چراغ سبز میراث فرهنگی یزد برای ساخت و ساز در اطراف قلعه «گردفرامز»
گردفرامرز که اکنون از توابع شهر شاهدیه‌ی یزد است، در فاصله شش کیلومتری از دروازه قرآن یزد قرار دارد و از سمت دیگر به جاده کنارگذر یزد- کرمان و در جوار زیارتگاه شیخ محمدسلطان منتهی می‌شود.
سعید فتوحی: در واقع شاهدیه دارای سه آبادی “گردفرامرز، نصرت آباد و ابرند آباد است” که بافت این سه روستا به شماره ۳۰۰ در تاریخ هشتم فروردین ۱۴۰۰ فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.در این سه روستا ۱۷ اثر ثبتی وجود دارد که قدیمی‌ترین آن قلعه ابرند آباد بوده و متعلق به دوره ساسانی است.
این بافت‌های ثبت ملی شامل قلعه، عمارت سلطانی، مسجد جامع، کاروانسرا، آب انبار و باغ‌های هم پیوند است. ۱۷۶ هکتار باغات هم پیوند و ۴۶ هکتار در محدوده بافت تاریخی شاهدیه است.
هرچند اطراف قلعه ابرندآباد به خوبی حفظ شده و شهرداری و میراث برای آن حریمی قائل شده‌اند که از ساخت و ساز در امان بماند، اما قلعه تاریخی منطقه گردفرامرز یکی از قلاع مسکونی بازمانده از دوران اسلامی، به رغم مرمت‌های اضطراری که با مشارکت داوطلبانه مردم انجام شده، از چنین بختی برخودار نیست و حریم آن به تازگی عرصه ساخت و ساز قرار گرفته است.
در یک سمت قلعه گرد فرامرز شاهد ساخت بنایی هستیم که در دوره مدیریت مصطفی فاطمی بر اداره کل میراث فرهنگی یزد حکم توقف گرفته بود، اما اینک در حال ساخت و ساز است. در واقع یکی از ساخت و سازهایی که روی عرصه یا حریم تپه تاریخی گرد فرامز است. سمت دیگر این خانه مسجد ثبت ملی گردفرامرز قرار دارد و عملا این بنا بین دو اثر ثبت ملی ساخته می‌شود.
گفته می‌شود که انگیزه این اقدام ترغیب سایر افراد به بازگشت به محله است اما این که چرا بیخ گوش قلعه تاریخی باید این نیت عملی شود، پرسشی است که در اذهان باقی می‌ماند.
سمت دیگر قلعه هم داخل یکی از باغات ثبت ملی ساخت و ساز با آجر و سیمان ادامه دارد. در حریم قلعه هم از هر سو که می‌نگریم دپو انواع مصالح رامی‌بینیم که خبر از ساخت و ساز گسترده در اطراف قلعه را می‌دهد. از قلعه هم که دور شویم در داخل بافت ثبت ملی هم ساخت و سازهایی مشاهده می‌شود.
پرسش اصلی اینجاست این ساخت و سازها در بافت تاریخی ثبت ملی با کدام مجوز از سوی چه نهاد و سازمانی انجام می‌شود؟ آیا این ساخت و سازها مصوبه میراث فرهنگی دارد؟ آیا شامل طرح هادی شده است؟ ضوابط ارتفاعی دارد؟ بحث استفاده از مصالح بومی و رعایت ضوابط عرصه و حریم آثار تاریخی برای آنها تعریف و اجرا می‌شود؟ چه کسانی مسئولیت این ساخت و سازهای بی مهابا آن هم با این سرعت را بر عهده می‌گیرند؟
منطقه گردفرامرز با بافت خاص خود و چند تک بنا ثبت ملی حائز اهمیت است. افزون بر قلعه گردفرامرز، کاروانسرای گردفرامرز متعلق به عهد صفوی و بناهای تاریخی دیگر هم زیبایی خاص خود را دارند.
انتهای پیام
