روزگار اندوه بار بنای باستانی «خورهه» محلات
سیاوش آریا
بنای باستانی و بسیار ارزشمند نامدار به «خورهه» در دهستان خورهه شهر محلات جای دارد و روزگار اندوه باری را سپری می کند و قلمه یا نیم ستون ها و پایه ستون ها و دیگر آثار سنگی آن در گوشه گوشه محوطه با بدترین روش بر روی هم انباشته و رها شده است.
بنای باستانی و یگانه و بی همتای نامدار به «خورهه» که پیشتر به نادرستی آنرا نیایشگاه یا آتشکده می نامیدند،کوشکی اربابی از دوره اشکانیان است که در روزگار ساسانی هم مورد استفاده جای گرفته و در دوره اسلامی نیز از آن بعنوان گورستان بهره برده شده است.با این همه،کوشک اربابی و بسیار ارزشمند «خورهه» روزگار اندوه باری را پشت سر می گذارد و به حال خود رها شده است.بخش هایی از پوشش کاهگلی اتاق ها و محوطه با گذشت زمان و بر اثر عوامل طبیعی همانند باران و باد و … فرو ریخته است.گیاهان خودرو و علفهای هرز در بیشتر بخش های بنای «خورهه» روییده و چهره زشت و زننده ای را به نمایش گذاشته است که ماندگاری آنها،تهدیدی برای یادگار اشکانیان است.مرمت های غیراصولی در گذشته که با سیمان بر روی نیم ستون ها انجام شده،توی ذوق می زند و چهره آثار را خدشه دار کرده است.عوامل بیولوژیکی (گل سنگها) در درون پایه ستون ها،نیم ستون ها و دیگر آثار سنگی رخنه کرده و تهدیدی جدی برای بنای باستانی «خورهه» به شمار می آید. اما بی گمان بدترین درد یادگار اشکانیان، رها کردن آن است. پایه ستون ها و ساقه ستون ها و دیگر آثار سنگی بسیار ارزشمند هر کدام در گوشه ای با بدترین شیوه بر روی هم انباشته شده و رو به نابودی است. در بخشی از محوطه، آثار سنگی مربوط به بنا در زیر خاک و گل، دفن شده و با مرگ دست و پنجه نرم می کند. به هر روی، از دردهای بنای باستانی «خورهه» هر چه بگوییم، کم است و در اینجا نمی گنجد. تنها ای کاش مسولان فرهنگی شهر و استان و کشور به ارزش و اهمیت چنین یادگارهای تکرارناپذیر و بی مانند (منحصر به فرد) ملی پی ببرند و پیش از نابودی کامل و پیوستن به تاریخ ، چاره ای ریشه ای برای آن بیندیشند.
بنای نامدار به «خورهه» در تاریخ ۱۵ دی ماه ۱۳۱۰ خورشیدی با شماره ۱۳۱ به ثبت ملی رسیده است.
از این محوطه تاریخی تنها دو ستون در برگیرنده شش قطعه سنگ با بلندای هشت متر، بقایای فرو ریخته ستونها،بخشی از دیوارههای سنگی،گورها و آثار به دست آمده در شش مرحله عملیات کاوش باستان شناختی در این منطقه به جا مانده است…
انتهای پیام