خاک بر پیکر تاریخ در خلوت کریم‌خانی کاخ گلستان/ شیشه سنگ قبر ناصرالدین‌شاه زیر یک انگشت خاک!
گزارش میدانی: مریم اطیابی، سعید فتوحی
کافی است برای عکاسی سری به خلوت‌کریم خانی بزنید تا ببینید چگونه یک انگشت خاک بر روی شیشه محافظ سنگ قبر حجاری شده بی‌نظیر مرمرین ناصرالدین‌شاه نشسته است!
میراث‌باشی در گزارش بعدی خود در مورد نحوه انتقال این سنگ ۷ تنی از آرامگاه ناصرالدین شاه در شاه‌عبدالعظیم حسنی(ع) به کاخ گلستان، خطر تخریب و دزدیده شدن آن و تلاش‌های وطن‌دوستان و تاریخ‌دوستان برای سالم رساندن این اثر گرانبها و انتقال آن به کاخ گلستان خواهد نوشت.
اما موضوع کنونی این است جایی که دو اثر مشهور تخت فتحعلیشاه قاجار و سنگ قبرناصرالدین‌شاه در کنار کاشی‌کاری‌های بی‌نظیر قرار دارد و جلوه دیگری به این خلوتگاه بخشیده کی گردگیری و غبار‌روبی شده که به راحتی روی کاشی‌ها و شیشه محافظ سنگ قبر خاک نشسته و با کشیدن یک انگشت روی سنگ قبر مشخص است. در‌خصوص تخت فتحعلیشاه هم وضعیت همین است.
آن هم بخشی از کاخ که بلاشک مورد بازدید صددرصدی گردشگری داخلی و خارجی کاخ قرار می‌‌گیرد!اما نه اطلاعات آن مکفی است نه راهنمایی آنجا حضور دارد نه فکری به حال غبار‌ها شده چرا که دستکم کاشی‌های بیرونی در معرض باران تمیز می‌شوند اما جایی که مسقف است چنین بختی هم ندارد که با نعمت خدادادی تمیز شود!
خلوت کریم‌خانی داستان عجیب و غریبی دارد از تخت فتحعلیشاه تا سنگ قبر ۷ تنی ناصرالدین‌شاه تا استخوان‌های دفن شده کریم‌خان زند جلوی پله‌های این خلوتگاه.
جنازه ناصرالدین شاه تا یکسال پس از فوتش در تکیه دولت نگهداری می‌شده و در سالروز فوتش در حرم عبدالعظیم(ع) در کنار جیران همسرش دفن می‌شود. بگذریم که برخی شاهزادگان به دنبال آرامگاه اختصاصی برای او بودند و راه به جایی نبردند.
اما برای سنگ قبر به استادحسین حجارباشی هنرمند چیره دست یزدی سفارش می‌دهند.او تمثال شاه را بر روی تکه سنگ مرمرین حکاکی می‌کند و ۴ سال برای آن زمان صرف می‌کند.
او حاشیه سنگ قبر را به مروارید مزین و دورتادور آن را با هم ۱۲ بیت شعر در سوگ ناصرالدین‌شاه حکاکی می‌کند.
می‌گویند در هر آبادی حاکم و کدخدا مردان را مجبور می‌کردند تا با گذاشتن تیرهای چوبی زیر سنگ آن را بغلتانند و این‌گونه این سنگ قبر به تهران رسیده است.
برخی می‌گویند ۳۰تا۵۰ نفر زیر فشار تحمل وزن سنگین آن جان داده‌اند.
اما ظاهرا عاقبت حجارباشی شبیه فردوسی است چرا که مظفرالدین شاه پس از نصب سنگ قبر تنها ۱۰۰ تومان دستمزد به استاد حجارباشی می‌دهد و او در بازگشت از غصه در بستر بیماری جان می‌دهد!
اما در خصوص استخوان‌های دفن‌شده کریم‌خان زند، به دستور آقا محمدخان قاجار از روی کینه و عناد و برای خوار و خفیف کردن خاندان زندیه، استخوان‌های پیکر کریم‌خان را از قبرش در باغ نظر شیراز درآورده و در تهران در کاخ گلستان پای این خلوتگاه دفن کردند
تا اقامحمدخان هر زمان که از آن پلکان می‌گذشت، با عصایش چندین ضربه به پلکان بزند تا مثلا استخوان دشمن خود را خرد کرده باشد.
پس از به قدرت رسیدن رضا‌شاه و شنیدن این داستان او دستور داد تا این استخوانها از قبر او در زیر پله ایوان خارج و به قم برده و دفن شود.
این مراسم کاملاً تشریفاتی با حضور خود شاه و وزیر دربار تیمورتاش و مهندس شریفزاده در حضور تعدادی عکاس شروع شد و کارگران با کندن زمین به تعدادی استخوان و شمشیر رسیدند که استخوانها را در سینی نقره به رضا شاه تحویل دادند. در عکس‌ها شمشیر در دستان تیمورتاش است.
انتهای پیام
