تخریب بافت تاریخی ابرکوه؛ توسعه یا تاراج میراث فرهنگی؟

روایت‌های متعدد از این روند نشان می‌دهد که به جای تلاش برای حفظ این سرمایه ملی، سوداگران با چراغ سبز برخی نهادها، میراث فرهنگی را به کام خود می‌کِشند.

بافت تاریخی ابرکوه؛ سرمایه‌ای در معرض نابودی

ابرکوه، شهری که به‌واسطه بافت تاریخی ارزشمند خود از جایگاهی ویژه در میراث فرهنگی کشور برخوردار است، در سال‌های اخیر شاهد تخریب‌های پی‌درپی در قلب تاریخی‌اش بوده است. خانه‌های تاریخی، که هر یک نمادی از هویت ملی و فرهنگی هستند، به‌تدریج جای خود را به ساختمان‌های جدید و بی‌هویت می‌دهند.

تخریب به نام توسعه، به کام سوداگران

در تازه‌ترین گزارش‌ها، تخریب یک خانه تاریخی در بافت ابرکوه، که گفته می‌شد با دخالت بستگان یکی از مقامات محلی صورت گرفته است، خبرساز شد. این اتفاق، که با سکوت و انفعال میراث فرهنگی همراه بود، بار دیگر توجه‌ها را به سمت روند مخرب توسعه در این منطقه جلب کرد. هرچند در اصلاحیه روایت سوم مشخص شد که اطلاعات درباره این دخالت نادرست بوده، اما پرسش‌های اساسی درباره نحوه صدور مجوزهای تخریب همچنان بی‌پاسخ مانده است.

نقش نهادهای مسئول؛ سکوت یا کوتاهی؟

میراث فرهنگی، شهرداری و سایر نهادهای مسئول، به‌عنوان متولیان حفاظت از هویت تاریخی شهرها، در برابر این تخریب‌ها چه کرده‌اند؟ آیا سکوت این نهادها به معنای تأیید است، یا ناشی از ضعف در اجرای قوانین؟ روایت‌های موجود نشان می‌دهد که در بسیاری از موارد، سوداگران با بهره‌گیری از خلأهای قانونی و ضعف نظارت، به تخریب و تغییر کاربری خانه‌های تاریخی دست می‌زنند.

میراثی که به نام توسعه قربانی می‌شود

توسعه شهری ضرورتی انکارناپذیر است، اما آیا می‌توان آن را بهانه‌ای برای تخریب میراث فرهنگی دانست؟ در ابرکوه، به نظر می‌رسد که تعادلی میان نیازهای توسعه و حفظ بافت تاریخی برقرار نشده است. نبود طرح جامع برای مدیریت توسعه در این منطقه، سودجویان را در موقعیتی قرار داده است که بتوانند بدون دغدغه به تخریب ارزش‌های تاریخی بپردازند.

پویش ملی؛ صدای مخالفان تخریب

پویش ملی “نجات میراث فرهنگی ابرکوه”، که توسط فعالان میراث فرهنگی شکل گرفته است، به دنبال جلب توجه مسئولان و جامعه به وضعیت نگران‌کننده این بافت تاریخی است. دبیر این پویش، محمدمهدی کلانتری، در یادداشت‌های خود بر اهمیت شفافیت و نظارت بر تخریب‌ها تأکید کرده و از مسئولان خواسته است تا اقداماتی جدی برای جلوگیری از روند تخریب انجام دهند.

چگونه بافت تاریخی ابرکوه را نجات دهیم؟

۱. اجرای طرح جامع حفاظتی:
تهیه و اجرای طرحی جامع برای حفظ و مدیریت بافت تاریخی ابرکوه، که در آن توسعه شهری با حفظ ارزش‌های فرهنگی هماهنگ شود.
2. تقویت نظارت و شفافیت:
نهادهای مرتبط باید با شفافیت کامل، نظارت بر هرگونه تغییر کاربری یا تخریب در بافت تاریخی را تقویت کنند و مجوزها را با دقت بیشتری صادر کنند.
3. آگاهی‌رسانی عمومی:
برگزاری کارگاه‌ها و همایش‌ها برای آشنایی شهروندان و مسئولان با اهمیت بافت تاریخی و نقش آن در توسعه پایدار شهری.

بافت تاریخی ابرکوه، که بخشی از هویت فرهنگی و تاریخی ایران را تشکیل می‌دهد، در معرض خطر نابودی است. اگرچه توسعه شهری یک نیاز اجتناب‌ناپذیر است، اما این روند نباید به قیمت از بین رفتن میراث ملی تمام شود. تنها با برنامه‌ریزی اصولی، نظارت دقیق و جلب مشارکت مردمی می‌توان امید داشت که ابرکوه به جایگاهی شایسته در میان شهرهای تاریخی ایران دست یابد.

انتهای پیام