از بارزترین نمونه‌های این تخریب‌ها، نابودی بنای معروف به «قبر شاپور ساسانی» است. این اثر که بر صخره‌های غربی شهر تاریخی دهدشت قرار داشت، اخیراً به بهانه جاده‌سازی توسط شهرداری، زیر خروارها خاک دفن شد. این در حالی است که این بنای ارزشمند تنها یک کیلومتر با اداره میراث فرهنگی فاصله داشته و از ساختمان اداره نیز کاملاً قابل رؤیت بوده است. این پرسش همچنان باقی است که چرا هیچ اقدام پیشگیرانه‌ای برای حفاظت از این اثر انجام نشد؟
زیارتگاه قدمگاه خضر نبی؛ زیر سایه سازه‌های مدرن
تخریب در دهدشت به همین‌جا ختم نمی‌شود. زیارتگاه «قدمگاه خضر نبی»، که از گذشته‌های دور مورد احترام مردم منطقه بوده است، بخشی از هویت خود را به دلیل ساخت‌وسازهای مدرن از دست داده است. نصب دکل مخابراتی در این محل، نه‌تنها منظر تاریخی این بنای ارزشمند را مخدوش کرده، بلکه موجب تخریب بخشی از آن شده است. این سؤال اساسی مطرح است که آیا این دکل بدون اطلاع یا مجوز اداره میراث فرهنگی نصب شده است؟
چالش‌های مدیریت میراث فرهنگی در دهدشت
دهدشت به‌عنوان شهری تاریخی، سال‌هاست درگیر کشمکش‌های میان توسعه شهری و حفاظت از آثار باستانی است. نبود یک استراتژی مشخص برای مدیریت میراث فرهنگی، این شهر را به قربانی تغییرات بدون نظارت تبدیل کرده است. اداره میراث فرهنگی دهدشت که وظیفه حفظ و حراست از این آثار را بر عهده دارد، باید پاسخگوی این سوالات باشد:
چرا تخریب بناهایی با چنین ارزش تاریخی متوقف نشده است؟
آیا صدور مجوز برای پروژه‌های آسیب‌رسان بر اساس معیارهای قانونی صورت گرفته است؟
اگر این ساخت‌وسازها بدون مجوز بوده‌اند، چرا اقدامی جدی برای متوقف کردن آن‌ها انجام نشده است؟
راهکارها و الزامات حفاظت از دهدشت
فعالان میراث فرهنگی و مردم محلی خواستار اقدام فوری برای نجات دهدشت هستند. از جمله این اقدامات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱. تدوین طرح جامع حفاظتی: برنامه‌ای برای مدیریت پایدار آثار تاریخی دهدشت باید طراحی و اجرا شود.
۲. تقویت نظارت: نظارت جدی‌تر بر پروژه‌های عمرانی و جلوگیری از ساخت‌وسازهای غیرقانونی ضروری است.
۳. افزایش آگاهی عمومی: آگاهی‌بخشی به مردم محلی درباره اهمیت حفاظت از میراث تاریخی می‌تواند به جلب حمایت اجتماعی کمک کند.
۴. پاسخگویی مسئولان: اداره میراث فرهنگی باید به‌صورت شفاف درباره مجوزهای صادره یا قصور احتمالی خود پاسخگو باشد.
یک هشدار جدی به مسئولان
دهدشت تنها یک شهر نیست؛ این منطقه بخشی از تاریخ، هویت و فرهنگ ایران زمین است. نابودی هر اثر تاریخی در این شهر، ضایعه‌ای جبران‌ناپذیر برای نسل‌های آینده است. مسئولان میراث فرهنگی باید این هشدار را جدی بگیرند و پیش از آنکه دیر شود، برای حفاظت از دهدشت اقدام کنند.
انتهای پیام
