در سایه روشن روزهای سرنوشت‌ساز برای خانه تاریخی قزوینی‌ها / ​سرنوشت خانه پدریِ میراث فرهنگی اصفهان چه خواهد شد؟

سالها است که مدیریت میراث فرهنگی اصفهان، پایگاه اولیه‌اش در خانه قزوینی‌ها را ترک کرده و ساکن ساختمان‌های نوساز شده؛ در حالی که این بناها هیچ سنخیتی با هویت میراث‌‌فرهنگی ندارند و تاکید این نهاد بر ایجاد کاربری در خانه‌های تاریخی است، کارشناسان می‌پرسند چرا میراث فرهنگی به خانه پدری‌اش در بافت تاریخی برنمی‌گردد؟!

در حالی که نهادِ میراث فرهنگی، ایجاد کاربری به منظورِ حفظ و نگهداری خانه‌‌ها و بافت‌های تاریخی را توصیه می‌کند، مدیریت این نهاد از سال‌ها پیش در ساختمان‌های نوساز که هیچ سنخیتی با ذات میراث فرهنگی ندارند مستقر شده و این همان تضادی است که موجب شده تا برخی از مالکان خانه‌ها در بافت‌های تاریخی  یا سرمایه گذران بپرسند که  وقتی نهادِ میراث فرهنگی، بافت تاریخی را رها کرده و به ساختمان‌های نوساز در مرکز شهر رفته است، آنها چگونه باید در بافت و خانه‌های خشت و گلی بمانند و آنها را حفظ و نگهداری کنند؟!

می‌گویند حرمت امام‌زاده را متولی‌اش نگه می‌دارد؛ حکایت میراث فرهنگی اصفهان هم، همین ضرب‌المثل است که به گفته کارشناسان، میراث فرهنگیِ اصفهان را از دو دهه پیش، دچار یک تضادِ آشکار در گفتار و عمل کرده است. در حالی که خانه قزوینی‌ها در تملک میراث فرهنگی و پایگاه اولیه مدیریت این نهاد و از سویی بودجه‌های اندک، گلایه‌های همیشگی میراث فرهنگی بوده است؛ انتخاب ساختمان‌های نوساز یا اجاره‌ای تامل‌برانگیز به نظر می‌رسد!

خانه قزوینی‌ها، بخش مهمی از شناسنامه‌ی شکل‌گیری اداره میراث فرهنگی استان اصفهان است و بسیاری از کارشناسان و حتی کارکنان میراث فرهنگی  معتقدند، خانه قزوینی‌ها به عنوان اولین سنگر حفاظت میراث‌فرهنگی اصفهان که توسط “باقر آیت‌الله زاده شیرازی”، پدر مرمت نوین ایران و یاران وی که حالا از پیشکسوتان میراث فرهنگی اصفهان‌اند بنیان نهاده شد، باید به جایگاه اولیه خود بازگردد.

خانه قزوینی‌ها جزو اولین خانه‌های تاریخی اصفهان است که به همت استادان و استادکاران میراث فرهنگی با کاربری جدید پا به میدان گذاشت تا مشوق صاحبان خانه‌های تاریخی برای حفظ و مرمت باشد. سال ۸۹ به دنبال طرح تمرکز زدایی از پایتخت، معاونت صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی کشور به اصفهان انتقال  و در خانه قزوینی‌ها مستقر شد؛ طرح ناموفقی که سبب جابه جایی اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان و استقرار در ساختمان‌های نامانوس با هویت میراث فرهنگی اصفهان بود و با بازگشت این معاونت به تهران، مدیریت میراث فرهنگی اصفهان دیگرنتوانست به خانه پدری خود در بافت تاریخی اصفهان بازگردد.

در مقابل خانه قزوینی‌ها که به زعم کارشناسان به تمامِ معنا، با هویت و ذات حفاظتِ میراث فرهنگی همخوان بود، در دو دهه گذشته، مدیریت اداره کل میراث فرهنگی اصفهان در ساختمان‌هایی چون ساختمان “تعاونی دامداران” در خیابان بزرگمهر با کالبد و هویتی بی‌ارتباط با میراث فرهنگی یا در ساختمان‌های نوسازِ خیابان مشتاق  استقرار یافت.

مرتضی فرشته نژاد، پیشکسوت مرمت به ایرنا:بروند در خانه قزوینی‌ها؛ خانه قزوینی‌ها از جنس و هویت میراث فرهنگی است؛احترام امام زاده را متولی باید نگه دارد! این اقدام روی کسی که در بافت تاریخی مالکیت دارد و کسانی که می‌خواهند اثر تاریخی را خراب کنند، اثر می‌گذارد. به خدا قسم اگر این گونه ادامه پیدا کند، خانه قزوینی ها هم حالت انباری پیدا می‌کند و کم‌کم روی هم خراب می‌شود.

عبدالله جبل عاملی، پیشکسوت میراث فرهنگی: خانه قزوینی‌ها می‌تواند همچنان پایگاه مدیریت میراث فرهنگی باشد، ساختمانی در میدان انقلاب در حال تکمیل است که به احتمال قوی، مدیرکل در آنجا مستقر خواهد شد اما معاونت میراث فرهنگی بنا بر نظریه مدیرکل و کمیته‌های برنامه ریزی می‌تواند به خانه  قزوینی‌ها برود.

علیرضا خواجویی، مسوول ثبت و حریم میراث فرهنگی : امیدوارم   با تغییر و انتصاب مدیریت جدید میراث فرهنگی اصفهان، خواست چندین ساله کارمندان و بازنشستگان میراث فرهنگی با  بازگشت اداره کل میراث به خانه پدری تحقق یابد و میراث فرهنگی، اولین قدم را در کسب اعتبار گذشته‌ی خود بردارد.

محمدرضا قانعی، معمار و فعال میراث:برای حفظ این خانه تاریخی و اهمیت و ارزش دادن به بافت تاریخی، دستکم باید معاونت میراث فرهنگی به این خانه که پایگاه اولیه میراث فرهنگی اصفهان بوده است، منتقل شود وگرنه این خانه تاریخی هم پایان خوبی نخواهد داشت.

علیرضا ایزدی، مدیرکل میراث‌فرهنگی اصفهان: پیشنهاد انتقال معاونت میراث فرهنگی به خانه‌قزوینی‌ها موافقم و این کار را  انجام می‌دهیم  و حتی خودم هم دفتری در این خانه خواهم داشت و در آن مستقر می‌شویم.

انتهای پیام