پالایشگاه نفت آفتاب، با وجود دستاوردهای خود، به دلیل مشکلات زیست‌محیطی و اجرای محدود مسئولیت‌های اجتماعی، مورد انتقاد کارشناسان و فعالان محیط زیست قرار گرفته است.
مخاطرات زیست‌محیطی پالایشگاه‌ها در هرمزگان
استان هرمزگان، به‌ویژه مناطق صنعتی آن، مدت‌هاست که با پیامدهای منفی زیست‌محیطی ناشی از فعالیت پالایشگاه‌ها مواجه است. پالایشگاه نفت آفتاب، با وجود نوآوری‌ها و حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی برای نمایش دستاوردهای زیست‌محیطی، در عمل با چالش‌های بزرگی همراه بوده است. از آلودگی هوا و خاک گرفته تا تأثیرات منفی بر اکوسیستم‌های دریایی، این پالایشگاه‌ها به‌طور مستقیم و غیرمستقیم محیط زیست منطقه را تحت تأثیر قرار داده‌اند.
یکی از جدی‌ترین مشکلات، دفع غیر اصولی پساب‌های صنعتی و آلودگی‌های ناشی از سوخت‌های فسیلی است که باعث تخریب زیستگاه‌های طبیعی و کاهش تنوع زیستی شده است. این موضوع نه‌تنها کیفیت زندگی ساکنان محلی را کاهش داده بلکه به کاهش منابع آبی سالم و افزایش بیماری‌های مرتبط با آلودگی هوا منجر شده است.
مسئولیت اجتماعی؛ شعاری بدون عمل؟
شرکت پالایش نفت آفتاب در کنار دیگر پالایشگاه‌های استان، مسئولیت اجتماعی خود را به‌عنوان یک اصل اساسی معرفی کرده است. از ساخت چند مدرسه و پروژه‌های محدود اجتماعی صحبت شده است، اما با توجه به درآمدهای کلان حاصل از صادرات و فعالیت‌های اقتصادی، این اقدامات به‌هیچ‌وجه پاسخگوی آسیب‌های گسترده زیست‌محیطی و اجتماعی ایجادشده نیست.
منتقدان معتقدند که اقدامات مسئولیت اجتماعی این شرکت‌ها عمدتاً جنبه تبلیغاتی دارد و به‌جای پرداختن به مشکلات اصلی مانند کاهش آلودگی هوا و بازسازی زیستگاه‌های تخریب‌شده، به پروژه‌هایی کم‌اثر و محدود اکتفا می‌شود.
عدم شفافیت در ارائه آمار و برنامه‌های عملیاتی
یکی دیگر از موارد انتقادی به پالایشگاه نفت آفتاب، نبود شفافیت در ارائه آمار دقیق از میزان آلایندگی و اثرات زیست‌محیطی فعالیت‌های این شرکت است. باوجود ادعای حضور در نمایشگاه‌های محیط زیستی و ارائه دستاوردهای نوآورانه، برنامه‌های عملیاتی شفاف و پایدار برای مقابله با مشکلات زیست‌محیطی در دسترس نیست.
هرچند حضور پالایشگاه‌های نفتی در استان هرمزگان از منظر اقتصادی یک فرصت است، اما عدم تعادل میان توسعه اقتصادی و حفظ محیط زیست، به تهدیدی جدی برای آینده منطقه تبدیل شده است. پالایشگاه نفت آفتاب و دیگر شرکت‌های مشابه، برای جبران خسارات وارده، باید به‌طور جدی در مسیر توسعه پایدار گام بردارند و مسئولیت اجتماعی خود را از شعار به عمل تبدیل کنند.
اکوسیستم دریایی در خطر
استان هرمزگان با خط ساحلی طولانی و اکوسیستم دریایی متنوع، یکی از مناطق حساس زیست‌محیطی ایران محسوب می‌شود. فعالیت‌های صنعتی پالایشگاه‌ها، به‌ویژه در نزدیکی بنادر و اسکله‌های نفتی، تأثیر مخربی بر حیات دریایی داشته است. ورود مواد نفتی و شیمیایی به دریا باعث کاهش کیفیت آب، تخریب زیستگاه مرجان‌ها و کاهش جمعیت گونه‌های حساس شده است.
ماهیگیری که از مشاغل سنتی و اصلی مردم محلی محسوب می‌شود، به‌شدت تحت تأثیر این آلودگی‌ها قرار گرفته است. کاهش ذخایر آبزیان و آلودگی منابع غذایی دریایی، زندگی جوامع محلی را با بحران مواجه کرده و هشدار جدی برای بقا و حفظ اکوسیستم‌های دریایی است.
آلودگی هوا؛ قاتل خاموش مردم محلی
یکی از آثار مخرب فعالیت پالایشگاه‌ها در استان هرمزگان، افزایش آلودگی هوا است. گازهای گلخانه‌ای و ذرات معلق ناشی از فعالیت پالایشگاه نفت آفتاب و دیگر واحدهای صنعتی، سلامت عمومی مردم را به خطر انداخته است.
مطالعات محلی نشان می‌دهد که میزان بیماری‌های تنفسی، آلرژی و مشکلات قلبی در مناطق مجاور پالایشگاه‌ها به‌طور چشمگیری افزایش یافته است. این در حالی است که اقدامات جدی برای کاهش این آلودگی‌ها، مانند نصب فیلترهای صنعتی پیشرفته یا جایگزینی انرژی‌های پاک، همچنان به کندی پیش می‌رود.
ضرورت اقدامات فوری و پایدار
برای مقابله با این مشکلات، اقدامات فوری و پایدار از سوی پالایشگاه نفت آفتاب و سایر صنایع ضروری است. برنامه‌ریزی جامع برای کاهش آلایندگی، ایجاد زیرساخت‌های بازیافت پسماندهای صنعتی و سرمایه‌گذاری در فناوری‌های پاک، از جمله اقداماتی است که باید به‌سرعت اجرایی شود.
از سوی دیگر، دولت و نهادهای نظارتی باید نقش فعال‌تری در الزام این شرکت‌ها به رعایت استانداردهای زیست‌محیطی و ارتقای شفافیت اطلاعات ایفا کنند. تنها از طریق تعامل میان صنعت، دولت و جامعه مدنی می‌توان به راه‌حل‌های پایدار دست یافت.
پالایشگاه نفت آفتاب، با وجود نقش اقتصادی و اشتغال‌زایی، در قبال آسیب‌های زیست‌محیطی و اجتماعی، مسئولیت سنگینی بر دوش دارد. زمان آن فرا رسیده است که به‌جای نمایش دستاوردهای نمادین، گام‌های عملی برای کاهش اثرات منفی بر محیط زیست برداشته شود. تنها در این صورت است که می‌توان آینده‌ای روشن‌تر برای مردم هرمزگان و طبیعت ارزشمند آن متصور شد.
انتهای پیام
