هوای پاک در آمار، آلودگی در واقعیت؛ چالش‌های زیست‌محیطی هرمزگان ادامه دارد
۲۵۰ واحد آلاینده در هرمزگان شناسایی شد اما اقدام عملی کجاست؟ مدیریت پسماند در بندرعباس همچنان در بحران؛ چرا راهکاری ارائه نمی‌شود؟ آیا صنایع آلاینده در هرمزگان ملزم به رعایت استانداردها خواهند شد؟ آیا واقعاً ۳۰۰ روز هوای پاک در هرمزگان وجود داشته این آمار واقعی است یا بازی با اعداد؟ محیط زیست هرمزگان در دو راهی وعده و اقدام قرار دارد و آیا تغییر در راه است؟ اینهمه آلودگی‌های صنعتی در غرب بندرعباس نظارتی می‌شود یا چشم‌پوشی مصلحت‌طلبانه می‌کنند؟
توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر در هرمزگان امیدی برای کاهش آلودگی یا یک شعار دیگر باید خواند در حالی که هشدار محیط زیست هرمزگان به صنایع آلاینده، برخورد جدی یا یک اخطار بی‌اثر است و هرمزگان در محاصره آلودگی‌های صنعتی دارد و راهکارهای پیشنهادی برای بهبود وضعیت زیست‌محیطی چالش‌های محیط زیستی هرمزگان از آمارهای امیدوارکننده تا واقعیت‌های نگران‌کننده خبر می‌دهد.
هرچند مدیرکل محیط زیست هرمزگان از شناسایی ۲۵۰ واحد آلاینده و ثبت بیش از ۳۰۰ روز هوای پاک در استان خبر داده، اما همچنان آلودگی‌های صنعتی، ضعف نظارت و مدیریت نامطلوب پسماند، چالش‌های جدی در مسیر تحقق هوای پاک باقی مانده‌اند. آیا برنامه‌های نظارتی و اجرایی محیط زیست استان به اندازه‌ای مؤثر هستند که بتوانند این مشکلات را کاهش دهند؟
شناسایی ۲۵۰ واحد آلاینده؛ اما اقدام عملی چه بوده است؟
در نشست خبری هفته هوای پاک، «جناب مسیحی تازیانی» مدیرکل محیط زیست هرمزگان از شناسایی و معرفی ۲۵۰ واحد آلاینده صنعتی، تولیدی و خدماتی به سازمان محیط زیست خبر داد. این آمار نشان از گستردگی آلاینده‌های زیست‌محیطی در استان دارد، اما سؤال اصلی اینجاست: پس از معرفی این واحدها، چه اقداماتی برای کاهش آلودگی آنها انجام شده است؟ آیا صرف معرفی به سازمان‌های بالادستی، بدون برخورد قاطع و الزام به تغییر رویه، تأثیری در بهبود وضعیت هوا خواهد داشت؟
مدیرکل محیط زیست همچنین اعلام کرد که این واحدهای آلاینده برای اعمال مالیات سبز به سازمان امور مالیاتی معرفی شده‌اند. اما تجربه نشان داده که بسیاری از صنایع بزرگ با پرداخت جریمه و مالیات، همچنان به روند آلاینده خود ادامه می‌دهند، بدون آنکه تغییر محسوسی در فرآیندهای خود ایجاد کنند. آیا نظارت جدی بر اجرای استانداردهای زیست‌محیطی وجود دارد، یا همچنان جریمه‌ها و اخطارها تنها در حد یک هشدار باقی می‌مانند؟
۳۰۰ روز هوای پاک؛ آمار واقعی یا بازی با اعداد؟
یکی از آمارهایی که در این نشست ارائه شد، ثبت بیش از ۳۰۰ روز هوای پاک و قابل قبول در هرمزگان بود. اما آیا این آمار مطابق با واقعیت‌های میدانی است؟ بسیاری از شهروندان بندرعباس و سایر مناطق صنعتی استان، بارها از کیفیت نامطلوب هوا، وجود ریزگردها و آلودگی‌های ناشی از صنایع پتروشیمی، پالایشگاه‌ها و نیروگاه‌ها گلایه کرده‌اند.
باید مشخص شود که این ۳۰۰ روز هوای پاک چگونه محاسبه شده است؟ آیا تنها بر اساس شاخص کیفیت هوا (AQI) در ایستگاه‌های خاص و محدود سنجیده شده، یا این آمار کل سطح استان را پوشش می‌دهد؟ به نظر می‌رسد برای ایجاد شفافیت، نیاز به انتشار گزارش‌های دقیق‌تر و علمی‌تری درباره کیفیت واقعی هوای استان باشد.
