سوالاتی جدی در مورد شیوه مرمت و نظارت میراث فرهنگی بر این اقدام مطرح شده که ممکن است اصالت و هویت این اثر تاریخی را به خطر بیندازد.
آیا مرمت یا تخریب هویت؟
چند ماه است که کارگران بر روی جدارههای میدان امام خمینی، یکی از نقاط کلیدی بافت تاریخی همدان، مشغول به کارند. این میدان در سال ۱۳۷۹ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده و طبق قوانین، هر گونه تغییر و دخل و تصرفی در آن باید با رعایت اصول و حفظ اصالت اثر انجام شود. با این حال، اجرای دیوارکشی با استفاده از آجر و مصالحی نظیر سیمان، پرسشهای متعددی را در میان کارشناسان و علاقهمندان میراث فرهنگی برانگیخته است.
جدارههای جدید؛ میراث فرهنگی یا مداخله شخصی؟
این پروژه که توسط سازمان عمران و بازآفرینی فضاهای شهری شهرداری همدان اجرا میشود، به نظر میرسد بیشتر از آنکه یک مرمت اصولی باشد، تغییراتی سلیقهای را اعمال میکند. آیا میتوان بدون بررسی و تأیید کارشناسان میراث فرهنگی، دیوارهای جدیدی به بنایی اضافه کرد که قدمت آن به ۹۴ سال پیش بازمیگردد؟ در زمان ساخت این بنا در سال ۱۳۰۷، سیمان به شکل امروزی بهکار نمیرفت؛ بنابراین استفاده از این مصالح چه توجیهی دارد؟
میراث فرهنگی همدان در کجای ماجرا ایستاده است؟
این میدان بخشی از پرونده ثبت جهانی بافت تاریخی همدان است که قرار است به مجموعه تپه هگمتانه الحاق شود. این موضوع حساسیتها را دوچندان کرده است؛ زیرا هرگونه دخل و تصرف غیر اصولی میتواند فرآیند ثبت جهانی این بافت تاریخی را به خطر بیندازد. نقش میراث فرهنگی همدان در نظارت بر چنین پروژههایی چیست؟ آیا مداخلههای صورتگرفته مطابق با استانداردهای جهانی و قوانین حفاظت از میراث ملی انجام میشود؟
آینده ثبت جهانی در خطر
هرگونه تغییر غیرکارشناسانه در جدارههای این میدان، نه تنها اصالت تاریخی آن را تحت تأثیر قرار میدهد، بلکه ممکن است مشکلات جدی در مسیر ثبت جهانی بافت تاریخی همدان ایجاد کند. ثبت جهانی این بافت میتواند مزایای فرهنگی و اقتصادی چشمگیری برای شهر همدان به همراه داشته باشد؛ از جمله جذب گردشگران بیشتر و حفظ هویت فرهنگی شهر.
پروژههای مرمتی در بافتهای تاریخی باید با دقت، دانش و هماهنگی کامل میان نهادهای اجرایی و میراث فرهنگی انجام شود. دیوارکشی و استفاده از مصالح غیرمتعارف، اگرچه ممکن است به ظاهر اقدامی مفید برای بازسازی به نظر برسد، اما در نهایت میتواند به از دست رفتن بخش مهمی از هویت تاریخی و فرهنگی یک شهر منجر شود. اکنون، وظیفه میراث فرهنگی همدان است که با نظارت و شفافسازی، از بروز آسیبهای جبرانناپذیر جلوگیری کند.
انتهای پیام