پاکت مزایدههای اخیر صندوق را باز نکنید!/برای واگذاری ارگ راین از کمیته نفایس استعلام نگرفتند
مریم اطیابی
پیگیریهای میراثباشی از منابع آگاه خبر میدهد نه تنها ارگ راین بلکه باغ هرندی،گراند هتل،خانه دانشمندی ،خانه اقاییزاده،حمام قلعه،خانه ابراهیمی،کاخ ناصرالدین میرزا،خانه سرهنگ ایرج،عمارت اربابی لیقوان فاقد مجوز از کمیته نفایس هستند! اگر این خبر صحت داشته باشد در این صورت صندوق ضمن باز نکردن پاکت مزایده باید هرچه سریعتر از کمیته نفایس استعلام بگیرد.
مزایده اخیر صندوق توسعه صنایع دستی وفرش دستباف و احیاء و بهره برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی شامل ۱۹ بنای تاریخی با حاشیههای بسیاری روبهرو بوده است.
۱. برخی گمان کردهاند این اقدام در راستای طرح #مولد_سازی است و عن قریب ۱۹ بنای تاریخی چوب حراج میخورد در صورتی که به استناد ماده ۱۱۴ برنامه چهارم توسعه، در سال ۸۴ صندوق تشکیل شده و هدف آن واگذاری بناهای تاریخی زیر نظر این صندوق به سرمایهگذار برای مرمت، احیا و بهرهبرداری در مدت معین است.
۲. در حالی که برخی بدون اطلاع از ماهیت کارکرد صندوق نگران ۱۹ بنای مزایده گذاشته شده هستند، فعالان و کارشناسان میراث فرهنگی با بهت و حیرت با نگاهی به این فهرست،نگران ارگ ساسانی و منحصر به فرد «راین» در استان کرمان هستند که پس از ارگ بم (بزرگترین سازه خشتی ایران و جهان)دومین بنای خشتی جهان است که انبار غله و حاکمنشین آن در فهرست مزایده برای سرمایهگذاری قرار دارد!
۳. آنها حیرانند کمیته نفایسی که گفته میشود در وزارت عزتالله ضرغامی هیچگونه جلسهای نداشته چگونه در دوره وزارت علی اصغر مونسان حکم به قرار گرفتن این نفیس ملی نه، نفیس منحصر به فرد در فهرست آثار قابل واگذاری به صندوق داده است؟! اعضای این کمیته چه کسانی بودند و چگونه حاضر به چنین اقدام نابخردانهای شدهاند؟!
۴. اما پیگیریهای میراثباشی از منابع آگاه خبر میدهد نه تنها ارگ راین بلکه باغ هرندی،گراند هتل،خانه دانشمندی ،خانه اقاییزاده،حمام قلعه،خانه ابراهیمی،کاخ ناصرالدین میرزا،کاخ سرهنگ ایرج،عمارت اربابی لیقوان فاقد مجوز از کمیته نفایس هستند؟! اگر این خبر صحت داشته باشد در این صورت صندوق ضمن باز نکردن پاکت مزایده باید هرچه سریعتر از کمیته نفایس استعلام بگیرد.
۵. در دوره مونسان هم به دلیل عدم استعلام صندوق و مشکلات پیش آمده، سال ۹۹ مونسان یک بخشنامه از طرف محمد حسن طالبیان دبیر کمیته نفایس به همه استانها و صندوق ابلاغ کرد که به موجب آن حتی اگر در مرحله باز کردن پاکت قرار دارید، دست نگهدارید و ابتدا از کمیته نفایس استعلام بگیرید سپس پاکت را باز کنید.
۶. در این بین مساله اصلی «نفیس» است. برخی کارشناسان صندوق معتقدند در هیچ جای قانون نیامده واگذاری موقت یا اجاره نفایس ملی ممنوع است و در بند «ز» ماده ۱۱۴ هم آمده است که این صندوق فرآیندش به استثنای نفایس (املاک و اموال ملی) از ماده ۱۱۵ قانون محاسبات عمومی خارج است یعنی حتی میتواند به فروش بناهای تاریخی تحت اختیارش یا گروگذاشتن سند آنها و گرفتن وام بپردازد اما از افتخاراتش آن است که هرگز چنین نکرده است!
