مریم اطیابی: از سال ۷۴ که طرح بین‌الحرمین و سال ۹۱ که طرح ۵۷ هکتاری و پروژه نیکان در شیراز مطرح و اجرا شده چند خانه در این محدوده‌ها و در بافت تاریخی ۳۶۰ هکتاری ثبت ملی شده است؟ این پرسش جدی اهالی دغدغه‌مندان شیراز برای بافت تاریخی است.
آنها می‌گویند چرا بافت تاریخی شیراز با داشتن آثار شاخصی از دوره ایلخانی و صفوی( که در پروژههای پیشین از دست رفته) و اثار باقیمانده از زندیه و قاجار همچنان ثبت ملی نشده است؟
آنها خواستار ثبت ملی و اضطراری بافت تاریخی شیراز برای جلوگیری از تخریب بیشتر آن هستند و از مطالعاتی سخن می‌گویند که ماحصل کار مرمتگران و معماران ایرانی زیر نظر یک تیم ایتالیایی است که اکنون کتاب آن در دست برخی از مدیران فعلی و گذشته میراث فرهنگی است.
نخستین بار در سالهای ۸۲-۸۳علیرضا قلی‌نژاد مدیر وقت میراث فرهنگی شیراز اعلام کرد که ۲۰ هزار خانه در محدوده ۳۶۰ هکتاری شناسایی و شناسنامه‌دار می‌شوند.
پس از آن در سال ۸۵ زمانی که مدیر دفتر بافت‌تاریخی شیراز بود،گفت: ساماندهی بافت تاریخی شیراز با اعتباری بالغ بر ۲۰میلیون دلار از محل فاینانس توسط شهرداری شیراز و اداره کل میراث فرهنگی استان فارس آغاز می‌شود.
اقدامی که تا کنون اعلام نشده فرجام آن به کجا رسید؟ و آیا چنین مبلغ کلانی در دهه هشتاد به بافت تاریخی شیراز تخصیص یافت یا نه؟!
با این وجود در دهه ۹۰ به یکباره نام «یوکا یوکیهیلتو» کسی که محمدحسن طالبیان کتاب «تاریخ حفاظت معماری » او را به کمک دانشجویانش ترجمه کرده بود،بر سر زبان‌ها افتاد.
در واقع در سال ۹۴ مقرر شد طرح جامع حفاظت بافت تاریخی شهر شیراز پیرو مصوبه شورای عالی معماری و شهرسازی ایران طی قراردادِ همکاریِ شرکت عمران و بهسازی شهری ایران و پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری تهیه شود.
در این راستا یک هیئت مشاوره بین‌المللی متشکل از یوکا یوکیهیلتو رئیس سابق ICROM و معمار فنلاندی، کارلو چزاری معمار شهر Ferrara و مهرآذر سهیل معمار ایرانی و همسر یوکا تشکیل شد که باید تهیه طرح جامع حفاظتی در بافت تاریخی شیراز را راهبری و هدایت کنند.
این طرح، قرار بود همه جنبه‌های زیستی بافت از جمله مسائل کالبدی،معماری، اجتماعی و اقتصادی را بررسی کرده و ضمن تهیه دستورالعملهای حفاظتی، تعریف پروژههای پیشگام با رویکرد محرک توسعه را انجام دهند.
همچنین مقرر شد حدود ۱۲ هزار بنا در محدوده بافت تاریخی شیراز شامل سنگ‌سیاه، سرباغ، میدان شاه، درب مسجد، کلیمی‌ها، موردستان، درب‌شازده، بازار مرغ، اسحاق‌بیگ، بالاکفت، لب‌آب و سردزک مورد مستندسازی قرار گیرند و نقشه‌های G.i.s( جی.آی. اس) آنها تهیه شود.
مرحله اولیه این طرح شامل مستندنگاری و برداشت میدانی بود. خرداد ۹۶ اعلام شد که تعداد بیش از ۶۷۰۰ بنا از مجموع حدود ۱۲۰۰۰ بنای بافت تاریخی شیراز مستند نگاری شده و ۶۰ درصد کار پیشرفت داشته است.
همچنین اعلام شده که فاز اول ضوابط و دستورالعملهای اضطراری جهت مداخلات در بافت تاریخی بر اساس اطلاعات برداشت شده است.
اما در این بین یک اتفاق عجیب افتاد. می‌گویند قرارداد عمران و بهسازی با پژوهشگاه ریالی و مبلغی بیش از یک میلیارد و کمتر از دو میلیارد تومان بود اما قرارداد پژوهشگاه با یوکا دلاری؟! در نتیجه با گران شدن قیمت دلار کار ناتمام ماند. ایتالیایی‌ها حتی اقدامات لازم برای محله اسحاق بیگ را رایگان انجام دادند اما عملا پروژه نیمه تمام ماند.
در این بین گفته می‌شود نسخه کامل مطالعات انجام شده تا آن زمان، در اختیار عباسی مهر مدیر پایگاه بافت تاریخی شیراز، طالبیان معاون وقت میراث فرهنگی کل کشور و مصیب امیری مدیر کل وقت میراث فارس و قلی نژاد از پژوهشگاه قرار گرفته است.
حال با توجه به خواست عموم مردم برای ثبت ملی بافت و تهیه شناسنامه ۲۰ هزار خانه در دهه هشتاد، در زمان مدیریت قلی‌نژاد و مستندنگاری ۶۷۰۰ خانه در دهه نود توسط تیم ایتالیایی در دوران مدیریت امیری در استان فارس، لازم است معاونت میراث فرهنگی اعم ازمعاون میراث و مدیران کل شامل اقایان علی دارابی، مصطفی پورعلی، رضا سامه و خانم فاطمه داوری از این افراد پیگیر شوند که طرح یوکا و کتاب چاپ شده آن کجاست؟ چه مبلغی برای آن پرداخت شده؟ خروجی‌اش چه بوده؟
انتهای پیام
