زوایای تاریک و روشن تخریب خانه تاریخی امام جمعه اصفهان
مهرناز شهباز
چگونگی تخریب بخشی از « خانه تاریخی امام‌جمعه اصفهان » در حریم ثبت جهانی مسجد جامع عتیق هنوز روشن نیست؛ کارشناسان میراث فرهنگی می‌پرسند با کدام توجیه، در شهری که ادعای پایتخت فرهنگ و تمدن ایران اسلامی را دارد باید یک اثر فرهنگی از دم تیغ بگذرد؟!
اصفهان خانه تاریخی کم ندارد اما خانه امام‌جمعه بنایی ثبتِ ملی، آن‌هم در حریم ثبت جهانی مسجد جامع عتیق است که سال‌ها اهالی میراث فرهنگی کوشیده‌اند تخریب نشود و در امان بماند؛ خانه‌ای که حالا به گفته کارشناسان میراث فرهنگی، بیل مکانیکی به بهانه رفع خطر از یک دیوار، کلیت جبهه شمالی، بخشی از ایوان جنوبی و جبهه غربی آن را از دم تیغ گذرانده و با خاک‌برداری و گودبرداریِ کف حیاط و تخریب حوض آن، فاتحه خانه را خوانده است.
خانه امام‌جمعه اصفهان یک اثر ملی و دارای حریم است و تخریبی که در آن رخ‌داده، تنها تخطی از یک حریم نیست، بلکه تخطی از چند حریم بوده که موجب نگرانی کارشناسان میراث فرهنگی شده است. آنها می‌پرسند که چه کسانی، چرا و چگونه در بنایی که ثبت میراث ملی است و در حریم یک اثر جهانی قرار دارد، بدون مجوز رسمی از میراث فرهنگی اقدام به رفع خطر از یک دیوار و درنتیجه بخش‌هایی از این خانه تاریخی را تخریب کرده‌اند؟
گویا همه ماجرا از یک واگذاری شروع‌شده است؛ واگذاری که قرار بود مرهمی برای شرایط خانه تاریخی امام‌جمعه اصفهان باشد اما به تعبیر کارشناسان میراث فرهنگی، تیر خلاص بود. آن‌طور که سرپرست اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان اصفهان به ایرنا گفته، این خانه در تملک میراث فرهنگی است و در سال ۱۳۸۹، ۹۹ ساله به دفتر امام جمعه اصفهان واگذار می‌شود تا نگهداری، حفظ و مرمت شود.
باید گفت سرنوشت این روزهای خانه امام‌جمعه اصفهان نشان می‌دهد که این خانه نه به‌حکم رهاشدگی، فراموشی، خروج از فهرست آثار تاریخی یا نبود آگاهی مالکان و شهروندان، بلکه به دلیل غفلتی که به تعبیر کارشناسان معلوم نیست از کجا ناشی می‌شود، در معرض تخریب قرارگرفته است. این ابهام ازآنجا پررنگ‌تر می‌شود که گفته می‌شود با توافق ضمنی کار را پیش برده‌اند و از سویی اقدامات اخیر در این خانه را فقط تخلیه نخاله برای اقدام به مرمت می‌دانند. اما در این میان کارشناسان میراث فرهنگی این اقدام را شتاب‌زده و غیرکارشناسی می‌دانند؛ اقدامی که به تعبیر آنها به تخریب بخش‌هایی از خانه تاریخی امام جمعه اصفهان منجر شده است.
علیرضا خواجویی، مسوول ثبت و حریم میراث فرهنگی اصفهان :
خانه امام‌جمعه اصفهان که دارای ویژگی‌های منحصربه‌فرد معماری و تزئینات است، در چند دهه اخیر، با چندین مورد تخریب عمدی روبه‌رو بوده است؛ تخریب و تهدید میراث فرهنگی شهر اصفهان به یک‌روال روزمره درآمده است و چنین تخریب روزمره‌ای در شهری که پایتخت تمدن و فرهنگ ایران اسلامی است، چگونه توجیه‌پذیر است؟!
احمد منتظر، رییس سابق اداره کل میراث فرهنگی اصفهان:
چهل سال است که می‌خواهند این خانه را خراب کنند و عاقبت فرصتی پیدا و این کار را کردند! در اینکه این مکان، نیمه مخروبه بوده است، شکی نیست؛ اما این خانه ارزشمند است. نکته مهمی وجود دارد و آن اینکه وقتی می‌خواهند از دیواری در یک بنای تاریخی رفع خطر کنند، هرکسی برای این کار اختیار ندارد؛ چه کسی گفته است که لودر بیاید و این کار را بکند؟! این موضوع باید مشخص شود!
علی کامیابی سرپرست اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان اصفهان:
وقتی دیوار را خراب کرده‌اند، آوار را با بیل مکانیکی برداشته‌اند که این اتفاق نباید می‌افتاد ولی متأسفانه خاک‌برداری و ایجاد گود کرده‌اند. در همین ارتباط قصد داریم نامه‌ای به امام‌جمعه اصفهان بنویسم و حساسیت موضوع را به لحاظ قرارگیری این بنا در حریم ثبت جهانی مسجد جامع عتیق ابلاغ کنیم.
محسن سیلانی، مشاور فنی و حقوقی دفتر امام جمعه اصفهان:
میراث فرهنگی اگر صحبتی در خصوص اقدامات اخیر دارد باید نمایندگان و کارشناسانش از محل بازدید و با ما صحبت کنند. اگر کاری بدون هماهنگی آنها انجام داده ایم آن موقع مصاحبه می‌کنیم.
انتهای پیام
