بحران معابر شهری؛ خیابان‌هایی که ناامن‌تر از همیشه‌اند، شهر بندرعباس، که باید به‌عنوان یک الگوی توسعه پایدار برای شهرهای بندری کشور باشد، امروزه با خیابان‌های غیر استاندارد، آسفالت بی‌کیفیت و معابری که فاقد حداقل استانداردهای ایمنی هستند، بیشتر به منطقه‌ای پرخطر برای رانندگان و عابران پیاده تبدیل شده است.
روزانه تصادفات متعددی در خیابان‌های این شهر رخ می‌دهد؛ تصادفاتی که عمدتاً ناشی از عدم رعایت استانداردهای لازم در طراحی و نگهداری معابر شهری است. در بسیاری از خیابان‌های اصلی، عرض معبرها نه بر اساس اصول مهندسی ترافیک بلکه بر اساس ساخت‌وسازهای غیرقانونی و طرح‌های نامنسجم توسعه شهری شکل گرفته است. خیابان‌هایی که یا بیش‌ازحد باریک‌اند و ظرفیت تردد خودروها را ندارند یا آنقدر وسیع و بدون کنترل سرعت طراحی شده‌اند که به محل وقوع حوادث جاده‌ای تبدیل شده‌اند.
طبق ماده ۵۵ قانون شهرداری‌ها، شهرداری‌ها موظف‌اند نسبت به ایمن‌سازی و نگهداری معابر شهری اقدام کنند. همچنین بر اساس ماده ۹۶ همان قانون، احداث، اصلاح، و توسعه معابر باید مطابق با ضوابط و استانداردهای فنی و مهندسی باشد. اما در بندرعباس، آیا این قوانین رعایت شده است؟ گزارش‌های متعدد نشان می‌دهند که بسیاری از خیابان‌های اصلی و فرعی شهر نه‌تنها فاقد استانداردهای لازم هستند، بلکه هیچ برنامه مشخصی برای ترمیم آنها نیز وجود ندارد.
نبود سرعت‌گیرها؛ عامل تصادفات مرگبار در محله‌های مسکونی
یکی از اعتراضات جدی شهروندان، نبود سرعت‌گیر در محله‌های مسکونی و کوچه‌هاست. خیابان‌هایی که به دلیل نبود کنترل سرعت، به مسیر مسابقه خودروها تبدیل شده و هر روز جان شهروندان، به‌ویژه کودکان، سالمندان و عابران پیاده را تهدید می‌کند.
مطابق آیین‌نامه ایمنی راه‌ها و خیابان‌های شهری، نصب سرعت‌گیر در مناطقی که احتمال تصادفات بالا است، یک الزام قانونی است. همچنین طبق ماده ۳ آیین‌نامه مدیریت ایمنی راه‌ها، شهرداری‌ها موظف‌اند در نقاط پرخطر، نسبت به ایجاد موانع کاهنده سرعت اقدام کنند. اما در بندرعباس، چرا این الزام قانونی نادیده گرفته شده است؟
در بسیاری از کوچه‌ها و خیابان‌های پرتردد، حتی یک سرعت‌گیر استاندارد وجود ندارد و خودروها با سرعت غیرمجاز تردد می‌کنند. این بی‌توجهی تاکنون موجب بروز تصادفات مرگبار زیادی شده که برخی از آنها منجر به از دست دادن جان کودکان در محله‌های مسکونی شده است.
آسفالت‌های بی‌کیفیت و حفاری‌های نیمه‌کاره؛ خیابان‌هایی که در حال فروپاشی‌اند
یکی دیگر از معضلات اساسی در بندرعباس، کیفیت نامناسب آسفالت خیابان‌هاست. این موضوع نه‌تنها باعث فرسودگی سریع خودروها شده، بلکه ایمنی معابر را نیز به‌شدت کاهش داده است. بسیاری از خیابان‌های این شهر، به‌ویژه در مناطق پرتردد، دچار چاله‌ها و ناهمواری‌هایی هستند که کنترل خودروها را دشوار و احتمال بروز تصادف را افزایش می‌دهد.
