سینما نادر، میراث کهن لاله‌زار در آستانه نابودی با مجوز میراث فرهنگی
در آستانه روز ملی سینما، یکی از کهن‌ترین سالن‌های سینمایی ایران، «سینما نادر» در خیابان لاله‌زار تهران با قدمتی نزدیک به یک قرن و با مجوز وزارت میراث فرهنگی، در شرف تخریب است.
تخریب این بنا که خاطره جمعی چند نسل را در خود دارد، اعتراضات و نگرانی‌های گسترده‌ای را میان دوستداران سینما و میراث فرهنگی برانگیخته است.
نگاهی به تاریخچه سینما نادر؛ از اوج تا افول
سینما نادر، که در ابتدا با نام «سینما رویال» در سال ۱۳۱۲ بنا شد، از قدیمی‌ترین سالن‌های نمایش فیلم در تهران و یادگار روزهای اوج خیابان لاله‌زار، قلب تپنده فرهنگ و هنر ایران بود. این سینما در دوران طلایی خود، پذیرای بسیاری از سینمادوستان و محل نمایش آثار برجسته سینمای ایران و جهان بود. اما پس از گذشت چندین دهه و با کاهش حمایت‌ها، این سینما نیز به سرنوشت تلخ بسیاری از همتایان خود دچار شد. نهایتاً در سال ۱۳۸۸، در پی دستور وزیر ارشاد وقت، فعالیت سینما نادر برای همیشه متوقف شد.
سرنوشت غم‌انگیز خیابان لاله‌زار؛ خیابانی که دیگر زنده نیست
خیابان لاله‌زار روزگاری به‌عنوان پایتخت فرهنگی و هنری تهران شناخته می‌شد، اما حالا از آن شور و شوق قدیمی چیزی باقی نمانده است. در سال ۱۳۹۶، تنها یک روز قبل از روز ملی سینما، شهرداری تهران اقدام به معدوم‌سازی تابلوها و سردرهای سینماهای قدیمی این خیابان کرد، اقدامی که اعتراضات گسترده‌ای را به‌همراه داشت. حالا و در آستانه روز ملی سینما، سینما نادر که یکی از آخرین یادگارهای آن روزهای باشکوه لاله‌زار است، نیز در آستانه تخریب قرار گرفته است؛ با مجوزی که از سوی وزارت میراث فرهنگی صادر شده و نگرانی‌ها را نسبت به نابودی بیشتر میراث تاریخی این خیابان برانگیخته است.
اعتراض فعالان فرهنگی به تخریب سینما نادر
بسیاری از دوستداران سینما و میراث فرهنگی با انتقاد از صدور مجوز تخریب برای سینما نادر، خواستار توجه بیشتر مسئولان به ارزش تاریخی و فرهنگی این بنا هستند. آنان تاکید دارند که سینما نادر تنها یک سالن سینمایی نیست، بلکه بخشی از هویت فرهنگی و تاریخی ایران به شمار می‌رود و تخریب آن به‌معنای نابودی بخشی از تاریخ جمعی است. از نگاه فعالان، خیابان لاله‌زار به‌دلیل موقعیت خاص خود و وجود بناهای تاریخی و فرهنگی متعدد، نیازمند برنامه‌ریزی و مدیریت دقیق به‌منظور حفاظت و بازآفرینی است؛ چراکه هر تخریب جدید، گامی در جهت فراموشی تاریخ فرهنگی این خیابان خواهد بود.
اهمیت حفظ میراث فرهنگی؛ جای خالی حمایت از بناهای سینمایی
از مهم‌ترین انتقادات وارده بر وضعیت فعلی، نبود سیاست‌های حمایتی و حفاظتی برای بناهای تاریخی سینمایی است. در حالی که در بسیاری از کشورها سینماهای قدیمی و تاریخی با برنامه‌های حمایتی به مراکز فرهنگی و هنری پویا تبدیل می‌شوند، در ایران به‌نظر می‌رسد که چنین رویکردی در اولویت قرار ندارد. سینما نادر می‌توانست با بازسازی و احیای مناسب، به مرکزی فرهنگی-هنری تبدیل شود و ضمن حفظ اصالت تاریخی، خاطرات و هویت فرهنگی آن برای نسل‌های آینده نیز ماندگار بماند.
جایگاه روز ملی سینما؛ چرا تخریب در آستانه این روز؟
روز ملی سینما، که هر سال بهانه‌ای برای تجلیل از جایگاه سینما در فرهنگ و هنر ایران است، در حالی فرامی‌رسد که یک بار دیگر، ما شاهد تخریب بخشی از تاریخ سینمایی کشور هستیم. این همزمانی، پرسشی جدی را به میان می‌آورد: آیا زمان آن نرسیده که به‌جای تخریب و از بین بردن خاطرات، به حفظ و احیای آنها بیندیشیم و سینماهایی همچون نادر را به بخشی زنده و پویا از فرهنگ و هنر ایران بدل کنیم؟
درخواست از وزارت میراث فرهنگی برای بازبینی در صدور مجوزها
انتظار می‌رود وزارت میراث فرهنگی در سیاست‌گذاری و صدور مجوزهای تخریب بناهای تاریخی، به‌ویژه در حوزه فرهنگ و هنر، با دقت و تامل بیشتری عمل کند و راهکارهایی برای حمایت از بناهای تاریخی و فرهنگی فراهم آورد. حفاظت از سینما نادر و بناهای مشابه نه تنها به حفظ هویت تاریخی این خیابان کمک خواهد کرد، بلکه می‌تواند بخشی از صنعت گردشگری فرهنگی تهران را نیز احیا کند.
در پایان، تخریب سینما نادر آن‌هم در آستانه روز ملی سینما، نشان‌دهنده فاصله میان شعارهای حفظ میراث فرهنگی و اقدامات واقعی در این زمینه است. امید است که با توجه به ارزش‌های فرهنگی و تاریخی این بنا، وزارت میراث فرهنگی با بازبینی تصمیم خود، زمینه‌ساز حفظ یادگارهای ارزشمند گذشته و تبدیل آنها به مراکزی پویا و زنده برای نسل‌های آینده باشد.
انتهای پیام
