دستبرد قاچاقچیان به آتشکده «نویس» قم
سیاوش آریا
تاراجگران و قاچاقچیان اموال فرهنگی و تاریخی به بهانه های پوچ و خیال انگیز یافتن گنجی که وجود خارجی ندارد به آتشکده بسیار ارزشمند«نویس»در استان قم یورش برده و با کندوکاوهای غیرمجاز و پدیداری گودالی بزرگ در پیرامون آن،به یادگار ساسانیان دستبرد زده اند.
یکی از یادمان های تاریخی و فرهنگی بسیار ارزشمند و یگانه و بی مانند(منحصربه فرد)در فلات مرکزی ایران و در استان قم،بی گمان آتشکده «نویس» است که یکی از سالم ترین چهارتاقی های ایران به شمار می آید.موقعیت جغرافیایی و طبیعت زیبای پیرامونی آتشکده «نویس» ارزش های آنرا دوچندان کرده است. با این همه، یادگار ساسانیان مورد دستبرد قاچاقچیان میراث فرهنگی و سوداگران اموال تاریخی و فرهنگی قرار گرفته و در نزدیکی آن گودالی بزرگ با کند و کاوهای غیرمجاز پدید آورده و به محوطه باستانی آن آسیب های برگشت ناپذیری را رسانده اند. همچنین ولگردان و معتادان محلی در جای جای بنای ساسانیان آتش روشن کرده و پس از مصرف مواد مخدر، خاکستر آتش خود را برجای گذاشته اند که صحنه زشت و زننده ای را به نمایش گذاشته است.
اما شاید پس از دستبرد قاچاقچیان میراث فرهنگی که نشانه های نابخردی و فرومایگی خود را به نمایش گذاشته اند، بدترین درد آتشکده «نویس» مرمت های غیراصولی و غیرکارشناسی هایی باشد که در گذشته بر روی یادگار ساسانیان انجام شده است.مرمت هایی که بیشتر بازسازی و شلخته کاری و آسیب به بنای ساسانی به شمار می آید.در مرمت های غیراصولی که در گذشته انجام شده از ملات سیمان در بیشتر بخش ها استفاده شده که افزون بر نمایش نازیبای آتشکده، زخم های ژرفی بر پیکره یادگار ساسانیان زده شده است.از سویی، همین مرمت ها هم به خوبی و درستی اجرا نشده و نوعی شلخته کاری در بنای ساسانی برجای مانده که چشم انداز بسیار زشتی را به نمایش گذاشته است.
آتشکده «نویس» از جمله آتشکده های در پیوند با اوایل دوره ساسانی است که کمابیش ۱۸۰۰ سال دیرینگی دارد که دارای تالار طواف بوده است و به گونه یک مجموعه بزرگ ساسانی شناخته می شده و از چهار پایه ساخته شده که از هر چهار سو در گذشته، راه ورودی بنا بوده است.
آتشکده«نویس»با شماره ۳۴۴ در تاریخ ۲۰ خوردادماه ۱۳۲۱خورشیدی به ثبت ملی رسیده است. آتشکده «نویس» با نام های آتشکده برزو و چهارتاقی برزو نیز شناخته شده است و بومیان به آن چهارتاق یا چهارتاقی می گویند.
این آتشکده در دشت برزو در دامنه کوه و در میان باغ های کشاورزی جای گرفته است که پیشروی باغ ها می تواند تهدیدی برای آن باشد.
انتهای پیام