فرونشست‌ها از شمال دشت اصفهان- برخوار، به صورت یک هلال که از شرق در خوراسگان رو به سوی غرب در رهنان قرار گرفته، در حال پیشروی به سوی مرکز اصفهان است. در زمان حاضر، به گفته کارشناسان بناهای تاریخی از روند فزآینده این پدیده مخرب در امان نیست.
فرونشست در کمین شهرموزه اصفهان است؛ پل‌ها در عرصه رودخانه زاینده رود، دولتخانه صفوی، میدان نقش جهان و تراکم بناهای تاریخی در محور تاریخی فرهنگی اصفهان همه در خط اول هجوم عوارض فرونشست قرار دارند. به گفته کارشناسان، جنس خاک، ضخامت آبرفت و وسعت آبخوان، نوع عوارض فرونشست و میزان آسیب این پدیده را تحت تاثیر قرار می‌دهد. همچنین احتمال فرونشست غیرمتوازن که باعث ایجاد آسیب و تخریب در سازه‌ها می‌شود، در مرز بین تغییر جنس خاک زیرین (منطقه خطر) بسیار زیاد است.
برخی کارشناسان سازه به ایرنا گفته اند که بیشتر پل‌های تاریخی اصفهان به دلیل قرارگیری روی آبرفت با عمق‌های مختلف و همچنین میدان نقش جهان با آثار بی نظیری چون مسجد شیخ لطف‌الله، مسجد امام، عمارت عالی قاپو و سردر بازار قیصریه به دلیل ضخامت و وسعت زیاد آبرفتی که بر آن بنا شده‌اند، تحت تاثیر عوارض فرونشست قرار دارند و شدت گرفتن فرونشست‌ها می‌تواند برای آثار میراث فرهنگی اصفهان تهدید جدی باشد.
طبق اعلام سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی و همچنین دفتر منطقه‌ای مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی نرخ فرونشست زمین با توجه به جنس خاک و ضخامت آبرفت در حوالی زاینده رود و بناهای تاریخی اصفهان حدود پنج سانتیمتر در سال است اما به گفته آنها نتایج دقیق‌تر بعد از یک دوره پایش یک ساله با استفاده از دستگاه‌های جی پی اس اعلام خواهد شد.
به گفته پایشگران فرونشست در اصفهان، ذرات خاکِ دانه‌ریزتر، عوارض فرونشست را زودتر نشان می‌دهد چراکه فضای بین آنها محدود است و سریع‌تر فشرده می‌شوند.
کارشناسان به ایرنا گفته اند که ذرات خاک در شمال شهر اصفهان دانه‌ریز است و از این رو عوارض فرونشست بیشتر از سایر مناطق آشکار می‌شود؛ عوارضی که بیشتر به صورت موضعی و فروریزش و شکاف‌های چند ضلعی به نظر می‌آید
در جوار زاینده رود به دلیل دانه درشت بودن ذرات خاک، فرونشست کمتر عرض اندام کرده است اما با روند خشکی زاینده رود، کمبود آب، برداشت بی رویه از آب‌های زیرزمینی و جبران نشدن آبخوان‌ها، فرونشست بیشتر هیبتش را بر ساختمان‌ها و البته بناهای تاریخی نشان می‌دهد.
مجید تابش، متخصص سازه و عضو هیات ندیره نظام مهندسی ساختمان استان اصفهان:پل‌های تاریخی داخل محدوده شهر اصفهان از غرب به شرق شامل مارنان، سی و سه پل، جوبی، خواجو و شهرستان است و به جز پل شهرستان که روی سازند سنگی بنا شده است، سایر پل‌ها روی آبرفت با عمق‌های مختلف ساخته شده‌اند و در صورت حمله فرونشست، احتمال بروز ترک و خرابی در آنها وجود دارد. مجموعه تاریخی میدان نقش جهان روی آبرفت با عمق بیشتری قرار گرفته است و به دلیل ابعاد بزرگ طول و عرض شاهد بروز ترک و تخریب‌های موضعی یا چرخیدگی ابنیه خواهیم بود.
جهانگیر عابدی کوپایی، استاد گروه مهندسی آب دانشگاه صنعتی اصفهان: همه ارگان‌های ذی ربط باید نسبت به این موضوع حساس باشند و اجازه ندهند برداشت‌های بی رویه آب‌های زیرزمینی انجام شود. جاری شدن زاینده رود می‌تواند راه حل یا بخشی از آن باشد و علت هم این است که می‌تواند از وخیم‌تر شدن وضعیت، حداقل در برابر آثار تاریخی ای که بیشتر در اطراف زاینده رود قرار گرفته‌اند، جلوگیری کند.
انتهای پیام
- ایجاد بحران دارویی در هرمزگان؛ سوالهایی که بیپاسخ مانده است
-
-
-
