میراث جهانی تنگ چوگان کازرون دارای شش سنگ نگاره ارزشمند از دوره ساسانی است که چهار سنگ نگاره در کنار رودخانه شاپور و سمت راست آن جای دارد و دو سنگ نگاره در سمت چپ رودخانه و آن سوی جاده.
سنگ نگاره پیروزی شاهپور یکم ، دومین نگارکند (نقش برجسته) تراشیده شده بر صخره های سمت چپ رودخانه شاپور است. در این سنگ نگاره شاهپور یکم سوار بر اسپ در مرکز صحنه نمایان است. در برابر شاهنشاه ساسانی ، فیلیپ عرب زانو زده و زیر پای اسپ شاهپور یکم گوردیانوس رومی امپراتور شکست خورده تراشیده شده است که در جنگ با شاهنشاه ساسانی در سال ۲۴۴ میلادی شاید کشته شده باشد.
شاهپور شاه تاج کنگره داری بر سر دارد که بر فراز آن گوی بزرگی قرار گرفته است. شکل بدن پادشاه به گونه کمابیش نیم رخ و در حالتی نقش شده که با دست راست مچ امپراتور اسیر شده رومی – والرین- را گرفته است. بالای صحنه نقش فرشته ای کوچک و بال دار در پرواز است و گویا حامل شی ای (شاید نیم تاج) برای شاهنشاه است.
در پشت سر پادشاه در دو ردیف بزرگ زادگان و نجیب زادگان و درباریان و خانواده شاهنشاهی بر اسپ سوار هستند که به حالت احترام نقش شده اند.
در جلو و روبه روی پادشاه در سه قاب متفاوت افرادی دیگر نقش شده اند که روی هم نمایش و رژه سان را اجرا می کنند.
اما این سنگ نگاره ساسانی بسیار ارزشمند که سند پیروزی ایرانیان بر سه پادشاه رومی است در وضعیت بسیار بد و اندوه باری به سر می برد. انبوه عوامل بیولوژیکی (گل سنگ ها) به درون پوسته سنگ ها رخنه کرده و آسیب جدی به یادگار ساسانی رسانده است که باید هرچه زودتر زدوده شود. همچنین شکستگی های عمیقی که از گذشته های دور در بالای سر شاه ساسانی پدیدار شده ، وضعیت شکننده ای را برای یکی از مهمترین و ارزشمندترین یادگارهای تاریخی فرهنگی کشور رقم زده است و بایسته است هرچه زودتر با روش های علمی مرمتی سوراخ ها و ترک های بزرگ پوشانده و پر شود. در غیر این صورت آینده تاریکی پیش روی یادگار ساسانیان خواهد بود.
یادمان باشد هم اینک این اثر تاریخی جزو میراث جهانی است و نگاه جهانی باید به آن داشت. نیاید روزی که شرمنده و سرافکنده آیندگان باشیم…
سنگ نگاره های تنگ چوگان به عنوان منظر باستان شناسی ساسانی پارس در سال ۹۷ ثبت جهانی شده اند.
انتهای پیام
