یورش سودجویان میراث فرهنگی به «استودان» ساسانی مرودشت

سودجویان میراث فرهنگی به بهانه های خیال انگیز و پوچ یافتن گنج به یک «استودان» ساسانی در یکی از روستاهای شهر مرودشت پارس دستبرد زده و با کند و کاوهای غیرمجاز گسترده در پیرامون یادگار ساسانیان و شکستن بخشی از «استودان ها»، آسیب های برگشت ناپذیری را برجای گذاشته اند.

«استودان» یا «استخوان دان» جایگاه نگهداری استخوان مردگان در آیین مزدیسنا (زرتشتی) برای دوری از آلودن چهار آخشیج آب، باد، خاک و آتش است. به سخنی روشن تر در آیین مزدیسنا و در دوره ساسانیان، استخوان مردگان را پس از انجام آیین های ویژه ای همانند «خورشید نگرشی» و پاک کردن در گودال های کوچک دستکندی در دل صخره ها، کوه ها و گاه سنگ های بزرگ منفرد نگه می داشتند. زیرا پس از مرگ جسم و کالبد از میان رفته و تنها «فروهر» و اندیشه و نیکی فرد برجای می ماند که خود دارای آیین ویژه دیگری است. این دستکندهای باستانی که به آن ها «استودان» می گویند دارای ارزش فراوانی از دیدگاه تاریخی و فرهنگی و آداب اجتماعی و شناخت ما از این دوره تاریخی است و نزد کارشناسان و باستان شناسان از ارزش ویژه ای برخوردار است. با این همه، وضعیت این یادگارهای تاریخی در ایران خوب نیست و به سبب کمبود نیروی یگان حفاظت میراث فرهنگی و تجهیزات مربوطه و نبود آموزش و فقر فرهنگی در میان توده مردم ، بیشتر این یادمان ها دستخوش آسیب های انسانی شده و گاه از چهره تاریخ و صفحه روزگار زدوده می شوند.

در تازه ترین بازدید میدانی نگارنده از «استودان های» یکی از روستاهای مرودشت در استان پارس و در سینه کوه با آسیب های انسانی فراوانی رو به رو شدم. کند و کاوهای غیرمجاز سودجویان میراث فرهنگی در پیرامون صخره کوه و پایین آن که به بزرگی سه تا چهار متر می رسید بخشی از آسیب های انسانی در محوطه است. اما شوربختانه سودجویان میراث فرهنگی در زمانی ناروشن به هر دو «استودان» ساسانی در سینه کوه آسیب رسانده و بخشی از لبه کادر یکی از «استودان» ها را شکسته و به آن آسیب های برگشت ناپذیری وارد کرده اند. همچنین درون این «استودان» جای شکستگی و دستبرد افراد دیده می شود که البته کمی قدیمی به نظر می رسد. بر لبه کادر «استودان» دیگر نیز آثاری از شکستگی کوچک و دستبردهای انسانی نمایان است که از فرم و ریخت آن، بیانگر آسیب در چند سال گذشته است. ولی شکستگی «استودان» شماره یک بی گمان مربوط به یک سال یا چند ماه گذشته است و از ریخت و شکل سنگ ها کامل روشن و نمایان است.

انتهای پیام