آلودگی‌های صنعتی غرب بندرعباس؛ چالش ادامه‌دار
یکی از مهم‌ترین مشکلات زیست‌محیطی هرمزگان، تمرکز صنایع آلاینده در غرب بندرعباس است. مدیرکل محیط زیست نیز به این موضوع اشاره کرده و بر لزوم مدیریت آثار تجمعی آلودگی‌ها تأکید کرده است. اما واقعیت این است که سال‌هاست این مشکل مطرح می‌شود، اما اقدام عملی جدی برای کاهش آلودگی‌های ناشی از صنایع مستقر در این منطقه صورت نگرفته است.
با وجود هشدارهای متعدد کارشناسان محیط زیست، صنایع آلاینده همچنان با ظرفیت بالا فعالیت می‌کنند و اثرات آن نه‌تنها بر هوای بندرعباس، بلکه بر سلامت مردم و اکوسیستم دریایی منطقه نیز محسوس است. آیا برنامه‌ای برای کاهش تولید آلاینده‌ها و یا الزام صنایع به استفاده از فناوری‌های کاهش آلایندگی در دستور کار قرار دارد؟
مدیریت پسماند؛ همچنان در وضعیت نامطلوب
مسیحی تازیانی در بخش دیگری از سخنان خود، وضعیت مدیریت پسماند در شهر بندرعباس را نامطلوب توصیف کرد و به کمبود امکانات برای نظارت بر کل استان اشاره داشت. این اعتراف، نشان‌دهنده یکی دیگر از معضلات زیست‌محیطی استان است که بارها مورد انتقاد شهروندان و فعالان محیط زیست قرار گرفته است.
مشکلاتی مانند دفع غیراصولی زباله، رهاسازی پسماندهای صنعتی و بیمارستانی و همچنین عدم تفکیک مناسب زباله در مبدأ، به آلودگی‌های زیست‌محیطی دامن زده است. حال سؤال این است که چرا باوجود آگاهی از این مشکلات، اقدامات اجرایی و نظارتی مؤثری برای بهبود وضعیت مدیریت پسماند انجام نشده است؟ آیا برنامه‌ای برای بهینه‌سازی سیستم جمع‌آوری و بازیافت زباله‌ها در دستور کار قرار دارد؟
آینده‌ای روشن با انرژی‌های تجدیدپذیر؟
یکی از نقاط مثبت این نشست، تأکید بر ظرفیت‌های هرمزگان در توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر بود. مسیحی تازیانی از پتانسیل بالای استان در تولید انرژی خورشیدی و بادی سخن گفت و جایگزینی این منابع با سوخت‌های فسیلی را راهکاری برای بهبود کیفیت هوا دانست.
این رویکرد، اگرچه گامی مهم در جهت کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی است، اما اجرای آن نیازمند سرمایه‌گذاری‌های کلان، حمایت دولت و همکاری صنایع بزرگ استان است. بدون یک برنامه‌ریزی جامع و حمایت‌های مالی، آیا می‌توان امیدوار بود که صنایع آلاینده به سمت استفاده از انرژی‌های پاک حرکت کنند؟
آمارهای امیدوارکننده یا بحران‌های حل‌نشده؟
نشست خبری مدیرکل محیط زیست هرمزگان، اگرچه حاوی آمارهای مثبت از وضعیت هوای استان بود، اما همچنان پرسش‌های بی‌پاسخی درباره اقدامات عملی در زمینه کاهش آلودگی، مدیریت صحیح پسماند و نظارت بر صنایع آلاینده باقی ماند.
مردم هرمزگان انتظار دارند که محیط زیست استان، فراتر از ارائه آمار و هشدار، با اقدامات اجرایی و نظارتی جدی، شرایط زیست‌محیطی را بهبود بخشد. آیا این وعده‌ها در عمل هم محقق خواهند شد، یا همچنان باید شاهد تکرار مشکلات زیست‌محیطی در استان باشیم؟
انتظار مردم؛ از وعده تا اقدام عملی
هرمزگان به دلیل موقعیت صنعتی و تجاری خود، همواره با چالش‌های زیست‌محیطی متعددی مواجه بوده است. شهروندان این استان، به‌ویژه ساکنان بندرعباس و مناطق صنعتی، بارها نسبت به آلودگی هوا، مدیریت نامناسب پسماند و تخریب منابع طبیعی اعتراض کرده‌اند. در چنین شرایطی، صرف ارائه آمار و گزارش‌های خوش‌بینانه، بدون ارائه راهکارهای عملی، نمی‌تواند نگرانی‌های مردم را برطرف کند.
