اقای ضرغامی! اقای بذرپاش! از عبور جاده در عرصه و حریم اثر ثبت جهانی شهر سوخته جلوگیری کنید
مریم اطیابی
هنوز زخم کشیدن جاده در دل کوه خواجه و سکوت منفعلانه و بی‌تدبیری میراث فرهنگی در قبال آن بر دلها سنگینی می‌کند که این‌بار خبر می‌رسد قرار است جاده دوبانده زابل- زاهدان از عرصه و حریم شهر سوخته عبور کند.
منابع موثق خبر می‌دهند که در سایه سکوت و رفتار منفعلانه میراث فرهنگی این بار راه و شهرسازی استان سیستان و بلوچستان مترصد دوبانده کردن جاده زاهدان- زابل است و قرار است این جاده از دل عرصه و حریم اثر ثبت جهانی شهر سوخته عبور کند.
این اتفاقات در حالی رخ می‌دهد که در پرونده ثبت جهانی شهر سوخته آمده که در دراز مدت باید دکل‌های برق و‌جاده از این محدوده جمع‌آوری شود اما نه تنها این اقدامات رخ نداده بلکه اکنون خیز برای دوبانده کردن برداشته می‌شود! اقدامی که اگر عملی شود امکان حذف شهر سوخته از فهرست میراث جهانی چندان بعید نیست.
طبق مصوبه شورای فنی به تاریخ یکماه و نیم پیش قرار بوده جاده از پشت موزه و پایگاه شهر سوخته عبور کند و کاری به محوطه و عرصه و حریم نداشته باشد اما اکنون می‌خواهند جاده را از بین سایت و موزه عبور دهند؟!
بنا به گفته کارشناسان در صورت عبور این جاده، بنای دوران اسلامی سده‌های میانی، بر روی یکی از تپه‌های اقماری شهرسوخته متعلق به ۵ هزار سال پیش، دومین قربانی بی‌تدبیری میراث فرهنگی سیستان و بلوچستان در سال ۱۴۰۲ است.
این محوطه هم در صورت ایجاد باند دوم مسیر ارتباطی زاهدان – زابل به سرنوشت محوطه گیردی( تپه‌ای ۵ هزار ساله که در نوروز ۱۴۰۱ برای عبور جاده صاف شد) دچار و تخریب می‌شود. محوطه‌ای که در نزدیکی تپه طالب خان و ده کیلومتری جنوب شهرسوخته واقع شده است.
هنوز میراث‌دوستان و کارشناسان و متخصصان در خشم و حیرتند که چگونه اداره کل میراث فرهنگی سیستان و بلوچستان و در وزارتخانه دفتر محوطه‌ها و بناها و بافت‌ها، امور پایگاه‌ها و دفتر ثبت آثار سکوت پیشه کردند تا راه و شهرسازی استان در دل کوه خواجه اثری که در فهرست انتظار آثار ثبت جهانی قرار دارد و یکی از محوطه‌های بسیار مهم ایران است، جاده بکشد و هر چه فعالان و رسانه‌ها و متخصصان فریاد زدند، گوش‌ها نشنید و چشم‌ها ندید. تا مبادا که تَرَک برد چینی نازک خاطر نماینده مجلس !
حالا وقتی که چنین مستاصلانه و بی‌اهمیت با موضوع کوه خواجه و آثارش برخورد می‌شود دیگر نباید حیرت کرد که اکنون نوبت شهر سوخته باشد! شهر سوخته‌ای که دکتر سید سجادی و هیات همراهش نزدیک به نیم قرن است بر روی آن کاوش می‌کنند. هم او که چندی پیش به عنوان چهره ماندگار تقدیر شد و احتمالا اکنون از بی‌کفایتی‌ها آه از نهادش بلند خواهد شد.
می‌گویند مدیر پایگاه و شورای فنی مخالفت خود را با عبور جاده اعلام کرده و مسیر پیشنهادی‌اش همان عبور جاده از پشت موزه و پایگاه بوده اکنون جاده اما وارد حریم منظری شهر سوخته شده و به ۱۵ کیلومتری آن رسیده و احتمال دارد در هنگام عبور حتی ۳۰-۴۰ متر به عرصه شهر سوخته هم تجاوز کند.
پرسش اصلی اینجاست چرا اداره کل میراث فرهنگی استان و وزارتخانه با مسئولان راه و شهرسازی جلسه فنی نمی‌گذارد و مسیر جاده را در محدوده شهر سوخته تغییر نمی‌دهد، آن هم در محدوده‌ای که تماما بیابان است و تغییر مسیر جاده مشکلی ایجاد نمی‌کند؟! چرا جامعه باستان‌شناسی در مقابل این تخریب‌های میراثی فاجعه‌بار سکوت پیشه کرده است و چرا امور پایگاه‌ها و دفتر محوطه‌ها و بناها و بافت‌ها و دفتر ثبت آثار واکنش نشان نمی‌دهد؟ پاسخ راه و شهرسازی، میراث فرهنگی، نمایندگان مجلس و استانداری به اتفاقات رخ داده در کوه خواجه و شهر سوخته؛ یکی اثر در‌فهرست انتظار برای ثبت جهانی و دیگری اثر ثبت جهانی شده چیست؟
انتهای پیام
