گزارش‌های اخیر از توزیع روزانه ۲۶۰ میلیون لیتر فرآورده نفتی در کشور و پیش‌بینی تحویل ۱۰ میلیارد لیتر سوخت مایع به نیروگاه‌ها تا پایان سال ۱۴۰۳، نگرانی‌های جدیدی را درباره پایداری سیاست‌های انرژی و مدیریت مصرف سوخت در ایران به وجود آورده است.
در همایش مدیران مناطق شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی، کرامت ویس‌کرمی، مدیرعامل این شرکت، از رشد ۳۸ درصدی تحویل سوخت مایع به نیروگاه‌ها خبر داد، اما این آمار سوالاتی جدی را در خصوص آینده مصرف انرژی، تأثیرات زیست‌محیطی و سیاست‌های کلان مدیریت سوخت به دنبال دارد.
رشد مصرف؛ چراغ خطر برای منابع ملی
طبق اظهارات مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی، از ابتدای سال ۱۴۰۳ تا ۲۲ مهر ماه، ۹ میلیارد و ۷۰۰ میلیون لیتر سوخت مایع به نیروگاه‌ها تحویل داده شده است، رقمی که نسبت به سال گذشته ۳۸ درصد رشد داشته. این افزایش قابل توجه نه‌تنها از رشد مصرف حکایت می‌کند، بلکه نشانه‌ای از نبود مدیریت پایدار در حوزه انرژی و عدم توانایی در کنترل مصرف فزاینده سوخت است. سوخت مایع که به‌عنوان یکی از منابع اصلی برای تأمین انرژی نیروگاه‌های کشور استفاده می‌شود، نه‌تنها باری سنگین بر دوش منابع ملی است، بلکه به‌عنوان یکی از منابع بزرگ آلودگی محیط‌زیست نیز شناخته می‌شود.
بحران مصرف بنزین؛ فشاری بر شبکه تأمین
در حالی که میانگین روزانه تولید بنزین در مهر ماه ۱۲۵ میلیون لیتر بوده است، به‌طور متوسط ۱۲۶ میلیون لیتر بنزین در کشور توزیع شده است. این آمار به‌وضوح نشان می‌دهد که مصرف بنزین در کشور نه‌تنها با تولید هم‌خوانی ندارد، بلکه در حال پیشی گرفتن از آن است. این تفاوت ناچیز ممکن است در نگاه اول بی‌اهمیت به نظر برسد، اما وقتی به افزایش تولید و توزیع فرآورده‌های نفتی طی سال‌های اخیر توجه کنیم، مشخص می‌شود که مصرف بی‌رویه انرژی در کشور به یک بحران تبدیل شده است.
نکته‌ای که بیشتر باعث نگرانی می‌شود، نابرابری جغرافیایی در توزیع سوخت است. طبق اظهارات ویس‌کرمی، ۷۰ درصد از تأمین بنزین در نوار جنوبی کشور انجام می‌شود، در حالی که ۷۵ درصد از مصرف در نیمه شمالی کشور رخ می‌دهد. این توزیع نامتوازن فشار زیادی را بر سیستم سوخت‌رسانی تحمیل کرده و نشان می‌دهد که زیرساخت‌های فعلی به شدت تحت فشار قرار دارند.
نیروگاه‌ها، مصرف‌کنندگان بزرگ سوخت‌های فسیلی
یکی از نکات مهمی که در این گزارش به آن اشاره شده است، تحویل ۱۰ میلیارد لیتر سوخت مایع به نیروگاه‌ها تا پایان سال است. با وجود افزایش تولید و توزیع، نیروگاه‌های کشور همچنان به مصرف گسترده سوخت‌های فسیلی وابسته هستند. این وابستگی در حالی ادامه دارد که بسیاری از کشورها به سمت استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر حرکت کرده‌اند. در این شرایط، آیا منطقی است که همچنان به افزایش مصرف سوخت‌های فسیلی، به‌ویژه در نیروگاه‌ها، ادامه دهیم؟ این روند نه‌تنها از نظر اقتصادی به صرفه نیست، بلکه به بحران آلودگی هوا و تغییرات اقلیمی نیز دامن می‌زند.
آینده ناپایدار با وابستگی به سوخت‌های فسیلی
در حالی که جهان به‌سرعت در حال حرکت به سمت انرژی‌های پاک و تجدیدپذیر است، ایران همچنان به تولید و مصرف گسترده سوخت‌های فسیلی وابسته است. این وابستگی می‌تواند کشور را در آینده‌ای نه‌چندان دور با چالش‌های جدی اقتصادی و زیست‌محیطی مواجه کند. افزایش مصرف سوخت‌های فسیلی، به‌ویژه در نیروگاه‌ها، علاوه بر افزایش آلودگی هوا، باعث افزایش انتشار گازهای گلخانه‌ای و شدت گرفتن تغییرات اقلیمی می‌شود. این در حالی است که بسیاری از کشورها با سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر، در حال کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی هستند.
لزوم بازنگری در سیاست‌های انرژی
افزایش تولید و توزیع بنزین و سوخت‌های مایع در شرایط کنونی، به جای یک دستاورد، بیشتر به‌عنوان یک زنگ خطر برای آینده انرژی کشور به نظر می‌رسد. این آمارها نشان می‌دهد که سیاست‌های فعلی انرژی به جای کاهش مصرف و بهینه‌سازی آن، در جهت تشدید مصرف بی‌رویه حرکت می‌کنند. این وضعیت نیازمند بازنگری فوری در سیاست‌های کلان انرژی است تا به جای افزایش تولید و توزیع سوخت‌های فسیلی، به سمت کاهش مصرف و توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر حرکت کنیم.
به‌طور کلی، گرچه رشد تولید و توزیع سوخت‌های فسیلی ممکن است در کوتاه‌مدت به تأمین نیازهای انرژی کشور کمک کند، اما در بلندمدت نه‌تنها منابع ملی را تهدید می‌کند، بلکه به شدت بر محیط‌زیست و پایداری اقتصادی کشور تأثیر منفی خواهد داشت.
انتهای پیام