ماده ۱۱۵ قانون محاسبات عمومی کشور مصوب سال ۶۶ میگوید: از جمله اموال غیر منقول موسسات دولتی و وزارتخانهها را که نمیتوان فروخت، اموال غیرمنقولی است که از نفایس ملی باشد همچنین فروش آثار و بناهای تاریخی هم ممنوع است.
۷.اما دسته دوم کارشناسان دغدغهمند و فعالان میراث فرهنگی هستند که میگویند:طبق بند «ط» ماده (۸) قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب سال ۸۶میراث فرهنگی جزو امور حاکمیتی است.
همچنین مطابق اصل ۸۳ قانون اساسی، نفایس ملی قابل انتقال به غیر نیست مگر با تصویب مجلس که این نشان از توجه قوانین بالادستی نسبت به موضوع حفاظت از میراث فرهنگی دارد.
آنها میگویند طبق ماده ۸آیین نامه اجرایی ماده ۸۸ قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوب سال ۸۱:واگذاری و اجاره بناها و اموال دولتی که نفایس ملی هستند امکانپذیر نیست.
آنها یادآور میشوند میراث فرهنگی، اموال عمومی است نه اموال دولتی و متعلق به همه ملت ایران در طول زمان ، از این رو مالک (ملت) است که اداره، حفظ و حراست از این اموال را به دولت، که نماینده اوست واگذار میکند.
بر این اساس و به استناد ماده ۲۶ قانون مدنی : «اموال عمومی که معد است برای مصالح یا انتفاعات عمومی مثل استحکامات… همچنین اثاثه و ابنیه و عمارات دولتی و سیم های تلگرافی دولتی و موزهها و کتابخانههای عمومی و آثار تاریخ و امثال آنها و بالجمله آنچه از اموال منقوله و غیر منقوله که دولت به عنوان مصالح عمومی و منافع ملی در تحت تصرف دارد، قابل تملک خصوصی نیست».
۸. با این تفاسیر چگونه مدیر کل کرمان به راحتی ارگ راین را دو دستی تقدیم صندوق کرد؟ آیا این امکان وجود نداشت روزی ارگ راین به تنهایی یا همراه با سایر ارگهای ایران ثبت جهانی شود؟ آیا با واگذاری آن به بخش خصوصی این امکان سلب نمیشود؟ آیا کلیه مطالعات باستانشناسی و مرمت و معماری چنین ارگی به پایان رسیده است؟آیا تضمین میدهید با شبمانی کسی به فکر حفاری ارگ ساسانی نیفتد؟از نظر شما چه چیزی در این مملکت نفیس است؟ آیا فردا نوبت عمارتها و بناهای اشکانی و هخامنشی و مادی و عیلامی نیست که برای سرمایهگذاری به بخش خصوصی واگذار شود؟
۹. از تمامی دستگاههای نظارتی و مجلس، سازمان بازرسی و دیوان محاسبات درخواست میشود بنا به استناد سخنان برخی از کارشناسان صندوق به ماده۱۰ـ وظایف و اختیارات هیئت مدیره که در بخش ۷ آن آمده: اتخاذ تصمیم در خصوص خرید، فروش و واگذاری اموال منقول و غیرمنقول صندوق با رعایت قوانین و مقررات مربوط از جمله اصل (۱۳۹) قانون اساسی و ماده ۱۵ که در بند ۷ آن آمده درآمد حاصل از فروش اموال و دارایی های صندوق امکانپذیر است:
اگر صندوق قرار است همچنان زیر نظر وزارتخانه باشد کلا بند فروش بناهای تاریخی و سایر اموال را در اساسنامه آن تحت هر شرایطی حذف کند اما اگر در چشمانداز، صندوق از طریق قانون( برنامه هفتم توسعه)،خواهان تبدیل به یک موسسه عمومی غیر دولتی است کلا آن ۲۶۹ بنای واگذار شده هیات وزیران در دولت احمدینژاد و ۴۸۵(تقریبی) بنایی که در دولت روحانی به صندوق واگذار شده از آن بازپس گرفته شود و به وزارتخانه تحویل شود چرا که طبق ماده ۲۷ خود وزارتخانه با نظارت حاکمیتی خود قابلیت واگذاری این بناها را خواهد داشت و نیازی هم به صندوق و ترس از امکان فروش بناها ندارد.
انتهای پیام