کاخ گلستان و بحران صلاحیت علمی

به گزارش اشکان نیوز ، حالا پس از چند سال، یک توضیح چند خطی روی کاغذ A4 نوشته و پشت یکی از شیشه‌های محافظ چسبانده‌اند تا این خواسته را اجابت و از رویدادی که مسیر تاریخ ایران را تغییر داد، یاد کنند. با این حال، توضیحات مختصر آنان چند اشتباه فاحش دارد.

اولاً نوشته‌اند: نخستین جلسه مجلس شورای ملی در تالار برلیان برگزار شده است. چنین نیست. در این تالار و فضای مقابل آن در حیاط کاخ گلستان، فقط مراسم افتتاحیه مجلس با حضور شاه، شاهزادگان، وزیران، اعیان، سفیران خارجی، علما و نمایندگان منتخب تهران برگزار شد و نخستین جلسه مجلس، همان شب (۱۴ مهرماه ۱۲۸۵) در مدرسه نظام واقع در محل کاخ دادگستری فعلی در خیابان داور برگزار شد و یازده روز بعد نیز مجلس به عمارت بهارستان انتقال یافت.

ثانیا، در توصیف این مجلس گفته شده است: «مجلس موقت برای تدوین نظامنامه انتخابات مجلس ملی». این عبارت نیز دو اشتباه بزرگ دارد: نخست این‌که نظامنامه انتخابات مجلس بر اساس توافق رهبران مشروطه و دولت قاجار توسط هیأت مشترکی تدوین و انتخابات بر اساس آن برگزار شد. وظیفه مجلس اول، نگارش و تصویب «نظامنامه اساسی» یا به عبارت امروزی، قانون اساسی مشروطه بود اما وظایف دیگری هم داشت و مانند همه پارلمان‌ها، قوانین موضوعه را تصویب می‌کرد.

اشتباه دوم این که ادعا شده این مجلس، جنبه موقتی داشت، در حالی که دوره مجلس اول مانند همه مجالسی که از سال ۱۲۸۵ تا ۱۳۳۵ تشکیل شدند، دو سال بود. البته گلوله‌باران مجلس توسط محمد علیشاه در دوم تیرماه ۱۲۸۷ موجب شد که مجلس اول حدود سه ماه و نیم زودتر از موعد تعطیل شود.

متأسفانه مدیریت کاخ گلستان به این نکته مهم توجه ندارد که وظیفه موزه در نگهداری و نمایش آثار تاریخی یا هنری خلاصه نمی‌شود و موزه در ذات خود نهادی علمی، پژوهشی و آموزشی است. چندی پیش، امانتداری کاخ گلستان با گم شدن عجیب و پیدا شدن عجیب‌تر یک آلبوم قاجاری به چالش کشیده شد؛ پیش از آن – و تا به امروز- نمایش یک شیء تقلبی تحت عنوان «تاج آغا محمدخان قاجار» صلاحیت علمی این مجموعه را با تردید جدی روبرو کرده بود؛ و حالا چند اشتباه بزرگ در خصوص واقعه معروفی که صدها رفرنس علمی درباره آن وجود دارد، اعتبار کاخ گلستان را بیش از پیش مخدوش می‌کند.

عکس: الهام رضایی