با توجه به تحرکات سیاسی و نظامی اخیر در منطقه، ظاهراً احتمال حمله نظامی آمریکا به ایران افزایش یافته است. چنین اقدامی، در صورت وقوع، چه هدفی می‌تواند داشته باشد؟
اگرچه معلوم نیست این تحرکات چه معنایی دارد، چون تعابیر متفاوتی از آن‌ها صورت می‌گیرد، ولیکن اصل این احتمال از قبل از انتخابات آمریکا هم مطرح بود که اگر ترامپ شکست بخورد و قبل از آن هیچ دستاوردی راجع به ایران نصیبش نشده باشد، ممکن است دست به تحرکات و اقداماتی بزند. اما وقوع چنین اقدامی آسان نیست. مواضع چین و روسیه و اروپا در کنار مساله تمکین ارتش آمریکا از ترامپ، مانع از تحقق آسان چنین امری می‌شوند.
سخنان رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا علیه ترامپ بسیار صریح و تند بود. خود ترامپ هم ممکن است نهایتاً موافق این اقدام نباشد. او در چهار سال گذشته هم نشان داده که به جنگ کمتر فکر می‌کند و برای رسیدن به اهداف خود شیوه‌های دیگر را ترجیح می‌دهد.
البته وجه شخصی این ماجرا برای ترامپ، ممکن است احتمال اقدام نظامی را تقویت کند؛ چراکه ترامپ نتوانست ادعایش در قبال ایران را عملی کند و به نتیجه برساند. عامل دیگر، فشارهای عربستان و اسرائیل به دولت ترامپ است. مقامات این دو کشور فکر می‌کنند با رفتن ترامپ، وضعیت پیش از ترامپ احیا می‌شود. اما با همه این حرف‌ها، اقدام نظامی علیه ایران به راحتی امکان‌پذیر نیست.
اگر چنین کاری انجام دهند، این عملیات حتماً مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران خواهد بود. در واقع توجیه دولت ترامپ این خواهد بود که بایدن ممکن است برجام را احیا کند و برجام مانع دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای نیست؛ بنابراین ما با حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران مانع این دستیابی می‌شویم.
این احتمالاً مهم‌ترین توجیه دولت ترامپ خواهد بود. ولی معلوم نیست اروپایی‌ها و کشورهای دیگر با این اقدام موافق باشند؛ چراکه این اقدام موجب بلاموضوع شدن برجام می‌شود. بلاموضوع شدن برجام اگرچه هدف ترامپ و اسرائیل و عربستان را محقق می‌سازد ولی امکان دستیابی به آن چیزی را که این‌ها از آن نگرانند، بیشتر خواهد کرد.
اگر حمله نظامی به ایران چندان گسترده نباشد، فکر می‌کنید جمهوری اسلامی بهتر است خویشتنداری نشان دهد تا تتمه عمر دولت ترامپ تمام شود یا اینکه بهتر است حمله آمریکا را بی‌پاسخ نگذارد؟
اگر ایران پاسخی به اقدام نظامی آمریکا ندهد، احتمال اقدام مجدد آمریکا تشدید می‌شود. ضمناً بی‌پاسخ ماندن اقدام نظامی محتمل از سوی دولت ترامپ، ممکن است دست ایران را در مواجهه با دولت بعدی آمریکا نیز بسته نگه دارد. اما اگر ایران به اقدام ترامپ جواب دهد، ممکن است جنگ گسترده‌ای به راه بیفتد.
هر دو حالت محتمل است ولی اصل بر این است که اگر اقدام نظامی آشکاری علیه ایران (یا هر کشور دیگری) صورت گیرد، باید به این اقدام پاسخی آشکار داده شود. مثل ترور سردار سلیمانی، که بی‌پاسخ نماند.
شاید اقدام آمریکا آشکار نباشد. در این صورت راه برای پاسخ ندادن به این اقدام باز خواهد بود. یعنی در این صورت ایران می‌تواند صبر کند تا ببیند در آینده چه خواهد شد. جزئیات اقدام احتمالی آمریکا روشن نیست؛ بنابراین نمی‌توان به روشنی گفت که ایران چه پاسخی باید یا می‌تواند به اقدام محتمل آمریکا بدهد.
انتهای پیام
