ثانیه‌شمار ویرانی عجایب هفتگانه گیلان به صدا درآمد؛ خانه‌خدا در گیلان سوراخ سوراخ شد
تصاویر از یک بنای ویران و سوراخ‌سوراخ شده به میراث‌خبر متعلق به یک اثر معمولی نیست. این‌جا یک نیایشگاه باستانی است به نام اسپی مزگت به معنای مسجد سپید. این خانه خدا در گیلان یکی از شاخص‌ترین مساجد ایران است. بنایی که کتیبه به خط کوفی دارد و منوچهر ستوده، پژوهشگر بنام ایرانی در جلد اول کتاب از آستارا تا استرآباد آن را از عجایب هفتگانه بناهای تاریخی گیلان معرفی می‌کند.
با این وجود همان‌طور که می‌بینید، ثانیه‌شمار ویرانی این مسجد به صدا درآمده است. اگر چه به گفته مردم محلی این بنا چند سالی نگهبان داشته اما در سال‌های اخیر به حال خود رها شده و دیگر هیچ حفاظتی از آن انجام نمی‌شود و همین مسئله به حفاران غیرمجاز فرصت داده تا در جستجوی گنج پیکرش را سوراخ سوراخ کنند. تصاویر مربوط به حفاری‌های غیرمجاز را می‌توانید در عکس‌های منتشر شده ببینید.
آخرین بازدید و مشاهدات مردم نشان می‌دهد؛ در صورت ادامه این روند از این بنای باستانی جز تلی از آجر باقی نمی‌ماند. برخی حتی بر این باور هستند که این بنا در موقعیت کنونی هم از بین رفته است. با اینکه این بنا کاوش باستان‌شناسی شده و در دوره‌ای برای حفاظت از آن داربست هم زده شده است اما به نظر می‌رسد در دو سه ساله گذشته دیگر از اولویت خارج شده و دیگر اقدامی برای نگهداری آن انجام نمی‌شود. اکنون باید از مسئولان اداره میراث فرهنگی گیلان پرسید اگر خانه خدا در اولویت مرمت و بهسازی نیست، کدام بنا در گیلان دارای اهمیت است؟ چرا این بنا مدت‌هاست به حال خود رها شده و اقدامی برای نگهداری و حفاظت از آن نمی‌شود؟
پیش از این بارها و بارها بسیاری از انجمن‌ها و دوست‌داران میراث‌فرهنگی در مورد تخریب‌های گسترده این بنای ثبت در فهرست آثار ملی ایران به شماره ۲۷۹۶هشدار داده بودند. با این حال شواهد گویای آن است که تا کنون واکنشی از سوی مسئولان میراث‌فرهنگی گیلان دیده نشده.
گفته می‌شود؛ با توجه به کاوش‌های باستان‌شناسی انجام شده در سال‌های ۱۳۷۹، ۱۳۸۱ و ۱۳۸۵قدمت نیایشگاه باستانی اسپی مزگت به دوران پیش از اسلام می‌رسد و نشانه‌های استمرار تاریخ در دوره‌های سلجوقی و صفوی هم در آن دیده می‌شود. این بنا در ۲۲ کیلومتری جنوب شهر تالش، در دهستان دیناچال پره‌سر قرار دارد. حال باید دید این بار مسئولان وزارتخانه میراث‌فرهنگی به این مسئله ورود پیدا می‌کنند؟ آیا قرار نیست نظارتی روی وضعیت بناهای تاریخی انجام شود؟ آیا این هم همچون غذای مردم گیلان است که رنگارنگی و خوشمزه‌گی‌شان در بوق‌و کرنا می‌شود و وقتی به گیلان سفر می‌کنی انگشت‌شمار جایی پیدا می‌شود که بتوان چندتایی از این غذاهای محلی را پیدا کرد.
آیا سفر به گیلان نمی‌تواند به نیت تاریخی هم باشد و قرار نیست که بناهایی همچون مسجد سپید که خدای خدا هم هست مقصد گردشگری باشد؟
انتهای پیام
