از خلیج فارس تا خلیج عربی
قسمت اول
جالب است که خدمت خوانندگان عرض کنیم
خلیج عربی واقعیت دارد و یک واژه قدیمی است؛ ولی این خلیج در حد فاصل مرزهای غربی عربستان با مصر و سودان قرار دارد. دریای سرخ یا بحرالاحمر را در قرون گذشته «خلیج عربی» می‌نامیدند. البته در حال حاضر نیز عده‌ای همین عنوان را برای این دریا به‌کار می‌برند.
در همین زمینه عبدالرحمان الراشد، مدیرکل شبکه تلویزیونی العربیه و نویسنده سرشناس پرتیراژترین روزنامه عربی، یعنی شرق‌الاوسط چاپ لندن، در مقاله‌ای درخصوص نام «خلیج‌فارس» بیان و اعتراف کرده است که سندی برای تغییر نام «خلیج‌فارس» وجود ندارد؛همچنین نصرالله، تاریخ‌نگار لبنانی، در مصاحبه با خبرنگار ایرنا گفت: موضوع غیردوستانه برخی رسانه‌های کشورهای عربی در برابر ایران، مانند تحریف نام «خلیج‌فارس»، ناشی از فشارهای امریکا است که با همه امکانات به جنگ انقلاب اسلامی آمده است مجدی‌عمر، معاون اول پیشین شورای دفاع ملی مصر، در مجله الاهرام، شماره ۲۱۹ آگوست ۲۰۰۱ بیان کرده است: «نسل من به‌خاطر دارد که ما در ایام تحصیل، در کتب و نقدها با لفظ خلیج‌فارس سروکار داشتیم؛ ولی بعد از مدتی به آن خلیج‌عربی اطلاق شد. این غیرمنطقی است که چون چند کشور عربی در اطراف آن باشند، نام تاریخی آن را تغییر دهیم و حال برای اینکه خود را از این مخمصه نجات دهیم، فقط آن را ”خلیج“ بنامیم. کدام خلیج؟! مگر خلیج بدون نام هم می‌شود.»
پروفسور عبدالهادی تازی، نویسنده و پژوهشگر معروف عرب و عضو آکادمی پادشاهی مغرب و رئیس گروه نامهای جغرافی کشورهای عربی، در مصاحبه با ایرانا اظهار کرد: «حقیقتاً من هیچ منبع تاریخی را ندیدم که آبراه جنوب ایران را خلیج عربی نامیده باشد. اعراب قبل و بعد از اسلام همیشه این آبراه را بحر فارس، بحرالعجم یا خلیج‌فارس نامیده‌اند. من خودم نقشه سفرهای ابن‌بطوطه را در کتابم ترسیم کرده‌ام و اسم خلیج‌فارس را در جای خودش آورده‌ام؛ زیرا سازمان ملل و کنفرانس یکسان‌سازی نامهای جغرافیایی این سازمان فقط خلیج‌فارس را به رسمیت می‌شناسد و من همیشه مخالف طرح ابهام از سوی نمایندگان عربی درخصوص نام خلیج‌فارس در کنفرانس نامهای جغرافیایی سازمان ملل بوده‌ام.»
قدری قلعجی، نویسنده و متفکر عرب، در ماه نوامبر ۱۹۶۸ در مقاله‌ای با عنوان ملاقات صلح در مهد اسلام در روزنامه «الراصد» چاپ بیروت نو، چنین قضاوت می‌کند: «ایران دولتی است دوست و ملتی است برادر، تاریخ آن با تاریخ عرب درهم آمیخته و فرهنگ ما برای دوره‌ای از تاریخ مخلوط گشته است… اختلافات ما با آنها درباره عربیت خلیج‌فارس بیش از اختلاف ما درباره عربیت رازی ــ خوارزمی ــ ابن‌سینا ــ گرگانی و… که همه از شاخه‌ای ایرانی پدید آمده و در محیط اسلام رشد یافته‌اند، نیست.»
