دستورالعملی برای از بدتر شدن وضعیت پایگاه‌ها؛ آقای ضرغامی چه کسی پاسخ‌گوی میراث ملی و جهانی است؟
فاطمه علی‌اصغر، روزنامه‌نگار
دستورالعمل جدیدی برای پایگاه‌های میراث ملی و جهانی در تیرماه ۱۴۰۱ تهیه شده که نگرانی را به جان از صدر تا ذیل نیروهای پایگاه‌های ایران انداخته است. اکنون مردم ایران با این سوال چالش‌برانگیز روبه‌رو شدند که با اجرایی شدن این دستورالعمل چه بر سر نیروی انسانی این پایگاه‌ها می‌آید؟ و به دنبال آن میراث ملی و جهانی ایران چه سرنوشتی خواهند داشت؟ در این روزها که بیشتر پایگاه‌های میراث‌جهانی وضعیت نامناسبی دارند و هر روز یک خبر تاسف‌برانگیز به گوش می‌رسد، از مرمت و ساماندهی گنبد مسجد جامع امام در میدان نقش جهان گرفته تا مجموعه‌ی شوشتر، آیا این دستورالعمل فاتحه این مجموعه‌های منحصربه‌فرد در جهان را نمی‌خواند؟
چندی پیش فیلمی از بازدید عزت‌الله ضرغامی، وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی منتشر شد که در آن این وزیر مردمی دولت رییسی شاکی از آن بود که پایگاه ملی بیستون چرا این وضعیت را دارد؟ چرا حتی یک تابلو معرفی ندارد. راهنماهایش انگلیسی بلد هستند یا نه؟ این نوع دلسوزی در ملاعام در حالی است که معاونانش دستورالعملی را تدوین کردند که آخرین نفس‌های این مجموعه‌های جهانی ایران می‌گیرد. این تناقض از کجا می‌آید؟ از یک سو تاکید به رسیدگی وضعیت پایگاه‌ها می‌شود و از سوی دیگر نیروها امنیت شغلی ندارند و این نبود امنیت بی‌شک روی وضعیت پایگاه‌ها تاثیر غیرقابل جبرانی می‌گذارد.
سال‌هاست که کارکنان پایگاه‌های میراث‌فرهنگی ردیف مناسبی برای پرداخت حقوق و مزایا ندارند. رویه‌ای خلافی از همان ابتدا ایجاد شده است که نیروهای پایگاه‌ها اجبارا در غالب ردیف اعتبارات عمرانی حقوق و دستمزدشان پرداخت می‌شود. این بنیان غلط نه تنها سال‌هاست که ذی‌حسابان و مدیران مالی را گیج، بلکه کارکنان را نیز از حقوق خود مطابق قوانین کار محروم کرده است. حال آقای ضرغامی و مدیرانش می‌خواهند با مرگ مریض به این رویه بیمارگونه پایان دهند. با این دستورالعمل جدید نه تنها مشکلات کارکنان پایگاه‌ها حل نمی‌شود، بلکه ممکن است سنوات خدمتی آن‌ها نادیده و حتی صفر شود. روشن است که شرکت واسطی که با این دستورالعمل به میدان می‌آید در میان وزارتخانه میراث‌فرهنگی و نیروهای انسانی شاغل در پایگاه‌ها فاصله‌ای ایجاد می‌کند که ناشی از بی‌مسئولیتی وزارتخانه مربوطه است و این اختیار را به آن شرکت می‌دهد که هر یک از کارکنان را بدون در نظر گرفتن سنوات و سابقه آن‌ها اخراج یا تعدیل کند. مشکل کارکنان پایگاه‌ها چالش بزرگی است که سالیان دراز است میراث‌فرهنگی کشور را فلج کرده. اگر توجه کنیم که تعداد کل این پرسنل به هزار نفر هم نمی‌رسد باید به حال آثار باستانی ایران گریست که دستگاه مسئولش برای این تعداد نیرو سال‌هاست که کاری از پیش نبرده.
اگر دستورالعمل اعلام شده را مطالعه کنید، چند مسئله بسیار مهم از نظر حقوقی در مورد این دستورالعمل وجود دارد که از نظر مراجع قضایی قابل پیگیری است:
یک: این یک دستورالعمل داخلی است و فقط مصوبه شورای معاونین وزارتخانه را دارد. بنابراین این دستورالعمل نه تنها مصوبه مجلس را ندارد بلکه حتی مصوبه هیات وزیران را هم نگرفته است و اساسا نوعی تخلف به شمار می‌رود.
دو: برای اینکه نیروهای پایگاه‌ها تبدیل وضعیت بشوند از بودجه عمرانی به بودجه جاری، باید تسویه حساب سنواتی شود. حالا با این شرایط پیش آمده: مثلا کسی که ۲۰ سال سابقه دارد و ماهی ۸ میلیون تومان به عنوان حقوق دریافت می‌کرده، باید ۱۶۰ میلیون تومان سنوات دریافت کند. بسیاری از نیروهای پایگاه‌ها معتقد هستند که آیا واقعا این تسویه انجام می‌شود؟
سوم: در این دستورالعمل آمده که به لحاظ استخدامی هیچ‌گونه تعهدی ایجاد نمی‌کند (این در حالی است که مجلس مصوب کرده است، دولت همه استخدامی‌ها را به صورت پیمانی یا قردادی معین کند) در واقع این دستورالعمل یک تخلف آشکاراست. احتمال صفر شدن سابقه همه نیروهای پایگاه‌ها وجود دارد.
چهارم: شرکت‌های طرف قرارداد نه مهندسی بلکه خدماتی است. در این صورت کارشناس، کارشناس ارشد، دکترا در مسئله حقوق لحاظ نمی‌شود.
پنجم: نیروهای پایگاه‌ها در حال حاضر با دولت قرارداد مستقیم دارند با یک ردیف اعتباری کلی. وقتی ردیف اعتباری را به آن شرکت بدهند. هر کسی که مسئول آن شرکت است می‌تواند بنا به تشخیص خود با هر کسی با هر سابقه و سنواتی وارد قرارداد بشود و شرایط استخدامی در نظر گرفته نمی‌شود. عملا کسی که پانزده سال هم کارشناسی کرده باشد کارگر تلقی می‌شود و شرکت پیمان‌کاری می‌تواند خودمختار عمل کند.
این وضعیت در حالی است که دولت رییسی با وعده‌های بسیار آمد که وضعیت مردم بهتر خواهد شد، حال با این دست دستورالعمل‌ها که آشکارا نقض قانون است، شرایط نیروهای استخدامی پایگاه‌های ملی و جهانی دچار بحران شدیدی می‌شود و به طبع آن شاهد فجایع بسیاری در حفاظت از میراث جهانی خود در آینده نزدیک رو به رو خواهیم شد. امیدواریم مسئولان وزارتخانه میراث‌فرهنگی و گردشگری و صنایع‌دستی از یاد نبرند؛ بر اساس نظام‌نامه پایگاه‌های میراث‌جهانی و ملی: «از حدود یکصد سال پیش تا امروز ، ایران همگام و هماهنگ با درک روزافزون جامعه جهانی از اهمیت میراث‌فرهنگی و ارزش‌های آن، ضمن تدوین قوانین و مقررات ملی در راستای حفاظت از میثراث‌فرهنگی و طبیعی و پذیرش منشورها، کنوانسیون‌ها و پروتکل‌های بین‌المللی مرتبط، فعالیت‌های مرتبط با پژوهش، معرفی و آموزش میراث‌فرهنگی را عملا در دستور کار خود قرار داده است.»
انتهای پیام