دَرِ چوبی گرمابه ثبت ملی «جنت» در اهواز آتش گرفت، شاید پای دلالان بناهای تاریخی در میان باشد

مجتبی گهستونی: در صورتی که هرچه سریعتر دَرِ چوبی گرمابه ثبت ملی جنت اهواز ترمیم نشود و چاره‌ای برای مرمت دائمی بنا و کاربری آن صورت نگیرد، بنا با آسیب جدی و تخریب مواجه شود.

گرمابه جنت را پیش‌تر در نیمه دهه نود شمسی که در خیابان نظامی و محله ۲۴ متری (آزادگان) قرار دارد و مربوط به دوره پهلوی است و در شهریور ۱۳۹۱ به شماره ۳۰۸۸۸ ثبت ملی شد بازدید کامل کردم.

گرمابه جنت دارای مساحتی بالغ بر ۵۰۰ متر مربع است و در سال ۱۳۱۵ دایر شده است و تا نیمه دهه ۷۰ شمسی دایر بوده است.
گفته شده که این حمام توسط شخصی بنام میرزا اداره می‌شده که خانواده وی در شهر دزفول ساکن بوده‌اند، او دارای پسری بوده که به همراه هم در اهواز زندگی می‌کردند و روزی که این پسر مشغول کار با سنگ جت بوده است، سنگ دستگاه در می‌رود و پسر میرزا به طرز دردناکی کشته می‌شود و بعد از این واقعه میرزا حمام باشی به علت‌های نامعلوم به دزفول نقل مکان می‌کند، از آن تاریخ به بعد این حمام متروک ماند و رو به رخوت و خاموشی می‌رود.

گرمابه جنت دارای ورودی، هشتی، دهلیز، بینه یا سربینه، میاندر و گرم خانه بوده که برخی از این عناصر به مرور دچار اندکی دستخوش تغییرات می‌شوند.
از زمان تعطیلی گرمابه و از شهریور ۱۳۹۱ که این حمام ثبت ملی شده تاکنون از سوی مالک، میراث‌فرهنگی، شهرداری هیچگونه فعالیت پژوهشی و یا مرمت ویژه‌ای در این گرمابه که مالکیت بخش خصوصی دارد صورت نگرفته است.

گرمابه جنت دو دارای رختکن (قباله)، هشت حمام نمره (حمام خصوصی)، یک اتاق نظافت، یک حمام عمومی، یک پله یکسره تا بام، انبار آذوقه، قسمت آتشخانه با حوض‌های آبگرم (سرداب) است.

گرمابه جنت اهواز، دارای طاق‌های گنبد مانند می‌باشد که در وسط این طاق‌ها یک سوراخ برای تهویه و نورگیری می‌باشد که نورگیری آن در نوع خو بی‌سابقه بوده بطوری که در طول روز تمام حمام مانند بیرون روشن و پر نور بوده است.

در گرمابه جنت دخل و تصرفات مختلفی انجام شده و مشهود است که از جمله این دخل و تصرفات می‌توان به پنجره‌هایی که در نما می‌باشد و مسدود شده است اشاره کرد. در قسمت صحن حمام تعدادی حمام نمره به بنا اضافه شده است که نمای فضای داخلی که همان طاق‌های گنبدی شکل می‌باشد را بر هم زده است. همچنین در قسمت حمام عمومی بعضی از دیواره هم برای جداسازی فضاها مسدود شده است.

گرمابه جنت با وجود اینکه در قلب مرکزی و در محدوده بافت تاریخی اهواز قرار دارد اما در طی ۳۰ سال اخیر بلا استفاده مانده است. اگرچه به نظر می‌رسد که بنای حمام در حالت کلی از وضعیت ایستایی مناسبی برخودار است ولی جهت جلوگیری از بروز خسارت‌های احتمالی لازم است به پوشش مجدد فضاهای داخلی، ایزوله نمودن بام و تعویض کاهگل آن، نصب ناوداها در محل‌های مناسب و تعمیر یا تعویض ناودان‌های فرسوده، هدایت مناسب آب‌های سطحی از پای دیوارها و عایق نمودن جداره‌های داخلی که در ارتباط با آب هستند، برداشتن کلیه مصالح ناهمگون شامل ازاره‌ها و کفسازی‌های سیمانی، شاهدگذاری دیوارهایی که دچار ترک یا انحراف گردیده و در جهت مهار نمودن آنها اقدام شود.

لازم به توضیح است که در داخل بنا بسیاری از پوشش‌ها فرو ریخته است و به دلیل عایق نبودن بام و عدم تعویض کاهگل احتمال گسترش و نفوذ رطوبت به دیوارها به شدت مشاهده می‌شود. کف بنا نیز به دلیل رطوبت‌های موجود در اثر دفع نامناسب فاضلاب دچار رطوبت زدگی شده است. بیشتر سقف حمام در اثر نفوذ رطوبت‌های نزولی دچار فرسودگی و دچار ریزش مصالح شده است.
باتوجه به این که گرمابه جنت در مرکز شهر اهواز می‌باشد تبدیل این بنای با ارزش و تاریخی به مرکز آب درمانی پیشنهاد شده است.
 
انتهای پیام