مقدمه: تهدید میراث فرهنگی در تهران؛ محله عودلاجان، با تاریخچه‌ای غنی و آثار معماری منحصر به‌فرد، یکی از جاذبه‌های فرهنگی و تاریخی شهر تهران به شمار می‌آید. اما در روزهای اخیر، خبر تخریب یکی از زیباترین سردرهای تاریخی این محله به یک فاجعه فرهنگی تبدیل شده است. این سردر که قدمت آن به دوره قاجار می‌رسد، در اثر نوسازی غیر اصولی و استفاده از مصالح نامناسب، مورد آسیب قرار گرفته است. در این گزارش، به جزئیات این واقعه تلخ و سؤالات مهمی که در پی آن مطرح می‌شود، خواهیم پرداخت.
تاریخچه سردر تاریخی عودلاجان
وحید شهاب، کارشناس میراث فرهنگی، در چنارستون از مرمت غیر اصولی سردر و دیواره‌ای خبر می‌دهد که قدمت آن به روزگار قاجار بازمی‌گردد. این سردر در نقشه کرشیش به سال ۱۲۳۷ هجری شمسی با نام میرزا نبی‌خان ثبت شده و در نقشه عبدالغفار که در سال ۱۲۷۰ هجری شمسی تهیه شده، مالک آن با عنوان علاءالملک ذکر شده است. این اسناد تاریخی، ارزش و اهمیت سردر را در حفظ هویت تاریخی و فرهنگی محله عودلاجان نشان می‌دهند.
تخریب به‌دست مسئولین شهری
متأسفانه، شهردار ناحیه ۲، منطقه ۱۲ تهران دستور نوسازی دیواره کناری این سردر و قسمتی از آن را با استفاده از سیمان صادر کرده است. این اقدام نه تنها بر آسیب به سردر افزوده بلکه به نوعی نمایانگر عدم آگاهی و توجه به ارزش‌های تاریخی و فرهنگی این آثار است. این فاجعه به‌قدری جدی است که وحید شهاب به‌طور صریح اعلام کرده است که این عمل از سوی شهردار ناحیه دو به‌عنوان یک دستاورد محسوب می‌شود.
سؤالاتی که بی‌پاسخ مانده‌اند
با وجود این اقدام غیرموجه، سؤالات بسیاری مطرح می‌شود. ناظران میراث فرهنگی شهر تهران تا چه زمانی می‌خواهند در خواب غفلت باشند؟ آیا این افتضاح شهری با نظارت سازمان زیباسازی به انجام رسیده و آیا کارشناسان این سازمان نیز از این تخریب آگاه نبوده‌اند؟ همچنین، سؤالی که ذهن بسیاری از فعالان میراث فرهنگی را به خود مشغول کرده، این است که برای رسیدن به کرسی شهرداری در منطقه تاریخی تهران، چه نکاتی مدنظر قرار می‌گیرد که هر روز باید منتظر یک فاجعه جدید در بافت تاریخی باشیم؟
پیامدهای اجتماعی و فرهنگی تخریب
تخریب سردر تاریخی عودلاجان نه تنها به‌عنوان یک آسیب به میراث فرهنگی محسوب می‌شود بلکه پیامدهای اجتماعی و فرهنگی گسترده‌ای نیز به همراه خواهد داشت. این اقدام، احساس ناامیدی و بی‌اعتمادی میان فعالان میراث فرهنگی و شهروندان را افزایش می‌دهد و نشان‌دهنده ناتوانی در حفاظت از هویت تاریخی و فرهنگی شهر است.
ضرورت حفاظت از میراث فرهنگی
این رویداد به‌وضوح نشان‌دهنده ضرورت توجه و حفاظت از میراث فرهنگی و تاریخی کشور است. در شرایطی که تهران به‌عنوان پایتخت ایران دارای آثار تاریخی فراوانی است، حفظ این آثار و جلوگیری از تخریب آنها نیازمند همکاری و همفکری میان نهادهای دولتی، شهرداری، و فعالان اجتماعی است.
جمع‌بندی
تخریب سردر تاریخی محله عودلاجان تنها یک واقعه تلخ نیست، بلکه نمادی از چالش‌های جدی در حفاظت از میراث فرهنگی در ایران به شمار می‌آید. با وجود اهمیت این آثار تاریخی در هویت ملی و محلی، نیاز است تا مسئولان و تصمیم‌گیران با دقت و آگاهی بیشتری به امور مرتبط با میراث فرهنگی بپردازند. این موضوع نه‌تنها برای حفظ آثار تاریخی بلکه برای حفظ فرهنگ و هویت ایرانیان اهمیت دارد.
در نهایت، انتظار می‌رود که نهادهای مسئول، به‌ویژه سازمان میراث فرهنگی و شهرداری، در قبال این وقایع پاسخگو باشند و اقداماتی مؤثر برای جلوگیری از تکرار چنین فاجعه‌ای در آینده انجام دهند.
انتهای پیام