مطابق ماده ۸ آیین‌نامه اجرایی قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا، تمامی پروژه‌های شهری باید با استفاده از مصالح استاندارد و با رعایت اصول فنی اجرا شوند. اما چرا در بندرعباس، آسفالت‌ها به‌سرعت تخریب شده و کیفیت مناسبی ندارند؟ آیا عدم نظارت کافی بر پیمانکاران پروژه‌های عمرانی عامل این وضعیت است؟
افزون بر این، حفاری‌های بی‌برنامه و نیمه‌کاره، وضعیت معابر را بحرانی‌تر کرده است. خیابان‌هایی که توسط سازمان‌های مختلف حفر شده‌اند، اما پس از پایان عملیات، یا به‌طور ناقص ترمیم شده‌اند یا اصلاً به حال خود رها شده‌اند.
نتایج بی‌توجهی مدیریت شهری؛ شهروندان قربانی بی‌کفایتی شده‌اند
تمامی این مشکلات نتیجه عدم برنامه‌ریزی و مدیریت صحیح شهری است. شهرداری بندرعباس، به‌عنوان متولی اصلی بهبود زیرساخت‌های شهری، باید پاسخگوی این وضعیت باشد. ماده ۷۱ قانون شهرداری‌ها به‌صراحت بیان می‌کند که مسئولیت مستقیم ایمن‌سازی معابر و ایجاد زیرساخت‌های مناسب شهری بر عهده شهرداری است.
افزون بر این، مطابق با ماده ۱۴ قانون مسئولیت مدنی، هرگونه سهل‌انگاری یا بی‌توجهی که منجر به خسارت جانی یا مالی شهروندان شود، قابل پیگیری قانونی است.
لذا شهروندان متضرر می‌توانند علیه شهرداری و مسئولان مرتبط شکایت کنند و خواستار جبران خسارت شوند.
مطالبه شهروندان؛ اجرای قوانین و پایان دادن به بی‌تدبیری‌ها
شهروندان بندرعباس، دیگر تحمل وضعیت فعلی را ندارند. خیابان‌هایی که ایمن نیستند، سرعت‌گیرهایی که وجود ندارند، و آسفالتی که پس از چند ماه تخریب می‌شود، دیگر جزئی از زندگی روزمره مردم شده است. اما این بی‌تفاوتی تا کجا ادامه خواهد داشت؟
مطالبات مردم از شهرداری بندرعباس روشن است:
۱. اصلاح فوری معابر شهری و استانداردسازی خیابان‌ها بر اساس ضوابط مهندسی شهری
۲. نصب سرعت‌گیر در مناطق پرخطر و محلات مسکونی به‌منظور کاهش تصادفات شهری
۳. افزایش نظارت بر کیفیت آسفالت خیابان‌ها و برخورد قانونی با پیمانکاران متخلف
۴. تدوین و اجرای یک برنامه جامع برای بازسازی معابر شهری و جلوگیری از حفاری‌های بی‌رویه و نیمه‌کاره
۵. پاسخگویی شفاف شهرداری و شورای شهر نسبت به قصورهای مدیریتی در حوزه حمل‌ونقل و زیرساخت‌های شهری
بندرعباس، شهری با ظرفیت‌های عظیم اقتصادی و گردشگری، نباید گرفتار چنین مشکلاتی باشد. این شهر، که قلب تپنده تجارت دریایی ایران است، نیازمند مدیریت شهری کارآمد، مدرن و مسئولیت‌پذیر است. آیا مسئولان شهری، بالاخره صدای شهروندان را خواهند شنید؟ یا همچنان بی‌تفاوتی و بی‌برنامگی، زندگی مردم را به خطر خواهد انداخت؟
انتهای پیام
