دومینوی مشکلات معلولان و سکوت مسئولان/ بهزیستی شفاف‌سازی کند که بودجه کجا صرف می‌شود

در میان تورم و مشکلات اقتصادی این روزها برخی از اقشار جامعه زندگی دشوارتری در مقایسه با دیگران دارند و یکی از این اقشار معلولان هستند. پای صحبت چند نفر از آن‌ها نشستم و در میان درد دل‌هایشان گلایه‌هایی داشتند از عملکرد بهزیستی که مهم‌ترین سازمان متولی رسیدگی به مشکلات این قشر است.

معلولیت‌های شدیدی که نادیده گرفته می‌شوند

یکی از این معلولان محبوبه حقانی‌فر ساکن شیراز بود. او که مبتلا به معلولیت شدید ناشی از ابتلا به یکی از انواع دیستروفی است، از نادیده گرفته شدن توسط بهزیستی گلایه داشت و به ایسکانیوز گفت: من دوستان معلول بسیاری دارند و من تا به حال ندیده‌ام که کمکی از سوی بهزیستی دریافت کنند و اگر هم خیلی پیگیری کنیم می‌گویند که بودجه نداریم.

من معلولیت شدید دارم و از دستگاه بای پپ برای تنفس استفاده می‌کنم و زمانی که برای تجهیزات مورد نیازم مراجعه کردم گفتند که کمکی نمی‌کنند و وظیفه آن‌ها نیست.

حقانی‌فر در تشریح وضعیت جسمی خود توضیح داد: من نمی‌توانم حتی به تنهایی غذا بخورم و نیاز به کمک دارم اما بهزیستی می‌گوید که من شامل معلولیت شدید نمی‌شوم و نمی‌توانم از حق پرستاری استفاده کنم؛ آن‌ها حتی نمی‌دانند که دیستروفی چیست و فقط معلولیت نخاعی را معلولیت شدید حساب می‌کنند. این درحالی است که در قانون همه معلولان شدید شامل حق پرستاری می‌شوند.

او تعریف کرد: سال ۹۴ اعلام کردند که ۱۰ میلیون وام خوداشتغالی می‌دهند؛ زمانی که مراجعه کردم گفتند که این ۱۰ میلیون برای پسرهاست شما فقط می‌توانید از پنج میلیون استفاده کنید که در نهایت کمبود بودجه را بهانه کردند و دو میلیون و ۶۰۰ هزار تومان وام گرفتم.

بعد از این وام مستمری من را قطع کردند در حالی که مستمری فقط ۳۰ هزار تومان بود! معلولیت من پیش رونده است و امروز دیگر نمی‌توانم کار کنم. از طرفی با این وام‌های ناچیز ما نمی‌توانیم کاری راه بی‌اندازیم.

موضوع دیگری که در بین صحبت‌های این خانم بود و معلولان دیگر هم تائید می‌کنند بحث مناسب نبودن خانه و عدم توانایی معلول برای خروج از خانه است.

حقانی‌فر در این باره توضیح داد: خانه ما آسانسور ندارد و شاید من هر چهار ماه یک بار بتوانم از خانه بیرون بروم. طبق قانون مناسب سازی خانه باید رایگان باشد اما بهزیستی کمی نکرد و حتی وام هم نداد.

داروهای دیستروفی تحت پوشش بیمه نیستند

او با اشاره به هزینه‌های سرسام‌آور درمان عنوان کرد: داروهای دیستروفی اکثرا تقویتی هستند و هیچ کدام تحت پوشش بیمه نیستند و هر روز هم گران‌تر می‌شوند. هر چند وقت یک نفر می‌آید و وضعیت خانه را بررسی می‌کند که وضعیت مالی را ببینند. حقوق ما ۴۲۰ هزار تومان است و کفاف نمی‌دهد.

