رییس انجمن صنفی مهندسان معمار: اصفهان در ۴۰ سال گذشته یک معماری مرجع نداشته است

آتوسا افغان روز سه شنبه در گفت و گو با ایرنا افزود: هنوز در اصفهان مجموعه ای که بتوانیم به عنوان یک مرجع مناسب معماری به آن رجوع کنیم، وجود ندارد و این مشکل اصلی شهر در رابطه با معماری دولتی است.

به گفته وی پروژه های بزرگ دولتی مانند میدان امام علی(ع) ، مجموعه مصلی و بدنه شرقی چهارباغ پروژه هایی هستند که با سرمایه گذاری و با تفکر احیای هویت شکل گرفته‌اند اما بسیار ناکارآمد ظاهر شدند.

افغان در این رابطه افزود:این یعنی اینکه مجموعه ای مثل میدان امام علی(ع) نتوانسته است مجموعه‌ ای باشد که مردم به آن رجوع کنند و با دلچسبی در آن قدم بزنند و دوستش داشته باشند. دلیل آن این است که تنها تکرار معماری قدیم بدون توجه به نیازها و تفکر شهروند معاصر است.

رییس انجن صنفی مهندسان معمار استان اصفهان با اشاره به بدنه تجاری چهارباغ عباسی و مغازه هایی که از ۵۰ سال پیش در آن کار می‌کنند، گفت: در گذر چهارباغ یک مجموعه تجاری در بدنه شرقی با معماری دولتی می بینید که راکدترین بخش چهارباغ شده است و هرکاری می کنند، احیا نمی‌شود چون به اصول اولیه ای که باید بدنه تجاریِ کنار خیابان داشته باشد، توجه نکرده است.

به گفته افغان، مجموعه هایی که با معماری دولتی کار شده اند از زمان واگذاری مجموعه ها، نحوه کار کردن و انتخاب طرح‌ها ایراد داشته و همه گزینشی بوده اند.

وی مجموعه مصلی اصفهان را یکی از تجربه های ناموفق معماری اصفهان دانست و افزود: مصلیِ شهر که می بایست بزرگ ترین گردهمایی شهروندی را معرفی کند و معرف زمان خودش باشد، همه تناسبات معماری را به هم ریخته و آنچه از گنبد و گلدسته تکرار کرده اند، تبدیل به تناسبات زشت برای سیمای شهر شده است.

سیمای شهری اصفهان به جای پیش می رود که با هویت خودش بیگانه می شود

وی در ادامه گفت و گو با ایرنا افزود: سال‌های بعد از انقلاب به رغم اینکه نگاه آکادمیک و دانشگاهی بر حفظ میراث و هویت معماری در شهرهای تاریخی بود اما اتفاقی که در سطح شهر در دهه‌ها و هر دهه نسبت به دهه قبل افتاد این بود که سیمای شهر، فاصله بیشتری از آنچه مرتبط با معماری اصفهان بود، گرفت.

افغان با اشاره به معماری دهه ۶۰ در اصفهان گفت: در این دوران تعلق خاطری که به مصالحی مثل آجر در معماری هست، دیده می‌شود و اصفهان به این واسطه، شهر یکپارچه ای می‌شود و شما می پذیرید که این معماری متعلق به شهری با هویت کویری است.

وی افزود: اما هر چه می گذرد میل مصالح و میل مردم به مدرن شدن، آنچنان پیش می رود که تفاخر و تجمل گرایی در معماری بروز پیدا می کند و همراه با فرهنگ مردم که از دهه ۷۰ به بعد، گرایش شدیدی به تجمل گرایی پیدا می کند، این مولفه نیز در ساختمان ها هم بروز پیدا می کند.

رییس انجمن مهندسان معماراستان اصفهان افزود: آنچه در نمای ساختمان‌های امروز در شهر اصفهان می بینید، مثل همه شهرهای دیگرایران نشان از یک فرهنگ تجمل گرا ست. فرهنگی که به صورت پوچ و تو خالی، تجمل گرا شده و شهر اصفهان از این آسب مصون نمانده است.

به گفته افغان اتفاقی که در معماری اصفهان افتاده است و مدل هایی که برداشت می شود با تمام نظارت، انضباط و مراحل تصویب و تهیه پروانه ای که در نظام تولید ساختمان در این شهر مدون‌ تر و سخت گیرانه تر از سایر شهرهاست ولی سیمای شهری اصفهان به جایی پیش می رود که با هویت خودش بیگانه است.

آخرین افتی که به معماری ایران زده، نمای رومی است

وی با بیان اینکه مدل هایی که اصفهان در معماری برداشت می کند، مدل های غالبی است که در شهرهای دیگر استفاده می ‌شود، افزود: آخرین آفتی که به معماری ایران زده ، نمای رومی است. چیزی که زیر عنوان «نمای رومی» گفته می شود، اشتباه است چرا که هیچ ریشه ای در معماری روم باستان ندارد .

رییس انجن صنفی مهندسان معمار اصفهان در ادامه گفت: برخی این معماری را کلاسیک می گویند که باز هم اشتباه است. این مدل، مولفه های خودش را هم ندارد و فقط یک نوع فخرفروشی با ستون، تاج و سنتوری است که در بعضی مواقع با قوس قاطی می شود. تیپ هایی که همه می تواند کاریکاتور معماری های کلاسیک باشد و معماری شهر را کامل به کج راهه برده است.

به گفته افغان،معماری چیزی غیر از فرهنگ نیست و تاکنون آسیب‌های فرهنگی است که به این شکل در معماری شهرهای ایران و از جمله اصفهان تجلی پیدا کرده است.

معماری خصوصی و معماری دولتی اصفهان گرفتار کاریکاتور اشراف گرایی و مذهب گرایی است

رییس انجن صنفی مهندسان معمار اصفهان گفت: معماری هایی با سرمایه گذاری های دولتی با اعمال نظرهای آمرانه که خیلی وقت‌ها سعی می کنند معماری اسلامی یا عناوینی از این قبیل به آنها بدهند، سخت گیری های دارد که از یک سوی دیگر، معماری شهر را به بیراهه می برد؛ معماری که از هویت سنتی و آنچه از تناسب ، اقلیم ، سیرکولاسیون (سطح دسترسی) و سلسه مراتبی که در معماری سنتی انتظار دارید، خالی است.

افغان با اشاره به اینکه این نوع معماری از عناوین اسلامی و عرف اسلامی مثل محرمیت‌ها، اِشراف و آسایش خالی است، افزود: این معماری بیشتر یک پوسته است؛ همان اتفاقی که در معماری خصوصی افتاده است. اگر در معماری خصوصی، کاریکاتور اَشراف گرایی می بینید، در معماری دولتی هم کاریکاتوری از هویت و خصوصیات مذهبی می بینید که از درون خالی است.

رییس انجمن صنفی مهندسان معمار اصفهان گفت: علت این اتفاق این است که در اصل کسانی که متولی این مجموعه معماری ها هستند یا آنها را تصویب می کنند، به طور حتم از افراد شاخص ، متخصص و معمارهای صاحب تفکر نیستند؛ نتیجه این است که معماری که از این روند بیرون می آید، محصول فکر شده و دارای فرهنگ مرتبط با فرهنگ اصفهان نیست.