گرانی و تورم در طول تاریخ؛ آن ده که آن به
وحید میرزایی
یکی از مهم‌ترین ویژگی ایرانی‌ها در طول تاریخ این است که همیشه موقعیتی وجود داشته است که با آرنج به دنده و بالای شکم نفر کناری ضربه بزنند و بگویند «دیدی گفتم؟ نگفتم همون موقع بخریم، گفتی ارزون میشه؟ خاک بر سرت.» و این جمله‌ها تکراری‌ترین دیالوگ‌های تاریخ ایران است. به مناسبت تورم و گرانی اخیر، در ادامه موقعیت‌هایی را که بیانگر قدرت خرید و معیشت مردم در بخشی از تاریخ کهن ایران بوده است، مرور می‌کنیم:
سال ١١٩٩- حوالی قونیه
– سلام یا ابوسیف. صباح‌‌الخیر. پنج سیر از کره محلی اعلا مرا ده که آن به.
– به روی چشم ای مرد بزرگ. کره اعلا برای درست‌کردن حلوایی نیکو. ١٠ دینار قابل شما را هم ندارد.
– یا ابوسیف. تو را چه شده است؟ همین پنج سال پیش کره ٨ دینار بود. در این پنج سال چه شده است آخر؟ چرا گران می‌فروشی؟
– انگار کف بازار نیستی مرد دانا (کنایه از مرحله پرت‌بودن). تو بگو یک سال پیش! قیمت‌ها هر سال افزایش می‌یابد. اما نگران نباش. داروغه شهر قول داده طی نشستی مشترک با صنف کره‌فروشان موضوع افزایش قیمت کره را بررسی کند.
– خدا را شکر که داروغه‌ای هست که دادمان را بستاند. پس زحمت بکش دو سیر کره بده. حکیم می‌گفت مصرف زیاد کره برای معده ضرر دارد و خلل و فرج آدمی را
پر می‌کند.
سال ١٢٩٩- حوالی شیراز
– سلام بر میر اکبرالدوله میر فندرباسکی. مرحمتی کن و ٣ کیلو زنجبیل به من بده کیلویی چند است؟
– کیلویی ١٠ قران.
– چه؟ ١٠ قران؟ چه خبر است. تا چند ماه پیش که تنها ۶ قران بود؟ مگر حکومت عوض شده؟
– انگار در بازار نیستی. تو بگو یک ماه. چند ماه چیست؟ انگار وزیرالوزرا دستور داده برای کنترل بازار و حمایت از کشاورزان، جلوی وارد کردن زنجبیل را بگیرند. این است که گران شده است. خوشبختانه وزیرالوزرا قول داده بازار زنجبیل تا آخر هفته به شرایط عادی باز خواهد گشت. حالا این همه زنجبیل می‌خواهی برای چه؟
– می‌خواهم دیگر، چه کار داری؟ باشد؛ با این گرانی بهتر است خوراکی‌های دیگری مصرف کنم. گرمی زیادش هم خوب نیست.
سال ١٣٩٩- تهران
– سلام. داداش دو تا شونه تخم‌مرغ برداشتم. چقدر میشه؟
– ۶٠ تومن داداش. قابلتم نداره.
– ۶٠ تومن؟ داداش چه خبره؟ همین دیروز هر شونه ٢٠ تومن بود که؟
– داداش انگار تو بازار نیستی‌ها. دیروز؟ تو بگو یه ساعت پیش. دلار شده ٢۶ تومن. همینم نبری یه ربع دیگه شده ٧٠ تومن. بله.. آقا شد هفتاد تومن. ٧٠ کارت بکش.
– همین الان ۶٠ تومن بود که بذار کارتم رو پیدا کنم.
– دیگه دیر شد. ٨٠ بکش. ببین بحث نکن. سریع کارت بکش. نه داداش نکش. اصلا فروش نداریم دیگه. واردات خوراک طیور قطع شد. تخم‌مرغ رو گفتند سهمیه‌بندی شده. برو به سلامت. برات پیامک میاد کی سهمیه دو تا تخم مرغت رو بیایی بگیری. شبت بخیر.
صفحه شهرونگ