حقانی‌فر اضافه کرد: دوستانم هستند که پدر و مادر ندارند و همه پولشان همان مستمری ناچیزی است که آن هم به همه تعلق نمی‌گیرد. ما چیز زیادی نمی‌خواهیم فقط بهزیستی باید شفاف‌سازی کند که بودجه را صرف چه کاری می‌کند. ما هم می‌توانیم مانند معلمان و کارگرها حقمان را مطالبه کنیم. در بهزیستی مسئول دلسوز کم پیدا می‌شود و طوری با ما برخورد می‌کنند که انگار ما به آن‌ها بدهی داریم و درست نیست که برای حقمان تحقیر شویم.

مشکلات همسران معلولان

خانم خطیب همسری معلول دارد که دیگر قادر به کارکردن نیست و به زحمت راه می‌رود. او از عملکرد بهزیستی گفت: راه درمانی برای بیماری همسرم نیست و تنها راه استفاده از کاردرمان است و مهم‌ترین کمک بهزیستی باید در این زمینه‌ها باشد. تمام این سال‌ها من از همسرم پرستاری کرده‌ام و نیاز به کمک دارم.

یکی از مشکلاتی که خانم خطیب در صحبت‌هایش به آن اشاره کرد همکاری نکردن کارفرماها با همسران معلولان بود. او در این باره به ایسکانیوز گفت: چند سال پیش بخشنامه‌ای آمد که شاغلانی که همسر معلول دارند می‌توانند هفته‌ای ده ساعت تقلیل داشته باشند اما کارفرماها آنطور که باید همکاری نمی‌کنند زیرا درک چندانی از وضعیت این خانواده‌ها ندارند. زمانی که این کمک‌ها نباشد من با ۴۸ سال سن فرسوده می‌شوم و توان کار ندارم.

بهزیستی چهارمحال بختیاری بودجه برای اختصاص حق پرستاری به معلولان ندارد

یکی دیگر از معلولان که نخواست نامش فاش شود با خواهرش زندگی می‌کند و پدر و مادرش را از دست داده از درخواست ویلچیر برقی و کارشکنی بهزیستی برای خبرنگار ایسکانیوز اینطور تعریف کرد: بهزیستی برای ویلچیر برقی به من می‌گوید که باید یا شاغل باشم یا دانشجو، من اگر می‌توانستم کار کنم که دیگر چه نیازی به بهزیستی دارم.

یکی دیگر از خواهران من هم بیمار جسمی و حرکتی است و مسئولان می‌گویند که بهزیستی چهارمحال بختیاری بودجه برای اختصاص حق پرستاری به معلولان ندارد. در حق معلولان شهرستان‌ها اجحاف می‌شود. من ماه‌ها در خانه می‌مانم و بیرون نمی‌روم.

اسما سیاهی که یکی از اعضای خانواده‌اش معلول است درباره اجحاف در حق معلولان شهرستانی توضیح داد: ما در هویزه کمکی از بهزیستی دریافت نکرده‌ایم و حتی حق پرستاری هم تعلق نمی‌گیرد. خواهر من مجبور شد که فرزند مبتلا به دیستروفی خود را به ما بدهد که از او مراقبت کنیم چون به تنهایی نمی‌توانست از او نگهداری کند.

شعبه‌های بهزیستی بیشتر می‌شوند اما مشکلات ما کم نمی‌شود

امید شفیعی هم معتقد بود که وظایف متعدد بهزیستی مانع از رسیدگی درست به معلولان شده است. او در این باره به ایسکانیوز گفت: شاید یکی از مشکلات این باشد که ما تحت حمایت سازمانی نیستیم که تمام دغدغه‌اش بچه‌های معلول باشد و بهزیستی چون وظایف دیگری هم دارد نمی‌تواند همه را پوشش دهد. در چند سال اخیر از ظرفیت بخش خصوصی استفاده شده اما مشکلات ما همچنان پابرجاست و این شعبه‌های بهزیستی که هر روز بیشتر هم می‌شوند عملا کارایی برای ما ندارند و باری از مشکلاتمان را کم نکرده‌اند.

