خطر ریزش دستکند زیرزمینی تفرش در ایام نوروز/جلوی بازگشایی را بگیرید
سعید حیدری/باستان شناس و کنشگر میراث فرهنگی
دستکند زیرزمینی شهرستان تفرش (فاز۲) منسوب به «دیاوار» در آبان سال ۹۹توسط مهدی موسوی نیا کاوش شد، و ۷ شهریور ۱۴۰۰ بدون استحکامبخشی به بهره برداری رسید.
پس از آن شرکت توسعه عمران تفرش در تاریخ ۲ فروردین ۱۴۰۱ بهرهبرداری دستکند را به عهده گرفت.
در شهریور ماه ۱۴۰۱ اتفاق عجیبی رخ داد و حفاری غیرمجازی در دستکند زیرزمینی(فاز ۱) که در اداره میراث فرهنگی قرار داشت در روز روشن زیر سایه مسئولین رخ داد که با گزارشات مردمی به پژوهشکده میراث فرهنگی و فرستادن بازرسین پژوهشکده، این دستکند پلمپ شد.
اما آنچه مهم است طبق بازرسی بازرسان میراث فرهنگی از دستکند زیرزمینی (فاز۲)که در حال بهرهبرداری بود، آنها متوجه خطر ریزش این دستکند شدند که به استناد آن،خطر ریزش دستکند با گزارشات مردمی به دادگستری شهرستان تفرش و فرماندار ارسال شد.
با توجه به گزارشات مردمی و پیگیریهای متعدد دلسوزان و علاقهمندان به میراث فرهنگی کارشناسان دادگستری با بازرسی از این دستکند به شرکت توسعه عمران تفرش ابلاغیهای در تاریخ ۱۶ آبان ۱۴۰۱ با فرصت یک ماهه برای رفع نواقص و استحکامبخشی ارسال کردند.
اما با اتمام مهلتِ رفع نواقص، شرکت توسعه عمران همچنان به بهرهبرداری ادامه میداد. تا اینکه در بهمن ماه ۱۴۰۱ به دستور قضایی پلمپ شد
شرکت توسعه عمران تفرش آیتمی به عنوان بهرهبرداری از امکان گردشگری در اساسنامه خود نداشت اما شهردار تفرش بدون ترک تشریفات این دستکند را به شرکت توسعه عمران واگذار کرد .
از همهمهم تر در تاریخ ۱۳ شهریور ۱۴۰۱ دانشگاه شهید بهشتی جهت استحکامبخشی از این دستکند اعلام آمادگی کرده اما با مخالفت مدیر کل میراث فرهنگی استان مرکزی،جناب اقای مرزبان مواجه شد بعد از این نیز شرکتهای دیگر اعلام آمادگی کردند.
اما در تاریخ ۱۷ بهمن ۱۴۰۱ و جلسهای در مورخ ۴ اسفند ۱۴۰۱ با انعقاد قرارداد با شرکت چکامه کهن تفرش سهام دار شرکت توسعه عمران مبنی بر رفع خطر و استحکامبخشی به تفاهم رسیدند ولی تاکنون هیچ اقدامی در جهت رفع خطر و انجام استحکامبخشی صورت نگرفته این در حالی است که حدود دو ماه پیش بخشی از این دستکند ریزش کرد(در سکوت خبری)
حال شنیدهها حاکی از این است که شرکت توسعه عمران با همکاری برخی از مسئولین بدون رفع نواقص و عدم استحکام بخشی با توجه به رطوبت نسبتا بالا در این سازه که باعث ریزش این دستکند خواهد شد سعی در بازگشایی این دستکند در ایام نوروز ۱۴۰۲ را دارد؟!
این در حالی است که برای رفع خطر نیاز به حضور کارشناسان خبره از حوزههای مختلف از جمله میراث فرهنگی است و باید مطالعات کامل انجام و بر اساس این مطالعات کارگروهی تشکیل شود و طبق نظر کارشناسی ابتدا رفع خطر کامل انجام سپس این دستکند گشایش یابد که انجام چنین مطالعات و ایجاد کارگروهی قطعا تا نوروز میسر نیست.
لذا از مسئولان شرکت توسعه عمران، شهرداری، میراث فرهنگی، فرماندار، بخشدار و نماینده درخواست میشود این بازگشایی تا حصول اطمینان صدرصد از رفع خطر به زمان دیگری موکول شود تا متروپل دیگری به وقوع نپیوندد و جان شهروندان و گردشگران به خطر نیفتد.
انتهای پیام