در حال از دست دادن بخش‌های مهمی از خود است و تخریب آن باعث نگرانی گسترده در میان دوستداران میراث فرهنگی شده است.
کتیبه‌های کاشی‌کاری نفیس؛ نماد هنر اصیل اصفهان
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های ویلای جلیلی، وجود دو کتیبه نفیس کاشی‌کاری‌شده است که بر روی جداره جنوبی بنا نصب شده‌اند. این کتیبه‌ها، به‌طور خاص نشان‌دهنده هنر استادکاران برجسته اصفهانی هستند و با ظرافت و مهارت بالا طراحی و اجرا شده‌اند. این تزیینات بخشی از هویت هنری و تاریخی بنا محسوب می‌شوند و تخریب آنها به معنای نابودی بخشی از فرهنگ و هنر ایران است. کاشی‌کاری‌های موجود نه‌تنها از نظر تاریخی ارزشمند هستند، بلکه به‌عنوان نمادی از تلفیق هنر و معماری در آثار تاریخی معاصر شناخته می‌شوند.
تخریب‌های غیرقانونی و بی‌توجهی به ارزش‌های تاریخی
به گفته فعالان میراث فرهنگی، تخریب این ویلا به‌صورت غیرقانونی و بدون اخذ مجوزهای لازم در حال انجام است. این اقدامات باعث شده تا بخش‌هایی از بنا که از اهمیت زیادی برخوردار هستند، به‌ویژه کتیبه‌های کاشی‌کاری و جزئیات معماری اصیل آن، در معرض نابودی قرار گیرند. دوستداران میراث فرهنگی اعلام کرده‌اند که تخریب این بنا نه‌تنها به معماری معاصر آسیب می‌زند، بلکه یک بخش مهم از هویت تاریخی منطقه را از بین می‌برد.
این تخریب‌ها در حالی صورت می‌گیرد که کارشناسان میراث فرهنگی بارها نسبت به ارزش تاریخی این بنا هشدار داده‌اند و خواستار جلوگیری از این اقدامات شده‌اند. به گفته این کارشناسان، تخریب ویلای جلیلی نه‌تنها به لحاظ تاریخی، بلکه از نظر فرهنگی و هنری نیز زیان‌بار است، چرا که این بنا یکی از معدود آثار باقی‌مانده از دوره‌ای خاص در تاریخ معماری ایران است.
غفلت از ثبت و حفاظت آثار تاریخی معاصر
در حالی که بیشتر توجه‌ها به آثار باستانی و بناهای قدیمی‌تری نظیر کاخ‌ها و مساجد دوران صفویه و قاجار معطوف است، بسیاری از بناهای معاصر با ارزش هنری و تاریخی نیز در حال از دست رفتن هستند. ویلای جلیلی یکی از نمونه‌های بارز این غفلت است. در حالی که این اثر می‌توانست به‌عنوان یک بنای تاریخی به ثبت ملی برسد و تحت حفاظت قرار گیرد، اکنون در آستانه نابودی قرار دارد. فعالان میراث فرهنگی معتقدند که عدم توجه کافی به بناهای معاصر و تأخیر در ثبت و حفاظت از آنها، باعث شده که بسیاری از این آثار ارزشمند تخریب شوند و هویت تاریخی شهرها به‌تدریج از بین برود.
ضرورت مداخله نهادهای فرهنگی و میراثی
دوستداران میراث فرهنگی و کارشناسان مرتبط خواستار دخالت فوری نهادهای مسئول برای جلوگیری از ادامه تخریب ویلای جمال‌الدین پزشکیان جلیلی هستند. آنها تأکید دارند که این اثر باید هرچه سریع‌تر تحت حفاظت میراث فرهنگی قرار گیرد و عملیات تخریب متوقف شود. این فعالان همچنین پیشنهاد می‌کنند که با مرمت و بازسازی اصولی، این ویلا به یک مکان فرهنگی یا هنری تبدیل شود تا همواره به‌عنوان نمادی از هنر معماری معاصر و کاشی‌کاری‌های نفیس اصفهانی باقی بماند.
پیامدهای تخریب بر بافت تاریخی و فرهنگی شهرها
تخریب ویلای جلیلی بخشی از یک روند وسیع‌تر تخریب آثار تاریخی در کشور است که پیامدهای ناگواری برای بافت فرهنگی و تاریخی شهرها به همراه دارد. شهرهایی که تا پیش از این به‌واسطه وجود بناهای ارزشمند هویتی تاریخی و فرهنگی داشتند، با از دست دادن این آثار به مرور زمان تبدیل به محیط‌های بی‌هویت و بدون تاریخ می‌شوند. این وضعیت نه تنها از منظر فرهنگی و هنری زیان‌بار است، بلکه باعث تضعیف هویت شهری و کاهش جذابیت‌های گردشگری نیز خواهد شد.
پرسش‌هایی بی‌پاسخ؛ چرا بناهای تاریخی تخریب می‌شوند؟
سؤال مهمی که در اینجا مطرح می‌شود این است که چرا با وجود قوانین حمایتی و تأکید بر حفظ آثار تاریخی، هنوز بناهایی مانند ویلای جمال‌الدین پزشکیان جلیلی به‌سادگی تخریب می‌شوند؟ آیا نهادهای مرتبط با میراث فرهنگی و مدیریت شهری به اندازه کافی به حفاظت از این آثار اهمیت نمی‌دهند یا وجود خلاءهای قانونی باعث می‌شود که بناهای تاریخی در برابر تخریب آسیب‌پذیر باشند؟
فعالان میراث فرهنگی بر این باورند که علاوه بر کمبود نظارت و حمایت کافی از سوی نهادهای مسئول، سودجویی‌های اقتصادی نیز نقش مهمی در این تخریب‌ها دارد. بسیاری از بناهای تاریخی، به‌ویژه در شهرهای بزرگ، در مناطق با ارزش اقتصادی بالا واقع شده‌اند و تخریب آنها به‌منظور ساخت‌وسازهای جدید و پر سود، یکی از عوامل مهم از بین رفتن میراث فرهنگی است.
درخواست برای حفظ هویت تاریخی و فرهنگی
در پایان، فعالان و دوستداران میراث فرهنگی با تأکید بر اهمیت حفظ بناهای تاریخی مانند ویلای جلیلی، از مسئولان فرهنگی کشور خواستار اقدام فوری برای جلوگیری از تخریب این اثر ارزشمند شدند. آنها امیدوارند که با توقف این روند تخریب و توجه بیشتر به اهمیت فرهنگی و تاریخی بناهای معاصر، بتوان از نابودی بیشتر میراث فرهنگی جلوگیری کرد و این آثار را برای نسل‌های آینده حفظ کرد.
تخریب ویلاهای تاریخی و آثار ارزشمند معماری نه تنها بخشی از هویت فرهنگی کشور را از بین می‌برد، بلکه فرصت‌های توسعه گردشگری و فرهنگی در مناطق مختلف را نیز به‌طور جدی کاهش می‌دهد. اکنون چشم‌ها به‌سوی مسئولان فرهنگی کشور دوخته شده تا تصمیمات قاطعی برای جلوگیری از ادامه این روند اتخاذ کنند.
انتهای پیام
