سر به هوا باش

به گزارش اشکان نیوز ، فیروز باقرزاده، باستان‌شناس و محقق صاحب‌نظر در تاریخ هنر دوران اسلامی، و مدیر نوگرا و موفق میراث در نیمۀ نخست دهۀ ۱۳۵۰ بود. باقرزاده نخستین رئیس کمیته میراث جهانی یونسکو بود. مرکز باستان‌شناسی ایران با هدف قانونمند کردن، ضابطه‌مند کردن و ساماندهی کاوش‌ها و پژوهش‌های باستان‌شناسی ایران توسط او تشکیل شد.

یادت باشد همیشه قلبت برای ایران بتپد

مریم اطیابی خبرنگار حوزه‌ی میراث فرهنگی نوشت: دکتر کوروش محمدخانی، عضو هیأت علمی گروه باستان‌شناسی دانشگاه شهید بهشتی و دانش آموخته دکتری باستان‌شناسی از سوربن فرانسه، درباره‌ی خاطرات خود از شادروان دکتر فیروز باقرزاده به میراث باشی گفت: «ایشان تا سال‌های ۲۰۱۶ در تمامی کنفرانس‌های ایران‌شناسی سراسر دنیا شرکت می‌کرد و مسائل مربوط به ایران‌شناسی و باستان‌شناسی را به دقت دنبال می‌کرد… در سال ۲۰۱۳ در کنفرانس باستان‌شناسی کالج دوفرانس پاریس به طور ناگهانی ایشان را دیدم و خودم را معرفی کردم. گفت کامل شما را می‌شناسم و برای من خیلی تعجب برانگیز بود. بعد از آن من… را با هم برای صرف غذا به منزلش دعوت کرد و داستان‌های بسیار زیاد شگفت‌انگیزی از تاریخ باستان‌شناسی ایران گفت… زمانی که برای دفاع رساله دکترا آقای باقرزاده را دعوت کردم، در صبح دفاع با کمال تعجب دیدم اولین نفر در سالن دفاعیه ایشان بود که نشستند و بعد از دفاع… گفتند: «یادت باشد همیشه قلبت برای ایران بتپد» و پس از گفتن این کلام بغض گلویشان را گرفت و اشک در چشمانشان حلقه زد…».

یکی از بزرگترین کارهای دکتر باقرزاده جلوگیری از تقسیم اشیا و خروج آنها از کشور بود که توسط تیم‌های خارجی در ایران پیش از انقلاب اتفاق می‌افتاد. ایشان در کنفرانس باستان‌شناسی در سال ۱۳۴۶ در موزه ملی ایران بر سر این موضوع با باستان‌شناسان خارجی چون گریشمن و آرتور پوپ بحثی جدی کرد…[بازنشر نوشتاری قدیمی]
برای مردی که قلبش برای ایران می‌تپد

مرجان حاجی رحیمی روزنامه‌نگار نوشت:… روز ۱۱ تیر ۱۳۹۸ در موزه ملی ایران مراسمی برای نکوداشت دکتر فیروز باقرزاده، بنیانگذار مرکز باستان‌شناسی ایران برگزار شد که در آن مراسم جمعی از دوستان و همکاران و شاگردان او حضور داشتند. اما از رؤسای کنونی و سابق سازمان میراث فرهنگی همچون سیدمحمد بهشتی، مهدی حجت، علی اصغر مونسان، محمدحسن طالبیان و بهروز عمرانی خبری نبود، رئیس موزه ملی ایران نیز تنها در آغاز مراسم سخنرانی کرد و در پایان مراسم برای رونمایی از کتاب «فر فیروز» بازآمد.

فیروز باقرزاده نهم خرداد ۱۳۰۹ در تهران از خانواده‌ای آذربایجانی زاده شد. در سال ۱۳۳۴ در رشتۀ ادبیات و ‏زبان انگلیسی دانش‌آموخته و در سال ۱۳۳۵ در اداره کل هنرهای زیبای کشور استخدام شد. سپس ‏در سال ۱۹۵۹ میلادی به آمریکا رفت و در دانشگاه ایلینوی در ‏رشتۀ تاریخ هنر جهان کارشناسی ارشد خود را دریافت کرد. او سپس در پاریس به تحصیل در ‏رشتۀ باستان‌شناسی و تاریخ هنر ایران در مقطع دکتری پرداخت و پس از بازگشت به ایران، مرکز ‏باستان‌شناسی ایران را در ۱۹ آذرماه ۱۳۵۱ پایه گذاشت و تا سال ۱۳۵۷ مسئولیت آن را بر عهده داشت. او بر دو زبان فرانسه و انگلیسی تسلط کامل دارد و با زبان‌های آلمانی و ایتالیایی آشناست و توانست با عزت نفسی که داشت به باستان‌شناسان جوان انرژی دهد و نیروهای خوبی… را تربیت کند. باستان‌شناسانی که صادقانه و عاشقانه کار کردند، نه مانند برخی ها به فکر اضافه کار بودند، نه به فکر زد و بند، نه به فکر بودجه‌ی کاوش اضطراری و حتی خیلی اوقات از جیبشان برای کارشان خرج می‌کردند…

از دوران ریاست او بر مرکز باستان‌شناسی به دوران طلایی یاد می‌کنند. مرد پاکدستی که تمام هم و غم خود را برای اعتلای تاریخ و هنر ایران گذاشت و توانست جلوی دست درازی خارجی‌ها را، که از دوران قاجار به دنبال غارت اشیای تاریخی ایران بودند، بگیرد و قانون تقسیم اموال مکشوفه از کاوش‌های باستان‌شناسی بین هیأت‌های خارجی و داخلی را در سال ۱۳۵۱ ملغی کند. خارجی‌ها تا این سال سهم خود را، که از کاوش‌های باستان‌شناسی به دست می‌آورند، به کشورشان می‌بردند. او در تعامل با سازمان انرژی هسته‌ای درصدد بود تا آزمایش کربن ۱۴ را در ایران مهیا کند.

با تلاش‌های او از سال‌های دور بود که در فروردین ۱۳۵۸ سه اثر تخت‌جمشید، میدان نقش‌جهان و چغازنبیل در فهرست آثار جهانی یونسکو ثبت شدند، گرچه جای او در جلسه کمیسیون یونسکو که در مصر برگزار شد خالی بود و دوست و همکارش، شهریار عدل، از پرونده‌ها دفاع کرد… دکتر باقرزاده… هیچگاه فکر نمی کرد وضعیت آثار تاریخی به چنین روز بدی برسد…

انتهای پیام