یکی از سوالات مهم این است که آیا اداره کل محیط زیست هرمزگان، علاوه بر شناسایی واحدهای آلاینده، برنامه‌ای عملی برای کاهش آلودگی دارد؟ یا همچنان روند معرفی صنایع متخلف به سازمان‌های دیگر ادامه خواهد داشت، بدون اینکه تغییری محسوس در وضعیت زیست‌محیطی استان ایجاد شود؟
لزوم شفافیت در پایش و اطلاع‌رسانی وضعیت آلودگی هوا
در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته، اطلاعات مربوط به آلودگی هوا به‌صورت لحظه‌ای و شفاف در اختیار مردم قرار می‌گیرد. اما در هرمزگان، همچنان مشخص نیست که داده‌های ارائه‌شده درباره کیفیت هوا بر چه مبنایی منتشر می‌شوند. مردم حق دارند بدانند که آلودگی هوای استان در چه سطحی قرار دارد، چه عواملی در آن تأثیرگذارند و چه اقداماتی برای بهبود آن در حال انجام است.
در این راستا، لازم است که سازمان محیط زیست هرمزگان:
سامانه‌ای شفاف و به‌روز برای اعلام کیفیت هوا و میزان آلاینده‌ها راه‌اندازی کند.
میزان پیشرفت پروژه‌های کاهش آلودگی را به‌صورت مستمر اطلاع‌رسانی کند.
گزارش‌هایی دقیق درباره تأثیر آلودگی بر سلامت عمومی منتشر کند.
نقش صنایع در کاهش آلودگی؛ نظارت یا صرفاً اخطار؟
صنایع مستقر در هرمزگان، به‌ویژه در غرب بندرعباس، باید موظف شوند که استانداردهای سختگیرانه‌تری در زمینه کاهش آلایندگی رعایت کنند. اما آیا سازمان محیط زیست استان، توانایی برخورد قاطع با صنایع متخلف را دارد؟ تجربه نشان داده که برخی از این صنایع، باوجود دریافت اخطارهای متعدد، همچنان به فعالیت آلاینده خود ادامه داده‌اند.
به همین دلیل، ضروری است که:
برای صنایع آلاینده ضرب‌الاجل مشخصی تعیین شود تا میزان انتشار آلاینده‌های خود را کاهش دهند.
در صورت عدم رعایت استانداردها، علاوه بر جریمه، محدودیت‌هایی در تولید یا حتی تعطیلی موقت واحدهای آلاینده اعمال شود.
مکانیزم‌های تشویقی برای صنایعی که به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر حرکت می‌کنند، در نظر گرفته شود.
مدیریت پسماند؛ مشکل حل‌نشده شهر بندرعباس
یکی از مواردی که خود مدیرکل محیط زیست استان نیز به آن اذعان داشت، ضعف مدیریت پسماند در بندرعباس است. سال‌هاست که این مشکل بدون راهکار عملی باقی مانده و شهروندان از وضعیت نابسامان دفع زباله، رهاسازی پسماندهای صنعتی و کمبود امکانات بازیافت رنج می‌برند.
برای حل این معضل، لازم است که:
طرح تفکیک زباله از مبدأ به‌صورت جدی اجرا شود.
سرمایه‌گذاری در صنایع بازیافت افزایش یابد.
بر روند دفع زباله‌های صنعتی و بیمارستانی نظارت دقیق‌تری اعمال شود.
آیا تغییری در راه است؟
نشست خبری مدیرکل محیط زیست هرمزگان، اگرچه نشان‌دهنده برخی تلاش‌ها برای بهبود شرایط زیست‌محیطی بود، اما همچنان سوالات و نگرانی‌های زیادی را در ذهن مردم باقی گذاشت.
آیا آمارهای ارائه‌شده درباره کیفیت هوا، منعکس‌کننده واقعیت است؟
آیا با صنایع آلاینده برخورد جدی خواهد شد یا همچنان به فعالیت خود ادامه خواهند داد؟
چرا مدیریت پسماند در استان همچنان دچار مشکلات اساسی است؟
مردم هرمزگان دیگر به وعده‌ها و آمارهای امیدوارکننده اکتفا نمی‌کنند؛ آنها منتظر اقدام عملی و نتایج ملموس در بهبود کیفیت هوا و محیط زیست استان هستند. آیا این انتظار به تحقق خواهد پیوست، یا همچنان باید شاهد بحران‌های زیست‌محیطی در استان باشیم؟
انتهای پیام