متعاقب آن، روزنامه تایمز لندن، در بیست‌وششم سپتامبر ۱۹۶۸ در صفحه خاورمیانه، اظهار امیدواری کرده است که دیگر نویسندگان نیز از این محقق منصف پیروی کنند و از سعی بیهوده در تغییر نام خلیج‌فارس که قرن‌ها در کلیه نقشه‌های جهان به همین نام نگاشته شده است، بپرهیزند. دکتر سیدمحمد نوفل‌مصری، معاون اتحادیه عرب و نماینده دولت مصر در کنفرانس حقوق‌بشر تهران (۱۹۶۸)، در مصاحبه‌ای با خبرنگاران، پیرامون خلیج‌فارس سخن گفت و اظهار کرد: «من کوشش‌هایی را که برای تغییر نام خلیج‌فارس به خلیج عربی صورت می‌گیرد، مورد استهزا قرار داده، این کوشش‌های بی‌نتیجه را محکوم می‌کنم.»
همچنین روزنامه آکسیون، چاپ تونس در اسفندماه ۱۹۶۹ در بحث کاملی با عنوان «کدام‌یک از این عبارات صحت دارد»، ضمن بررسی تاریخچه خلیج‌فارس، فارسی بودن خلیج‌فارس را ثابت کرده و این اصل را از هر نوع شبهه‌ای به دور دانسته است. روزنامه الحیات، چاپ بیروت، نیز عقب‌نشینی مؤسسه امریکایی جئوگرافیک را در اصلاح نام خلیج‌فارس، یک پیروزی بزرگ برای ایرانیان دانست و در تاریخ چهارم ژانویه ۲۰۰۵ با اشاره به این مطلب چنین بیان کرد: «ایرانیان علاوه بر اعتراض یکپارچه به اقدام این مؤسسه، یکی از جاده‌هایی که پایتخت ایران را به جنوب آن کشور متصل می‌کند، ”جاده خلیج‌فارس“ نام نهاده‌اند.»
با عکس‌العمل شدید نهادها و سازمانها و حمایت ایرانیان در سراسر جهان، یکبار دیگر افکار عمومی پیروزی بزرگی نصیب ملت سربلند ایران کرد و مؤسسه نشنال جئوگرافیک، در جهت احترام به افکار عمومی مجبور شد واژه جعلی «خلیج عربی» را از نقشه خود حذف کند.
آقای کارل، رئیس گروه تدوین‌کنندگان نقشه‌های این اطلس، تصریح کرده است که نام خلیج‌فارس در اطلس این شرکت همچنان به‌عنوان نام اصلی این خلیج به‌کار خواهد رفت.
البته نام «خلیج عربی» هم در این اطلس به این دلیل گنجانده شده است که افرادی که از این نام به عنوان کلیدواژه در جستجوهای اینترنتی استفاده می‌کنند، بتوانند اطلاعات موردنیاز خود را بیابند؛ ازاین‌رو با بررسی دیدگاههای صاحب‌نظران و اسناد تاریخی می‌توان به کارشک
نی‌ها و شیطنت‌های همیشگی استعمارگران بیش از پیش آگاه شد. در ذیل نمونه‌هایی از این اسناد تاریخی ارائه شده است.
خلیج‌فارس نامی به‌جای‌مانده از کهن‌ترین منابع است؛ زیرا از قرون قبل از میلاد، نام آن با پارس و فارس و سرزمین ایران، درهم‌آمیخته شده است. خلیج‌فارس دریایی نیمه‌بسته و کم‌عمق با مساحتی حدود دویست‌وچهل‌هزار کیلومتر مربع است که در جنوب غربی قاره آسیا و در جنوب ایران قرار دارد. زمین‌شناسان معتقدند که در حدود پانصدهزار سال پیش، خلیج‌فارس، به شکل ابتدایی و اولیه خود، در کنار دشتهای جنوبی ایران تشکیل شد و به مرور زمان، بر اثر تغییر و تحول در ساختار درونی و بیرونی زمین، شکل ثابت کنونی خود را یافت. قدمت تاریخی خلیج‌فارس، با همین نام، چنان دیرینه است که عده‌ای معتقدند: خلیج‌فارس گهواره تمدن عالم یا مبدأ پیدایی نوع بشر است.
ادامه دارد
