خانه‌نشینی اجباری دانش‌آموزان استثنایی
کم‌کاری شهرداری تهران در پرداخت هزینۀ سرویس مدارس استثنایی، برخی از دانش‌آموزان این مدارس را خانه‌نشین کرده است
زهرا در کلاس درس تنها مانده است. خبری از همکلاسی‌هایش نیست. هرروز به این امید چشم‌هایش را باز می‌کند که بالاخره یکی از دوستانش راهی مدرسه و کلاس درس شود، اما نمی‌شود. دوستانش نمی‌آیند و او مثل تمام این چندروز مجبور است که پشت نیمکت‌ها و صندلی‌های تک‌نفرۀ کرم‌رنگ تک و تنها از روی کتاب فارسی روخوانی کند و مشق حساب بنویسد. دوستان زهرا با یک تصمیم ناخواسته خانه‌نشین شدند. تصمیمی که نه خودشان، نه مدرسه و نه حتی پدر و مادر‌هایشان در آن دخیل نبودند: «سرویس مدارس دیگر برقرار نیست، اولیا خودشان فکری کنند.» مادر زهرا می‌گوید وقتی مسئولان مدرسه این جمله را به پدر و مادر دانش‌آموزان اعلام کردند: «۷۰ درصدشان دیگر به مدرسه نیامدند.» مادر زهرا می‌گوید سرویس مدرسه فقط دوستان زهرا با سندروم داون را خانه‌نشین نکرده، او می‌گوید بچه‌های دیگری هم هستند که بعد از تعطیلات نوروز راهشان از مدرسه جدا شده است. هزینۀ سرویس مدارس استثنایی را شهرداری پرداخت نکرده است. پدر و مادر دوستان زهرا هم که راه دیگری برای رفت‌وآمد هرروزه به مدرسه نداشتند، ماندن در خانه را ترجیح دادند. مادر زهرا می‌گوید مسئولان مدرسه گفته‌اند که غیبت‌ها غیرموجه است: «با هر ترفندی سعی می‌کنند تا این موضوع عادی شود و به تعداد بچه‌ها اضافه شود» اما نمی‌شود.
علیرضا زاکانی، شهردار تهران، اول مهر پارسال برای مراسم آغاز سال تحصیلی ۱۴۰۲- ۱۴۰۱ به مدرسۀ استثنایی محمدرضا ساریخانی در منطقه ۵ رفت. او هنگامی‌که زنگ این مدرسه را به صدا در می‌آورد گفت در مدیریت شهری، تکالیفی برای افراد دارای معلولیت در نظر گرفته است: «تکلیف اول این است که شهر را مناسب‌سازی کنیم و تکلیف دوم کمک به مراکز و مجموعه‌های مختلفی است که در امر تعلیم و تربیت فعال هستند، علی‌الخصوص دربارۀ عزیزانی که دارای معلولیت هستند و ما نسبت به آن‌ها مسئولیت ویژه‌ای داریم.» او همچنین گفته بود که شهرداری مسئلۀ ایاب‌وذهاب دانش‌آموزان استثنایی را که با مشکل مواجه شده است، حتماً حل می‌کند: «خدمات به این افراد دو بخش دارد، برای خدمت به مراکز تلاش می‌کنیم و بخش دوم هم مربوط به خانواده‌هاست و امیدواریم بتوانیم باری از دوش خانواده‌ها برداریم و دردهایشان را کاهش دهیم.» شش‌ماه بعد از این صحبت‌های شهردار تهران گذشته، اما وضعیت سرویس مدارس دانش‌آموزان استثنایی همچنان نابه‌سامان است. مادران دانش‌آموزان استثنایی می‌گویند از ابتدای سال ۱۴۰۲، خبری از سرویس مدارس برای دانش‌آموزان نیست.
تجمع مادران برای دانش‌آموزان
در بودجۀ سال ۱۴۰۱ شهرداری تهران برای سرویس دانش‌آموزان مدارس استثنایی در این سال، ۲۲ میلیارد تومان در نظر گرفته شده بود که از این مبلغ ۱۶ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان سهم سازمان تاکسیرانی و ۵ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان سهم شرکت واحد اتوبوسرانی برای تأمین سرویس مدارس بود. باوجود این اعداد و ارقام، ۲۵ بهمن سال ۱۴۰۱ مادران دانش‌آموزان استثنایی مقابل شورای شهر تهران تجمع کردند. تجمع و اعتراض به کم‌کاری شهرداری در پرداخت مبلغ حق سرویس مدارس دانش‌آموزان استثنایی. قاعده‌ای که از سال ۹۲ و در دورۀ شورای چهارم وضع شده بود و شهرداری می‌بایست به‌واسطۀ این قاعده هزینه‌های ایاب‌وذهاب دانش‌آموزان معلول را پرداخت کند. بعد از تجمع مادران، جلال بهرامی، معاون حملونقل و ترافیک شهرداری تهران در نامه‌ای به مدیرعامل سازمان تاکسیرانی به پرداخت هفت میلیارد تومان به‌صورت علی‌الحساب برای سرویس دانش‌آموزان استثنایی تأکید کرد. مادر زهرا می‌گوید بعد از آن تجمع و بعد از نامۀ معاون شهردار، سرویس مدرسه دخترش در یک هفتۀ پایانی اسفند برقرار بود، اما با شروع سال جدید دوباره اوضاع به حالت قبل بازگشته است و از سرویس مدارس خبری نیست.
به ما ترحم نکنید!