قوانین ضمانت اجرایی ندارند

سینا رحمانی فعال اجتماعی و حامی حقوق معلولین در این باره به ایسکانیوز گفت: بهزیستی به دلیل چند شاخه‌ایی بودن عملکرد خوبی در حوزه معلولین ندارد. برای مثال از جمله وظایف این سازمان رسیدگی به مشکلات زنان سرپرست خانواده، معتادین، اورژانس اجتماعی و غیره است و اگر تنها وظیفه بهزیستی توانبخشی باشد، بهتر می‌تواند خدمات ارائه دهد.

او افزود: علاوه بر این اگر قانون حمایت از معلولان به درستی اجرا شود، معلولان می‌توانند زندگی مطلوب‌تری اشته باشند. متاسفانه قوانین ما ضمانت اجرایی ندارند. مثلا در ماده ٢٧ قانون حمایت از معلولین اینطور گفته شده است که دولت مکلف است کمک هزینه معیشت افراد دارای معلولیت بسیارشدید و یا شدید فاقد شغل و درآمد را به میزان حداقل دستمزد سالانه تعیین واعتبارات لازم را درقوانین بودجه سنواتی کشور منظورنماید اما همین ماده که به تنهایی می‌تواند کمکی برای معلولان باشد، اجرا نمی‌شود.

رحمانی توضیح داد: علاوه بر این موضوع بسیار مهمی که وجود دارد این است که معلولان تحت هیچ بیمه تکمیلی نیستند زیرا بیمه کردن معلولان برای بیمه‌گذار هزینه دارد و تمایلی برای این کار ندارند.

او اضافه کرد: در کشورهای پیشرفته برای معلولان پرستار، مستمری، درمان و حمل نقل رایگان درنظر می‌گیرند اما در ایران وقتی خود معلول هم می‌خواهد هزینه پرداخت کند تا بیمه شود، قبول نمی‌کنند. مسئولان ما را شهروند محسوب نمی‌کنند و تنها در هفته معلولین یادمان می‌افتند.

رحمانی عنوان کرد: بهزیستی تجهیزات نامناسب را بعد از گذشت زمان بسیار به معلولان می‌دهد که کارایی ندارند و گاهی معلولیت فرد را بیشتر می‌کنند.  کمک هزینه‌ای هم برای خرید تجهیزات پرداخت نمی‌شود و یا مبلغ بسیار ناچیزی است.

آمنه یاردشتی معلول مبتلا به سی پی است. او با انتقاد از عملکرد بهزیستی گفت: عملکرد بهزیستی بسیار ضعیف هست. من که لیسانس دارم چرا بهزیستی شغلی در اختیار من قرار نمی‌دهد. از طرفی تبعیض‌هایی بین من که بیماری cp دارم و یک فرد نخایی قائل می‌شوند. به عنوان مثال به فرد نخایی حق پرستاری می‌دهند اما به من تعلق نمی‌گیرد. به همه مستمری می‌دهند اما من چون پدر و مادرم کارمند هستند، مستمری ندارم.

از نظر بهزیستی چون پدر و مادر من کارمند هستند من ثروتمندم و مخارجی ندارم! ما خواهان شفاف سازی بودجه بهزیستی هستیم و این حق ماست که بدانیم بودجه‌ای که این سازمان به اسم من دریافت می‌کند، صرف چه کاری می‌شود. امیدوارم صدای من را به گوش مسئولان برسانید.

معلولیت در کشور ما صرفا محدود به گروه خاصی نمی‌شود و تصادفات و اتفاقات متعدد هر روز بر جمعیت معلولان اضافه می‌کند. از این گذشته معلولیت یک عضو خانواده تمام خانواده را تحت تاثیر قرار می‌دهد پس ما با جمعیت کمی رو به رو نیستیم و بهزیستی به عنوان متولی اصلی باید بتواند عملکرد شایسته‌ای از خود نشان دهد اما گلایه‌های معلولان نشان می‌دهد که این سازمان عملکرد مطلوبی نداشته و وضعیت زندگی معلولان هر روز دشوارتر از گذشته می‌شود.

انتهای پیام