نگرانی از تخریب آثار تاریخی در «تنگ بتا» با انفجارهای غیرمجاز
در پی گزارش‌های متعدد از انفجارهای غیرمجاز در محوطه تاریخی «تنگ بتا» در خوزستان، نیروهای یگان حفاظت، سپاه و نیروی انتظامی برای بررسی وضعیت به این منطقه اعزام شدند.
این رویدادها در حالی رخ می‌دهد که محوطه «تنگ بتا» به عنوان یکی از گنجینه‌های فرهنگی و تاریخی ایران، نیازمند حفاظت جدی است.
وقوع انفجارهای مکرر در «تنگ بتا»
مجموعه تاریخی «تنگ بتا»، که دارای ۱۴ نقش برجسته و ۵ کتیبه خط نوشته ارزشمند دوره الیمائی است، از تاریخ ۲۵ مرداد ۱۴۰۳، هدف انفجارهای مکرر قرار گرفته است. بر اساس گزارش‌های محلی، بقایای دینامیت در اطراف نقش برجسته‌های این منطقه مشاهده شده و در تاریخ ۱۵ شهریور، ۱۲ جعبه TNT در پایین دست کوه پیاده‌سازی و به این محوطه تاریخی منتقل شده است. این وضعیت نگرانی‌های جدی را درباره ایمنی و حفظ آثار باستانی در این منطقه به وجود آورده است.
کمبود توجه از سوی نهادهای مسئول
مجتبی گهستونی، روزنامه‌نگار و فعال میراث‌فرهنگی خوزستان، در گفت‌وگو با ما تأکید کرد که وضعیت تنگ بتا به دلیل غفلت اداره کل میراث فرهنگی استان نگران‌کننده است. او اشاره کرد: «چند سال پیش، ۸ کیلو مواد منفجره در نزدیکی این نقش‌برجسته‌ها کشف و خنثی شد. متأسفانه دوباره در اوایل شهریور ۱۴۰۳ خبر رسید که حفاران غیرمجاز در منطقه حضور دارند، اما به این موضوع به‌صورت جدی رسیدگی نشد.»
تلاش‌های ناموفق در کنترل حفاری‌های غیرمجاز
گهستونی به اقداماتی که پس از اطلاع‌رسانی به مسئولین صورت گرفت اشاره کرد و گفت: «پس از چندین گزارش، با آقای دارابی معاون میراث فرهنگی کل کشور و سردار مهری رییس کل یگان حفاظت صحبت کردیم و هر دو دستور پیگیری جدی موضوع را صادر کردند.» با وجود این تلاش‌ها، پس از حضور یگان حفاظت در منطقه، حفاران غیرمجاز محل را ترک کردند و تنها مواد منفجره و ابزارآلات آنان توقیف شد.
ضرورت حفاظت از محوطه‌های تاریخی
محوطه «تنگ بتا» در کوهستانی با مسیر دسترسی دشوار واقع شده است. این منطقه به شدت نیازمند حفاظت و مراقبت است. گهستونی همچنین به شباهت‌های این محوطه با غار اشکفت بیشاپور کازرون اشاره کرد و بر لزوم نظارت دقیق‌تری بر روی آن تأکید نمود.
انگیزه‌های تخریب و خطرات فرهنگی
دلایل و انگیزه‌های تخریب این محوطه می‌تواند متنوع باشد. گهستونی توضیح داد: «عده‌ای ممکن است به‌دنبال گنج و اشیاء عتیقه باشند، در حالی که حفاران حرفه‌ای می‌دانند که پشت نقش‌برجسته‌ها چیزی نیست. این گروه‌ها می‌خواهند تاریخ خوزستان را کمرنگ کنند و ممکن است هدفشان از بین بردن حقایق تاریخی باشد.»
نیاز به ایجاد مرکز پژوهشی «ایلیمایی‌شناسی»
در نهایت، گهستونی از مسئولان میراث فرهنگی خواست تا با توجه به غنای تاریخی و فرهنگی منطقه، مرکز پژوهشی «ایلیمایی‌شناسی» را راه‌اندازی کنند. او اظهار داشت: «با توجه به وجود آثار متعدد الیمائی در اندیکا و مناطق اطراف، این مرکز می‌تواند در حفظ و بررسی این آثار ارزشمند مؤثر باشد.»
تخریب محوطه‌های تاریخی نظیر «تنگ بتا» به‌دلیل حفاری‌های غیرمجاز، نگرانی‌های جدی را برای میراث فرهنگی ایران به وجود آورده است. به نظر می‌رسد برای جلوگیری از این تهدیدات، نیاز به اتخاذ تدابیر قاطع و همکاری نزدیک میان نهادهای مربوطه و نیروهای امنیتی وجود دارد. در این راستا، راه‌اندازی مراکز پژوهشی تخصصی می‌تواند به حفاظت و مطالعه دقیق‌تر این آثار باستانی کمک کند.
انتهای پیام
