تعرض به حریم نقش برجسته برد ماهی سوسن سرخاب در اندیکا /انتظار برای جابهجایی نقش برجسته برد ماهی
مجتبی گهستونی
در روزهای گذشته سفر به دشت سوسن در شهرستان اندیکا از توابع خوزستان به منظور بازدید از نقش برجسته بردماهی موجب شد تا نگرانیهایی از بابت تعرض به این اثر باستانی به وجود بیاید.
در نخستین اقدام برای اطلاع رسانی از وضعیت بد نقش برجسته بردماهی در نتیجه ایجاد یک کانال عریض و طولانی در حریم اثر مورد نظر، موضوع را با تنی چند از مسئولان ارشد وزارت میراثفرهنگی کشور و اداره کل میراثفرهنگی خوزستان در میان گذاشتم و خواهان پیگیری ماجرا شدم و آنان نیز در سریعترین زمان اقدامات لازم را بهعمل آوردند که جا دارد تشکر خود را اعلام کنم.
حال با توجه به این نگرانیها درخواست و پیشنهاد میشود که هرجه زودتر نقش برجسته الیمایی بردماهی برای حفاظت هرچه بیشتر و بهتر جابهجا شود. این در حالی است که از سالها پیش طرح ساماندهی نقش برجسته بردماهی نوشته اما به اجرا در نیامده است.
در فرآیند بازدید از این نقش برجسته مطلع شدیم که با توجه به وجود برخی شرکتهای پرورش ماهی یک کانال به موازات رودخانه در حال احداث است که از حریم نقش برجسته بردماهی میگذرد که با توجه به پایش روزانه این اثر دوره الیمایی توسط دوستداران میراثفرهنگی، بیم آن میرود که نقش برجسته مورد نظر مورد تعرض جدی قرار بگیرد.
بررسی عکسهای مختلف این نقش برجسته که طی یک دهه اخیر ثبت شده است نشان میدهد که اثر مورد نظر در حال حاضر از وضعیت مضطربی برخوردار است و چنانچه نقشبرجسته بردماهی با تخریب همیشه گی مواجه شود مسئولیت آن متوجه متولیان امر است.
حال چند پرسش پیش میآید که ایجاد کانال به موازات رودخانه چه طرح توجیهای دارد؟ دلیل عریض بودن این کانال چیست و آیا نوعی حفاری با هدف سودجویی نبوده است؟ آیا ایجاد این کانال مجوز دارد و اداره کل میراثفرهنگی خوزستان در جریان آن بوده است؟
اما کانال کشی در حریم نقش برجسته بردماهی تنها خطر پیش روی این اثر نیست، بلکه در سالهای اخیر با حفاری غیرمجاز در جوار اثر موجب شد بردماهی وارونه شده و نقش برجسته مورد نظر، رخ در نقاب خاک بکشد که این مورد نیز نگرانیهایی از بایت فرسایش نقش برجسته به وجود میآورد.
نقش برجستهای که در سوسن سرخاب قرار دارد مشابه آن در دامنهی کوه تینا (سوزتینا) وجود دارد. نقش برجسته بردماهی نشانه برجسته مردی است که به صورت لمیده روی تختی دراز کشیده است. درحالی که دست چپش رابه عنوان تکیه گاه قرارداده و جامی در دست چپش دارد و دست راستش روی زانو قرار گرفته است. این نقش برجسته که احتمالاً نقش حاکم محلی بوده لباسی پُرچین با چینهای موازی برتن دارد و به صورت تمام رخ نقر شده است.
در سالهای اخیر نقش برجستههای متعددی در نتیحه تعرض با پتک از بین رفتند و برای همیشه تخریب شدند.
با توجه به وجود نقشبرجستههای متعدد الیمایی در خوزستان ضرورت راهاندازی «پایگاه شناسایی، مستندنگاری و حفاظت آثار الیمایی» حس میشود.
انتهای پیام