«این یک سرویس‌دهی اضافی توسط شهرداری تهران است که باید توان آن را داشته باشد که انجام دهد، ولی قطعاً این موضوع را دنبال می‌کنیم تا حتماً اجرایی شود. سعی ما این است و توصیه می‌کنیم که حتماً این کار انجام شود. این تسهیلاتی است که شهرداری در نظر گرفته و درحقیقت وظیفه‌ای است که خودمان برای خودمان فرض کردیم و وقتی شورا تصمیم‌گیری می‌کند، معاونت حملونقل آن را تنظیم و توسط تاکسیرانی یا اتوبوسرانی انجام می‌شود.» این صحبت‌های مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران، در واکنش به فراگیرشدن خبر سرویس مدارس دانش‌آموزان استثنایی در هفتۀ گذشته بود. صحبتی که داد فعالان حوزۀ معلولیت را درآورده است. مهدی صادقی، فعال اجتماعی در حوزۀ معلولیت، می‌گوید وقتی موضوعی تبدیل به مصوبه و قانون می‌شود کسی نمی‌تواند بگوید موضوع جزو وظایف نیست: «این موضوع منطقی نیست و این مدل صحبت‌کردن شبیه به ترحم‌کردن به بچه‌های معلول است.»
بهروز مروتی، مدیر کمپین معلولان، نظر دیگری دارد: «موضوع سرویس مدارس دانش‌آموزان استثنایی در قانون بودجۀ شهرداری دیده شده است، اما اگر تصور کنیم که چنین موضوعی در بودجه هم وجود نداشت؛ معابر و حملونقل عمومی دسترس‌پذیر نیست و معلولان نمی‌توانند از آن استفاده کنند، دراین‌صورت مسئولیت اجتماعی شهرداری چه می‌شود؟ این روال در همه‌جای دنیا وجود دارد.» این فعال حوزۀ معلولان می‌گوید در سال تحصیلی ۱۴۰۲- ۱۴۰۱ دانش‌آموزان مدارس استثنایی جسته و گریخته سرویس داشتند و حدود چندهزار دانش‌آموز استثنایی از تحصیل بازماندند. مهدی وحدت‌کار، مدیرعامل سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی، اما روایت دیگری دربارۀ سرویس مدارس دانش‌آموزان استثنایی دارد. او در گفت‌وگویی با خبرگزاری آموزش‌وپرورش بخشی از مشکل را متوجه آموزش‌وپرورش می‌داند و مانند چمران معتقد است که شهرداری مسئولیتی در قبال مدارس استثنایی ندارد: «هر پرداخت جدیدی به تأیید صورت‌وضعیت‌های حملونقل از سوی آموزش‌وپرورش وابسته است. برخی صورت‌وضعیت‌ها که باقی مانده، مشکلاتی داشته و خواهش کردیم این مشکلات مرتفع شود و وقتی مشکلات از سوی آموزش‌وپرورش مرتفع شود، متناسب با بودجه پرداخت می‌شود.» او معتقد است که برای فعالیت سرویس مدارس استثنایی قرارداد باید بین مدرسه و شرکت بسته می‌شد: «به هر دلیلی قرارداد بسته نشده است و به‌طور مرتب عقب انداختند که کار مدارس یا شرکت‌ها بوده است و در حوزۀ شهرداری نیست. شهرداری اجازه ندارد براساس آن آیین‌نامه در این زمینه ورود کند. باید قرارداد بسته می‌شد و بعد از قرارداد صورت‌وضعیت داده می‌شد. ۴۸ ساعت پس از اینکه قراردادها بسته شد مبالغی را علی‌الحساب پرداخت کردیم؛ یعنی به محض اینکه قراردادها بسته شد و چند ساعت بعد از اینکه قرارداد به ما واصل شد، اعتبار لازم را پرداخت کردیم. با وجود اینکه قانوناً مسئولیتی در قبال مدارس استثنایی نداریم، ولی اخلاقاً به‌عنوان مسئول شهر خود را مسئول می‌دانیم و به‌شدت پیگیریم تا مشکلات را در حوزۀ اختیارات حل کنیم.»
ناامید از اعداد و ارقام
بهمن سال ۱۴۰۱ و همزمان با تقدیم لایحۀ بودجۀ شهردار تهران به پارلمان شهری مشخص شد که اعتبارات بودجۀ سرویس مدارس استثنایی در بودجۀ سال ۱۴۰۲ مدیریت شهری با ۱۱۷ درصد رشد نسبت به سال قبل به رقم ۴۷ میلیارد و ۸۷۵ میلیون تومان رسیده است که در این میان سهم اعتبار سازمان تاکسیرانی بیشترین افزایش را داشت و از رقم ۱۸ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان به رقم ۴۱ میلیارد تومان رسید. این درحالی بود که اعتبار شرکت واحد برای تأمین سرویس مدارس استثنایی تنها با ۲۵ درصد افزایش به رقم ۶ میلیارد و ۸۷۵ میلیون تومان رسیده است. اعداد و ارقامی که روی کاغذ رشد خوبی داشت، اما در دنیای واقعیِ بدون عدد و رقم، دانش‌آموزان استثنایی را خانه‌نشین کرد و احتمالاً اگر شهرداری به همین روند ادامه دهد، خانه‌نشینی دانش‌آموزان ادامه داشته باشد. مادر زهرا به سرنوشت این گزارش خوش‌بین نیست: «چیزی درست نمی‌شود قصدشان عاصی کردن والدین بود، امیدوارم چیزی تغییر کند.»
منبع: روزنامه پیام ما
انتهای پیام
