شاهکار رئیس اداره میراث فرهنگی شهرستان اردستان: تبدیل یخچال طبیعی دوران صفویه، به آغل گوسفندان به جای مرمت و بازسازی!
سیدمحمد حسینی «کارشناس گردشگری وزارت میراث فرهنگی»
مهاباد یکی از شهرهای مرکزی ایران است که در مسیر جنوب به شمال جاده شماره ۷۱ قراردارد. شهر مهاباد که از توابع شهرستان اردستان استان اصفهان ایران میباشد. منقول است که این شهر به دستور ماه بانو نوهٔ رستم ساخته شدهاست و در تاریخ پیشدادی ایران زمین به عنوان اولین پایتخت این مرز و بوم معرفی شده است.
بافت تاریخی مهاباد شامل ۳۵ خانه تاریخی، ساباط، آب انبارها، یخچال قدیمی، حسینیه بزرگ مرکزی، مقبره پیر برحق و مقبره پیر اویس آبان ۱۳۹۳ به شماره ۳۱۱۳۸ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است. شهرستان اردستان دارای یک اثر تاریخی ثبت شده در فهرست میراث جهانی، ۶۹ اثر تاریخی ثبت شده در فهرست ملی، دو بافت تاریخی و ۸۷ محوطه باستانی است.
متاسفانه یادگار دوران صفویه، یخچال طبیعی مهاباد اردستان بر اثر بی توجهی، سهلانگاری و عدم مرمت در زمان مناسب، فرو ریخته است و بیش از نیمی از این بنای ارزشمند منحصر بفرد، که به همراه یخچال نائین یکی از بزرگترین یخچالهای طبیعی کشور محسوب میشود، بطور کامل از بین رفته است و باقی مانده پیکر نیمه جان و زخمی این اثر تاریخی تبدیل به آغل و سایه بانی برای گله گوسفندان و چوپانان شده است.
بررسی سوابق نشان میدهد که همواره در طول دورههای مسئولیت مدیران اداره میراث فرهنگی اردستان در سنوات گذشته، فقط از نام این اثر تاریخی جهت جذب اعتبارات لازم برای مرمت درج و بازسازی و خرید مصالح جستجوی استفاده شده، اما در عمل نه تنها هیچگونه عملیات عمرانی و بازسازی در ساختمان اصلی و حریم اطراف آن صورت نگرفته، بلکه شهرت و آوازه تاریخی این یادگار دوران صفویه، به یک ابزار، برای مطرح شدن یک مدیر محلی در وانمود کردن داشتن دغدغه های فرهنگی و حفاظت از آثار تاریخی، تبدیل شده است! و هیچگاه مشخص نشد که آن ارقام اعلام شده رئیس اداره میراث فرهنگی اردستان ۴۵۰میلیون ریال، ۳۰۰میلیون ریال، ۵۰۰ میلیون ریال،۷۵۰میلیون ریال و… مصالح خریداری شده کجا و چگونه هزینه شدند؟
از آنجایی که منطقه اردستان از لحاظ جغرافیایی موقعیت و ظرفیت بسیار مناسبی برای برگزاری توری های طبیعت گردی، بیابان گردی، کویرنوردی به لحاظ قرار گرفتن در فلات مرکزی و ناحیه خشک کویری و بیابانی دارد، عمق فاجعه آنجا بیشتر معلوم میشود که عده ای از طبیعت گردان و علاقمندان به اماکن تاریخی و باستانشناسی، به همراه استادان دانشگاههای معتبر کشور، هنگامی که قصد بازدید از پیکر نیمه ویران و زخمی یخچال وارد حریم یخچال می شوند، توسط سگ های گله مورد حمله قرار می گیرند که در صورت بروز حوادث ناگوارتر مشخص نیست چه کسی پاسخگو خواهد بود؟!
بررسی و تحقیقات نشان میدهد که متاسفانه تاکنون، مرمت و حفاظت از این اثر تاریخی ارزشمند و مظلوم چندان از طرف ساکنین محلی و مسئولان مورد مطالبه قرار نگرفته است چرا که به اعتقاد برخی از بومیان و ساکنین حوالی یخچال، اعتبارات مرمت و بازسازی این اثر، با هماهنگی مسئولین اجرایی محلی در جاهای دیگر هزینه شده و معمار سنتی مرمت یخچال نیز به حالت قهر و اعتراض، از آنجا فراری شده است…!
کلام آخر: بناهای تاریخی همواره از سازگاری انسان با محیط پیرامون خود در قرون گذشته و از مهندسی و معماری نسلهای گذشته به همراه تمدن یک ملت سخن میگویند و در واقع گذشته این آثار تاریخی ثبت شده ملی، چراغ راهی برای علاقمندان و مجامع دانشگاهی و علمی آینده شده است و با حفظ آن میتوان آینده روشنتری ساخت» پس لازم است که متولیان این مهم در سطوح بالاتر با بررسی دقیق این موضوع، مانع از تخریب و انهدام کامل پیکر نیمه ویران، این بنای ارزشمند و میراث ملی شوند.
انتهای پیام