از پاتوق فرهنگی به یک خیابان تجاری رسید لاله‌زار تهران، که زمانی مرکز فرهنگ و هنر ایران بود و سینماها، تئاترها و سالن‌های فرهنگی آن، پاتوق هنرمندان و مردم علاقمند به هنر و فرهنگ بود، اکنون دیگر حال و هوای گذشته خود را ندارد. سال‌هاست که این خیابان تبدیل به یک مرکز تجاری پر از مغازه‌ها و پاساژها شده و کاربری فرهنگی و هنری آن به شدت تضعیف شده است. سینماهای این منطقه، که روزی مهد سینمای ایران بودند، یکی پس از دیگری از بین رفته و یا دچار تغییر کاربری شده‌اند. در این میان، سینما خورشید، قدیمی‌ترین سینما تهران، به عنوان یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی فرهنگی ایران، در معرض نابودی و فراموشی قرار گرفته است.
سینما خورشید؛ یادگاری از تاریخ سینمای ایران
سینما خورشید که به سال ۱۳۰۰ هجری شمسی (۱۰۶ سال پیش) تأسیس شد، یکی از اولین سینماهای ایران و نخستین سینمای تهران به شمار می‌آید. این سینما نه تنها از نظر تاریخ سینمای ایران اهمیت دارد، بلکه نماد یک دوره از تاریخ اجتماعی و فرهنگی تهران است. در روزگار گذشته، سینما خورشید به عنوان محلی برای نمایش فیلم‌های پرطرفدار و محلی برای گردهمایی مردم علاقه‌مند به هنر سینما شناخته می‌شد. اما حالا، پاساژهای الکتریکی و پروژه‌های ساختمانی در مجاورت این سینما، به شدت آسیب‌هایی به آن وارد کرده‌اند که نشان‌دهنده بی‌توجهی به حفظ و نگهداری این میراث ارزشمند است.
چرا سینما خورشید ثبت نمی‌شود؟
یکی از سوالات اصلی که در این راستا مطرح است، این است که چرا سینما خورشید تا به امروز به عنوان یک اثر ملی ثبت نشده است؟ این سینما با پیشینه‌ای طولانی و تاریخ‌ساز، به عنوان یک جزء جدایی‌ناپذیر از تاریخ سینمای ایران باید جزو آثار ملی ثبت شود، اما علی‌رغم اهمیت تاریخی آن، هیچ اقدام جدی برای ثبت این اثر صورت نگرفته است. بسیاری از کارشناسان و فعالان حوزه میراث فرهنگی معتقدند که این بی‌توجهی و عدم اقدام برای ثبت سینما خورشید می‌تواند ناشی از ناهماهنگی میان سازمان‌های مختلف مسئول حفظ آثار تاریخی و فقدان استراتژی مشخص در خصوص نگهداری و حفاظت از بناهای تاریخی تهران باشد.
آسیب‌های پاساژ‌سازی به سینما خورشید
در سال‌های اخیر، ساخت پاساژها و مغازه‌های تجاری در اطراف سینما خورشید، به خصوص ایجاد پاساژهای الکتریکی در نزدیکی این سینما، ضربات سختی به این بنای تاریخی وارد کرده است. این پاساژها نه تنها فضای تاریخی و فرهنگی لاله‌زار را تغییر داده‌اند، بلکه ساخت و سازهای ناپایدار و غیرحرفه‌ای اطراف سینما خورشید باعث ایجاد آسیب‌های ساختاری در این بنا شده است. به عنوان مثال، تخریب‌های ناشی از خاک‌برداری و ساخت و سازها به دیوارهای این سینما آسیب جدی وارد کرده و بخشی از هویت تاریخی این بنای مهم را تهدید می‌کند.
لزوم توجه جدی به حفظ سینما خورشید و آثار مشابه
سینما خورشید تنها یکی از هزاران بنای تاریخی کشور است که در خطر نابودی قرار دارد. برای جلوگیری از از بین رفتن این میراث فرهنگی، نیاز است که نهادهای مختلف دولتی و غیردولتی به طور جدی به موضوع ثبت و حفظ آثار تاریخی توجه کنند. این شامل نه تنها ثبت آثار بلکه فراهم کردن بسترهای مناسب برای مرمت و بازسازی این بناها و ایجاد سیاست‌هایی برای جلوگیری از تخریب آن‌ها در اثر ساخت و سازهای غیرقانونی است. همچنین، توجه به لاله‌زار به عنوان یک کانون فرهنگی و هنری باید در دستور کار قرار گیرد تا این خیابان دوباره به هویت فرهنگی خود بازگردد و از آسیب‌های بیشتر جلوگیری شود.
میراث فرهنگی در خطر؛ پاسداری از سینما خورشید ضروری است
سینما خورشید به عنوان یکی از نخستین سینماهای ایران، نه تنها به عنوان یک مکان تاریخی، بلکه به عنوان یک نماد فرهنگی، نیازمند حفاظت و توجه جدی است. اما بی‌توجهی به ثبت این اثر و ساخت و سازهای ناپایدار در اطراف آن، می‌تواند منجر به از بین رفتن این یادگار مهم فرهنگی شود. حال که این سینما در آستانه نابودی قرار دارد، وقت آن رسیده است که مسئولان میراث فرهنگی و سازمان‌های مرتبط، اقدامات فوری برای حفظ و مرمت این بنا را در اولویت قرار دهند تا دیگر شاهد از دست رفتن چنین آثار ارزشمندی نباشیم.
انتهای پیام
